Samobójcy fiodora dostojewskiego (Uniwersytet Śląski)

Samobójca Dostojewskiego formuje niezależny byt, usytuowany na styku trzech płaszczyzn: aksjologicznej, ontologicznej oraz psychologicznej. Jest to zamknięte w osobie określonej jednostki pewne semantyczno-ideowe uniwersum, stanowiące odbicie wieloaspektowej, pogłębionej refleksji o świecie realnym i metafizycznym. Tak postrzegany bohater ogniskuje i zarazem kondensuje rozumową i pozarozumową wiedzę o rzeczywistości. Pełni rolę pryzmatu, poprzez który postrzegana jest jednocześnie filozofia Dostojewskiego, odkrywane przez niego tajemnice ludzkiej natury i duszy, lecz także przemyślenia pisarza, dotyczące społecznych i politycznych realiów. Samobójstwo stanowi typ medium, przy pomocy którego na kartach utworów Dostojewskiego ożywa prawda o moralnej, duchowej i społecznej kondycji Rosji drugiej połowy XIX wieku. O ile wizerunki pokaźnych samobójców przekazują treści przeważnie o charakterze etycznie wartościującym, a także archetypicznym, o tyle pozostałym samobójstwom, wskazującym na ówczesną powszedniość i powszechność zjawiska, pisarz wyznaczył rolę swojego rodzaju zwierciadła społeczeństwa, które odbija wszystkie najistotniejsze problemy XIX-wiecznej rosyjskiej rzeczywistości. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „nowe Książki” 1/2016, s. 19–20 (Aleksandra Berkieta: Wszystek umrę).