Zarys współczesnej ortodoncji (Wydawnictwo Lekarskie PZWL)

Tytuł zarys współczesnej ortodoncji Podtytuł Podręcznik dla studentów i lekarzy dentystów Autor Irena Karłowska Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5242-8 Rok wydania 2016 Warszawa Wydanie 4 liczba stron 388 Format mobi, epub Spis treści Przedmowa V Rozdział 1 Rys historyczny – Izabella Doniec-Zawidzka 1 1.1. Czasy starożytne 1 1.2. Stara szkoła 1 1.3. Nowa szkoła 2 1.4. Progresywna szkoła 2 1.5. Okres płyt aktywnych 3 1.6. Ortodoncja czynnościowa 3 1.7. Ortodoncja polska 4 Rozdział 2 Rozwój i wzrost twarzy 5 2.1. Pojęcia wzrostu i rozwoju – Barbara Wędrychowska-Szulc 5 2.2. Przedurodzeniowy okres wzrostu i rozwoju – Barbara Wędrychowska-Szulc 5 2.2.1. Rozwój twarzy 5 2.2.2. Wzrost szczęki 6 2.2.3. Wzrost żuchwy 7 2.2.4. Wzajemne położenie szczęki i żuchwy 8 2.2.5. Rozwój stawu skroniowo-żuchwowego 8 2.2.6. Rozwój zębów 9 2.2.7. Rozwój mięśni 9 2.2.8. Zmiany proporcji i zmienność osobnicza 10 2.2.9. Typy wzrostu 10 2.2.10. Typy kostnienia 11 2.2.11. Wzrost czaszki 12 2.3. Pourodzeniowy okres wzrostu i rozwoju 14 2.3.1. Wzrost twarzy – Barbara Wędrychowska-Szulc 14 2.3.2. Wzrost szczęki i żuchwy – Barbara Wędrychowska-Szulc 15 2.3.3. Rozwój uzębienia – Barbara Wędrychowska-Szulc 18 2.3.4. Zakończenie wzrostu twarzy – Barbara Wędrychowska-Szulc 21 2.3.5. Rozwój tkanek miękkich twarzy – Barbara Wędrychowska-Szulc 21 2.3.6. Metody badania wzrostu – Barbara Wędrychowska-Szulc 21 2.3.7. Kierunki wzrostu twarzy – Beata Rucińska-Grygiel 22 2.4. Intensywność wzrostu i potencjał wzrostowy – Beata Rucińska-Grygiel 23 2.5. Ocena wieku kostnego i zębowego – Hanna Bielawska-Victorini 24 2.5.1. Wiek kostny 25 2.5.2. Wiek zębowy 32 Rozdział 3 Etiologia wad zgryzu – Barbara Wędrychowska-Szulc 41 3.1. Czynniki ogólne 41 3.1.1. Czynniki zewnątrzpochodne działające w życiu płodowym 41 3.1.2. Zaburzenia we wnętrzuwydzielnicze 42 3.1.3. Inne choroby ogólnoustrojowe – krzywica 43 3.2. Czynniki miejscowe 43 3.2.1. Dysfunkcje 44 3.2.2. Parafunkcje – nawyki 48 3.2.3. Próchnica i skutki przedwczesnej utraty zębów mlecznych 50 3.2.4. Urazy 52 Rozdział 4 Badanie kliniczne pacjenta i badania pomocnicze 53 4.1. Wywiad – Beata Rucińska-Grygiel 53 4.1.1. Wywiad rodzinny 53 4.1.2. Wywiad osobniczy 53 4.2. Badanie zewnątrzustne – Beata Rucińska-Grygiel 55 4.2.1. Analiza rysów twarzy 55 4.3. Badanie wewnątrzustne – Beata Rucińska-Grygiel 70 4.3.1. Przedsionek jamy ustnej 70 4.3.2. Wędzidełka warg 70 4.3.3. Język 71 4.3.4. Przyzębie 72 4.3.5. Podniebienie 72 4.3.6. Zęby 73 4.4. Badania czynnościowe narządu żucia – Irena Karłowska 73 4.4.1. Badanie ruchów żuchwy 74 4.4.2. Badanie stawów skroniowo-żuchwowych 75 