Przy pogrzebach rzeczy i rytmy (Uniwersytet Śląski)

Praca dotyczy twórczości związanej ze śmiercią członków birżańskiej linii rodu Radziwiłłów oraz oratorstwa pogrzebowego księcia Krzysztofa (1575–1640). Poszczególne rozdziały koncentrują się na osobach, z których śmiercią łączy się bogata dokumentacja piśmiennicza w postaci kazań, mów, epitafiów, testamentów i nagrobków.

W rozdziale pierwszym zostali przedstawieni książęta Krzysztof „Piorun", a także jego synowie Janusz i Krzysztof. Zachowane druki z XVII wieku pozwalają poznać kazania i mowy napisane dla uczczenia pamięci magnatów, lecz także odtworzyć szczegóły pogrzebu, na ogół księcia Krzysztofa, natomiast rękopisy pozwalają na rekonstrukcję mów, a także okolicznościowych tekstów towarzyszących pogrzebom Radziwiłłów.

W kolejnym rozdziale demonstrującym piśmiennictwo dotyczące śmierci kobiet skupiono się na dwóch żonach Radziwiłłów – Zofii Słuckiej, a także Katarzynie z Potockich. Literackiej oprawie śmierci najmłodszych członków rodu – dzieci Krzysztofa Radziwiłła: Mikołaja, Jerzego i Halszki – poświęcony jest rozdział trzeci.

W rozdziale czwartym omówiono mowy Krzysztofa Radziwiłła wygłoszone na pogrzebach krewnych, przyjaciół oraz dostojników państwowych. Oracje księcia pozostały ukazane na tle kazań wydrukowanych dla uczczenia pamięci Eustachego Wołłowicza, Albrechta Radziwiłła, Dadziboga Słuszki, Krzysztofa Mikołaja Sapiehy.

Zestawienie to nie tylko dopełniło obraz zmarłych, lecz pozwoliło na ukazanie różnic wypowiedzi mówców, reprezentujących inne (katolickie i protestanckie) wyznania religijne.