Asystentura rodziny. teoria, praktyka, badania, A4C6F575EB (Wyższa Szkoła Humanitas)

Część teoretyczna pt. Zadania i wyzwania asystentury rodzin jako nowej profesji w dziedzinie pracy socjalnej posiada dziesięć rozdziałów podejmujących kwestie historycznych i współczesnych czynników modelujących pracę asystentów rodzin.

Ramy teoretyczne dla podejmowanych tematów stanowią Rozdział 1, Rozdział 2 oraz Rozdział 10. W pierwszym rozdziale pozostała przedstawiona analiza współczesnej rodziny z podkreśleniem obecnego kontekstu kulturowego i ze wyróznioniem obszarów problemowych, z którymi rodzina niejednokrotnie sobie nie radzi.

Niemożliwość sprostania problemom sprawia u członków rodzin rozmaite dysfunkcje, w rozwiązaniu których ma pomóc asystent. Jego rola, zadania, kompetencje i metody pracy zostały przedstawione w drugim rozdziale, wyszczególniono w nim także na te początki asystentury, które wyznaczyły zarys pracy aktualnie zatrudnionym asystentom rodzin.

W dalszym toku rozważań części teoretycznej przyjrzano się zagadnieniom szczegółowym związanym ze specyfiką pracy asystenta w rozmaitych środowiskach. Kwestie szczegółowe dotyczące obowiązków asystenta rodzin podjęły kolejne rozdziały opisujące z jednej strony historyczne korzenie pomagania, z uwzględnieniem ich chrześcijańskich pierwowzorów (Rozdział 3), oraz z drugiej strony – współczesny kontekst środowiskowy i instytucjonalny.

Sukces w pracy z rodziną zależy w szerokiej mierze od współpracy z pracownikami socjalnymi w ramach tego samego ośrodka OPS oraz z różnorodnymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny na terenie gminy (Rozdział 4).

Autorki poszczególnych rozdziałów skupiły się na wyróznioniu jednocześnie opisów nieprzystępnej sytuacji życiowej środowisk dysfunkcyjnych, jak i na podkreśleniu praktycznych aspektów warsztatu pracy asystentów rodzin w tych środowiskach.

W kolejnych rozdziałach podjęto następujące zagadnienia problemowe występujące w rodzinach: równoległe występowanie wielu trudności (wieloproblemowość), nowe formy życia małżeńsko-rodzinnego, trudności opiekuńczo-wychowawcze, problem alkoholowy czy trudności środowisk, w których zamieszkują osoby niepełnosprawne (dzieci albo rodzice) (Rozdziały 5–9).

Opis ergonomicznych aspektów pracy asystenta w wymienionych obszarach ma służyć budowaniu kompetencji optymalnego stawiania diagnozy sytuacji rodziny. Podsumowanie zagadnień teoretycznych znajduje się w Rozdziale 10, który pokazuje aktualne wyzwania stojące przed asystentami rodzin.

W rozdziale tym analizowana jest efektywność asystentury opierającej się na określonym warsztacie pracy (metody i narzędzia) i zagrożenia dla pracy asystenta będące pochodną warunków, w jakich wykonuje on swoje obowiązki.

Poruszono w dodatku kwestie postulatów optymalizacji pracy asystenta i przyszłości tego zawodu. Konfrontacja trudności zgłaszanych poprzez środowisko z tymi, które doświadczają asystenci rodzin oraz ich przełożeni, stała się odniesieniem dla przeprowadzenia badań terenowych.

W części badawczej pt. Uwarunkowania pracy asystentów rodzin w środowisku śląskim przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań, w toku których przebadano 88 asystentów z dwunastu ośrodków OPS i ich przełożonych.

Celem badań było sporządzenie psychologicznego portretu asystenta rodziny, gdyż czynnik osobowy odgrywa w tej profesji fundamentalną rolę. Wyniki badań prezentują sylwetkę asystenta rodziny, jego charakterystykę osobowościową oraz szereg czynników modelujących jego pracę, jednocześnie wewnętrznych motywatorów, jak i zewnętrznych narzędzi służących wykonywaniu tego zawodu.

Ankieta przeprowadzona z asystentami oraz wywiad udzielony przez kierowników zespołów asystentów pozwoliły na wyróznionie najistotniej newralgicznych obszarów pracy asystentów, a także nakreślenie perspektyw tego nowego zawodu.

Na końcu monografii znajdują się aneksy, bibliografie, a także indeks rzeczowy, pomocne w korzystaniu z tej pracy na zasadach podręcznika akademickiego. Aneksy zawierają: wzory dokumentów do pracy asystenta, opis zjawisk: wypalenia zawodowego, wyuczonej bezradności i pracy terapeutycznej asystentów, kwestionariusze zastosowane w badaniu oraz wykaz ośrodków kształcących asystentów rodzin w Polsce.

W bibliografiach zawarto literaturę cytowaną w monografii i szerszą literaturę dotyczącą asystentury rodzin, niecytowaną w publikacji. Indeks rzeczowy upraszcza poruszanie się po książce według niebanalnych czytelnika zagadnień.