4.4.3. Badanie sposobu połykania 76 4.4.4. Badanie toru oddychania 77 4.4.5. Badanie mięśni języka 78 4.4.6. Mowa a wady zgryzu 79 4.4.7. Badanie warg 79 4.4.8. Testy czynnościowe 80 4.5. Analiza modeli diagnostycznych i przyrządy pomiarowe 81 4.5.1. Wprowadzenie – Beata Rucińska-Grygiel 81 4.5.2. Metryczna analiza łuku zębowego – Beata Rucińska-Grygiel 82 4.5.3. Analiza symetrii łuku – Beata Rucińska-Grygiel 84 4.5.4. Analiza pionowa – Beata Rucińska-Grygiel 87 4.5.5. Wysokość podniebienia – Beata Rucińska-Grygiel 88 4.5.6. Analiza bazy apikalnej (według Rees) – Beata Rucińska-Grygiel 88 4.5.7. Analiza modeli w zwarciu – Beata Rucińska-Grygiel 90 4.5.8. Przyrządy pomiarowe użytkowane do analizy modeli 91 4.5.8.1. Symetroskopy – Beata Rucińska-Grygiel 91 4.5.8.2. Cyrkle – Beata Rucińska-Grygiel 93 4.5.8.3. Ortometry – Beata Rucińska-Grygiel 94 4.5.8.4. Modele wirtualne (cyfrowe) – Barbara Wędrychowska-Szulc 95 4.6. Wskaźniki ortodontyczne 96 4.6.1. Wskaźnik Moyersa – Izabella Doniec-Zawidzka 96 4.6.2. Metoda Tanaki i Johnstona – Izabella Doniec-Zawidzka 99 4.6.3. Równania regresyjne dla populacji polskiej – Barbara Wędrychowska-Szulc 99 4.6.4. Wskaźnik Droschla – Izabella Doniec-Zawidzka 101 4.6.5. Wskaźnik Tonna – Izabella Doniec-Zawidzka 101 4.6.6. Wskaźnik Ponta – Izabella Doniec-Zawidzka 101 4.6.7. Wskaźnik Boltona – Izabella Doniec-Zawidzka 105 4.6.8. Analiza segmentowa uzębienia stałego według Lundströma – Izabella Doniec-Zawidzka 106 4.6.9. Wskaźnik Little’a – Izabella Doniec-Zawidzka 107 4.6.10. Wskaźnik Izarda – Izabella Doniec-Zawidzka 108 4.6.11. Wskaźnik nosowo-szczękowy Masztalerza – Izabella Doniec-Zawidzka 108 4.6.12. Wskaźnik McNamary – Izabella Doniec-Zawidzka 109 4.7. Badania radiologiczne – Hanna Bielawska-Victorini 109 4.7.1. Fotografie skrzydłowo-zgryzowe 109 4.7.2. Fotografie rąk i nadgarstka 111 4.7.3. Fotografie stawu skroniowo-żuchwowego 111 4.7.4. Zdjęcia zgryzowe 112 4.7.5. Fotografie pantomograficzne 113 4.7.6. Radiografia – system cyfrowej wizualizacji radiologicznej 113 4.7.7. Rezonans magnetyczny (MR) 114 4.7.8. Zdjęcia tomograficzne (warstwowe) 115 4.7.9. Tomografia komputerowa (TK) 115 4.7.10. Spiralna tomografia komputerowa (sTK) 116 4.7.11. Cyfrowa tomografia pojemnościowa 118 4.7.12. Tomografia spiralna wielowarstwowa 118 4.8. Analiza cefalometryczna 119 4.8.1. Wprowadzenie – Zygmunt Ziemba 119 4.8.2. Analiza cefalometryczna według Schwarza – Zygmunt Ziemba 119 4.8.3. Analiza cefalometryczna według Steinera – Barbara Wędrychowska-Szulc 125 4.8.4. Analiza cefalometryczna według Segnera i Hasunda – Beata Rucińska-Grygiel 131 4.8.5. Analiza cefalometryczna według Jarabaka – Barbara Wędrychowska-Szulc 142 4.8.6. Ocena