Podolanka wychowana w stanie natury życie i przypadki swoje opisująca (Universitas)

"Podolanka wychowana w stanie natury życie i przypadki swoje opisująca", powieść Michała Dymitra Krajewskiego, pisarza i działacza oświatowego, a także członka Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nawiązuje do sposobu wychowania "dziecka natury", inspirowanego poglądami Jana Jakuba Rousseau. Utwór prezentuje historię pewnego eksperymentu pedagogicznego, w ramach którego Hrabia postanowił wychować swoje dzieci w odosobnieniu. Po wielu latach dorosła już kobieta zostaje przywrócona cywilizacji, co daje powód do skonfrontowania natury i kultury. Postawa Podolanki staje się punktem wyjścia do przeprowadzenia krytyki norm społecznych i państwowych, a także zwyczajów ówczesnego społeczeństwa. Powieść odbiła się szerokim echem w ówczesnych środowiskach intelektualnych. Była żarliwie dyskutowana i zawzięcie krytykowana, zwłaszcza poprzez grupy zdyskredytowane w tekście. Wpisała się w ówczesny dyskurs dotyczący reform społecznych, wychowania, powrotu do natury, obowiązujących norm społecznych i moralnych.