Historia duchowości. czas ojców kościoła Uniwersytet śląski (Uniwersytet Śląski)

Ta książka jest adresowana przeważnie do teologów, a zwłaszcza wykładowców teologii duchowości. Może być pomocna przy układaniu wykładów z historii duchowości chrześcijańskiej. Prawdopodobnie będzie także interesują lekturą dla wszelkich zainteresowanych życiem duchowym, ale jednak zakłada ona pewną wiedzę z zakresu historii Kościoła i teologii. Chrześcijaństwo zrodziło się na styku dwóch światów: żydowskiego i grecko-rzymskiego, a więc historia jego duchowości musi rozpoczynać się od próby opisu życia duchowego tych dwóch obszarów kulturowych. W tym opracowaniu wskazano dwa nurty duchowe, które rozwijają się od początku życia Kościoła. Pierwszy jest nastawiony wyjątkowo eschatologiczne, sławi męczeństwo i traktuje to ziemskie, życie doczesne, jako etap przejściowy, któremu nie warto poświęcać mnóstwo uwagi. Drugi nurt na dodatek formuje duchowość na obietnicy zmartwychwstawania i uznaje, iż gotowość na męczeństwo jest obowiązkiem chrześcijanina,obszerniejszy nacisk kładzie na osiąganie doskonałości już tutaj, na ziemi. Ten nurt odwołuje się do filozofii greckiej, ceni także istniejące struktury państwa i wskazuje, iż chrześcijanin właśnie ze względu na swoją wiarę jest dobrym obywatelem państwa. Taki podział i zaakcentowanie i sama nazwa nurtu mądrościowo - obywatelskiego są nowością: nie pojawiały się do tej pory w opracowaniach historii duchowości pierwszych wieków Kościoła. Wyróżnikiem duchowości chrześcijańskiej jest ideał dziewictwa i bezżenności. Ten ideał również pozostał przedstawiony w kontekście kulturowym. Od początku czwartego wieku duchowość chrześcijańska pozostała zdominowana poprzez monastycyzm. Był to najpierw monastycyzm indywidualny, pustelniczy o nad wyraz niepowtarzalnej duchowości. Niemal równolegle rozwinął się monastycyzm wspólnotowy, którego duchowość przedstawiają reguły. Omówione pozostały także dwie spośród wielu błędnych dróg duchowości pierwszych wieków chrześcijaństwa: pelagianizm i manicheizm. Zostały one wybrane jako przestroga, bo na dodatek i dzisiaj pojawiają się tego typu "oferty" duchowe.