kierunku wzrostu – Beata Rucińska-Grygiel 152 4.9. Systemy komputerowe i użycie internetu w ortodoncji – Zygmunt Ziemba 155 4.9.1. Internet a ortodoncja 157 Rozdział 5 Klasyfikacja stosunków zębowo-zgryzowo-szkieletowych – Irena Karłowska 159 5.1. Klasyfikacja Angle’a 159 5.2. Klasyfikacja ustawienia kłów 160 5.3. Wzajemne ustawienie zębów siecznych (nagryz pionowy i poziomy) 160 5.4. Klasyfikacja przednio-tylnego położenia podstaw kostnych szczęk (klasy szkieletowe) 162 Rozdział 6 Diagnostyka wad zgryzu – Irena Karłowska 163 6.1. Wady poprzeczne 165 6.2. Wady dotylne 167 6.3. Wady doprzednie 170 6.4. Zgryzy otwarte 172 6.5. Zgryzy głębokie 173 6.6. Wady z rozległymi zmianami w stosunku do trzech płaszczyzn przestrzennych 174 6.7. Protruzja dwuszczękowa 175 6.8. Wady zębowe 176 6.8.1. Stłoczenia zębów 176 6.8.2. Szparowatość 176 6.9. Nieprawidłowości zębowe 176 6.9.1. Nieprawidłowości dotyczące budowy zębów 177 6.9.2. Nieprawidłowości dotyczące liczby zębów 179 6.9.3. Nieprawidłowości dotyczące położenia zębów 180 6.9.4. Nieprawidłowości dotyczące czasu wyrzynania się zębów 181 Rozdział 7 Aparaty profilaktyczne i lecznicze 183 7.1. Aparaty wykorzystywane w uzębieniu mlecznym i mieszanym 183 7.1.1. Płytka przedsionkowa – Irena Karłowska 183 7.1.2. Aparaty rodzaju trainer – Joanna Janiszewska-Olszowska 185 7.1.3. Płytka podniebienna z wałem prostym – Irena Karłowska 186 7.1.4. Płytka podniebienna z wałem skośnym – Irena Karłowska 186 7.1.5. Równia pochyła – Irena Karłowska 186 7.1.6. Czepiec z procą bródkową – Irena Karłowska 189 7.2. Aparaty czynnościowe – Irena Karłowska 190 7.2.1. Aktywator Andresena 190 7.2.2. Otwarte aktywatory Klammta 193 7.2.3. Bionatory Baltersa 195 7.2.4. Aparat Wunderera 197 7.2.5. Aparat Metzeldera 197 7.2.6. Aparat Ostrowskiego 198 7.2.7. Aparat Lehmana 199 7.2.8. Regulatory funkcji Fränkla 199 7.3. Aparaty sprężynowe (rozciągliwe) – Irena Karłowska 201 7.3.1. Aparaty Bimlera 202 7.3.2. Kinetor Stockfischa 204 7.3.3. Aparaty Karłowskiej 204 7.4. Aparaty mechaniczne 207 7.4.1. Płyta aktywna Schwarza – Irena Karłowska 207 7.4.2. Krótka płyta aktywna dolna – Irena Karłowska 210 7.4.3. Płyta aktywna górna z łukiem zstępującym – Irena Karłowska 211 7.4.4. Aparat Crozata – Irena Karłowska 212 7.4.5. Podwójne płyty do wysuwania żuchwy według Schwarza, Müllera i Sandera, aparat Twin Block – Hanna Bielawska-Victorini 212 7.4.6. Śruby ortodontyczne – Izabella Doniec-Zawidzka 216 7.5. Aparaty stałe czynnościowe 218 7.5.1. Aparat Herbsta i jego modyfikacje – Hanna Bielawska-Victorini 218 7.5.2. Stała płaszczyzna nagryzowa – Irena Karłowska 220 7.5.3. Korona z dolewaną płaszczyzną kierunkową – Irena Karłowska 221 7.6. Biomechanika