O względności czasu w modelach rozwoju dziecka. wykład akademicki (Aleksander Nalaskowski)

Niniejsza publikacja ma podtytuł „Wykład akademicki" i taki ma w założeniu charakter. Jednak do chwili zamknięcia pracy nad tekstem nigdzie został on wygłoszony. Tym określeniem przede wszystkim wyjaśniamy status rozważań, ich kształt, niewielką liczbę przypisów i język narracji.

A także uzasadniamy ilustracyjność, co może być uwielbiane wręcz za zbytnie przeilustrowanie wywodu. Wykład ten, ukazujeny konwencjonalnie, byłby bowiem wsparty dużą porcją prezentacji. Wykład podzieliliśmy na trzy części (ujęcia), pokazując w każdej z nich inną perspektywę kluczowych tu pojęć i ich wzajemnych relacji.

W narracji nie posługujemy się wbrew pozorom formą pluralis maiestatis, lecz – idąc za podpowiedzią Kazimierza Twardowskiego – pluralis modestiae, która zdaniem tego wybitnego filozofa jest dla wykładów akademickich najmocniej adekwatna.

Celami wykładu są poczynienie pewnego porządku metodologicznego i terminologicznego w zakresie pojęć modelu, modelu rozwoju dziecka oraz próba ustalenia ich relacji z czasem równocześnie w ujęciu „newtonowskim", jak i „einsteinowskim".

Czyli z czasem postrzeganym jako byt obiektywny i absolutny, a także czasem relatywnym, podmiotowym, postrzeganym nie tylko indywidualnie, lecz także niepowtarzalnie. W rozważaniach jest także mocno podkreślony wątek rozwoju, pokazywanego na przykładzie modeli całożyciowych.

Jednakowoż sam zamysł wykładu i jego główną oś stanowiło dzieciństwo, a ściślej – jego rozwojowy fenomen. I to staraliśmy się w miarę dyskretnie podkreślać, a w każdym razie dojrzeć. Też w tytule tego wykładu.

Zaprezentowany w książce wykład jest wyrazem woli powrotu do zagadnień i obszarów podstawowych dla pedagogiki, do powolnego namysłu nad jej filozoficznymi i logicznymi źródłami. To jak „powrót do domu" po wieloletniej wędrówce w dorożce naukowego eseju i niemal literackiej narracji autora.

To również reakcja na upowszechniającą się „pedagogikę poboczy", pedagogikę tak niekiedy egzotyczną, iż aż marginalną dla paradygmatu tej nauki.