ruchu zębów – Zygmunt Ziemba 222 7.7. Miniimplanty ortodontyczne – Zygmunt Ziemba 229 7.8. Aparaty stałe grubołukowe – Hanna Bielawska-Victorini 233 7.8.1. Łuk W, Bi-Helix i Quad-Helix 233 7.8.2. Łuk podniebienny Goshgariana 235 7.8.3. Modyfikacja łuku podniebiennego do leczenia zgryzu przewieszonego 235 7.8.4. Aparat Nance 236 7.8.5. Aparaty do dystalizacji zębów trzonowych w szczęce 236 7.8.6. Aparat Lip-bumper 237 7.8.7. Łuk językowy 238 7.8.8. Łuk EK 238 7.8.9. Stałe utrzymywacze przestrzeni 239 7.8.10. Aparaty służące do zwiększania szwu podniebiennego i dystraktory podniebienne 240 7.9. Aparaty stałe cienkołukowe 242 7.9.1. Wprowadzenie – Izabella Doniec-Zawidzka 242 7.9.2. Materiały użytkowane w leczeniu aparatami stałymi – Izabella Doniec-Zawidzka 246 7.9.3. Technologia Edgewise – Izabella Doniec-Zawidzka 250 7.9.4. Technologia łuku prostego (straight-wire) – Izabella Doniec-Zawidzka 251 7.9.5. Technologia bioprogresywna (technika Rickettsa) – Izabella Doniec-Zawidzka 251 7.9.6. Technika niskiego tarcia – systemy zamków bezligaturowych – Zygmunt Ziemba 252 7.9.7. Leczenie aparatami stałymi – Izabella Doniec-Zawidzka 254 7.9.8. Kleszcze ortodontyczne – Izabella Doniec-Zawidzka 258 7.9.9. Technika językowych aparatów stałych – Beata Rucińska-Grygiel 262 7.10. Inne aparaty 267 7.10.1. Headgear – wyciąg zewnątrzustny – Hanna Bielawska-Victorini 267 7.10.2. Maska twarzowa (reverse Headgear) – Zygmunt Ziemba 269 7.10.3. Płytki termoformowalne – Irena Karłowska 270 7.10.3.1. Leczenie ortodontyczne za pomocą systemów szyn termoformowalnych – Joanna Janiszewska-Olszowska 272 7.11. Retencja wyników leczenia – Beata Rucińska-Grygiel 273 7.11.1. Aparaty retencyjne – Beata Rucińska-Grygiel 276 Rozdział 8 Profilaktyka i oświata zdrowotna – Irena Karłowska 281 Rozdział 9 zróżnicowane metody leczenia 287 9.1. Ćwiczenia mięśniowe – Irena Karłowska 287 9.1.1. Ćwiczenia czynne 288 9.1.2. Ćwiczenia językowe 288 9.1.3. Ćwiczenia mięśni warg 289 9.1.4. Ćwiczenia stosowane w zróżnicowanych wadach zgryzu 289 9.1.5. Ćwiczenia stosowane w mioartropatiach 291 9.2. Szlifowanie zębów mlecznych – Irena Karłowska 291 9.3. Pionowa redukcja szkliwa zębów stałych – Beata Rucińska-Grygiel 293 9.4. Ekstrakcje zębów w regulacji zgryzu – Irena Karłowska 298 9.4.1. Ekstrakcje zębów mlecznych 301 9.4.2. Ekstrakcje seryjne 301 9.4.3. Ekstrakcje asymetryczne 302 9.4.4. Ekstrakcje wyrównawcze 303 9.5. Leczenie wad zgryzu aparatami czynnościowymi i mechanicznymi – Irena Karłowska 304 9.5.1. Leczenie zgryzów krzyżowych 304 9.5.2. Leczenie zgryzu przewieszonego 305 9.5.3. Leczenie dotylnych wad zgryzu 306 9.5.4. Leczenie doprzednich wad zgryzu 309 9.5.5. Leczenie zgryzów otwartych 312 9.5.6. Leczenie zgryzów głębokich 312 9.5.7. Leczenie stłoczeń zębów 314 9.5.8. Leczenie protruzji dwuszczękowej 314 9.6. Leczenie ortodontyczno-protetyczne w uzębieniu mlecznym, mieszanym i wczesnym stałym – Irena Karłowska 315 9.7. Leczenie nieprawidłowości zębowych – Irena Karłowska 319 9.8. Higiena jamy ustnej podczas regulacji zgryzu – Hanna Bielawska-Victorini 320 9.8.1. Profilaktyka periodontopatii zapalnych – Izabella Doniec-Zawidzka 321 Rozdział 10 Powikłania leczenia ortodontycznego – Joanna Janiszewska-Olszowska 323 10.1. Zapalenie i przerost dziąseł 323 10.2. Odwapnienia i próchnica zębów 324 10.3. Urazy i podrażnienia strony błony śluzowej jamy ustnej 324 10.4. Uszkodzenia powierzchownej warstwy szkliwa 324 10.5. Resorpcja zewnętrzna korzeni 325 10.6. Przejściowe powiększenie ruchomości zębów 326 10.7. „Czarne trójkąty" 327 10.8. Recesje przyzębia 327 10.9. Inwaginacje dziąsłowe 328 10.10. Urazy tkanek twarzy 329 10.11. Alergia na elementy aparatu 329 10.12. Nawroty wady 329 10.13. Łysienie z ucisku 330 10.14. Leczenie ortodontyczne a dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego. 330 10.15. Przebieg leczenia ortodontycznego u pacjentów przyjmujących bifosfoniany 331 10.16. Unikanie powikłań w leczeniu ortodontycznym 331 Rozdział 11 Współpraca interdyscyplinarna 333 11.1. Współpraca z chirurgiem stomatologicznym – Izabella Doniec-Zawidzka 333 11.2. Współpraca z chirurgiem szczękowym – Izabella Doniec-Zawidzka 334 11.3. Osteogeneza dystrakcyjna – Beata Rucińska-Grygiel 335 11.3.1. Plan postępowania 335 11.3.2. Budowa i typy dystraktorów 336 11.3.3. Użycie osteogenezy dystrakcyjnej 337 11.4. Aspekty periodontologiczne leczenia ortodontycznego – Beata Rucińska-Grygiel 341 11.5. Leczenie ortodontyczne poprzedzające leczenie protetyczne – Hanna Bielawska-Victorini 346 11.5.1. Leczenie ortodontyczne przedimplatacyjne – Beata Rucińska-Grygiel 349 Rozdział 12 Rozszczepy szczęki 357 12.1. Klasyfikacja rozszczepów – Zygmunt Ziemba 357 12.2. Leczenie rozszczepów – Zygmunt Ziemba 360 12.3. Pobieranie wycisków u dzieci z rozszczepem szczęki – Irena Karłowska 364 Rozdział 13. Wady genetycznie uwarunkowane – Zygmunt Ziemba 367 13.1. Zaburzenia symetryczne 368 13.1.1. Dysplazja obojczykowo-czaszkowa 369 13.1.2. Dyzostoza żuchwowo-twarzowa 369 13.1.3. Zespół Crouzona 369 13.1.4. Zespół Aperta 370 13.1.5. Sekwencja Pierre’a Robina (zespół, triada Robina) 371 13.2. Zaburzenia asymetryczne 373 13.2.1. Zespół Goldenhara 373 13.2.2. Zespół François–Haustrata 375 13.2.3. Połowiczy przerost twarzy 375 13.3. Inne zaburzenia rozwojowe 375 13.3.1. Dysplazja ektodermalna 375 13.3.2. Zespół Downa (mongolizm) 376 13.3.3. Achondroplazja 377 Skorowidz 379