Intertekst, historia i (auto)ironia (Uniwersytet Śląski)

Niniejsza książka to zbiór szkiców łączących interpretacyjno-analityczne rozważania na temat poszczególnych utworów Tadeusza Różewicza z próbą określenia specyfiki jego gry w nawiązania i oceny modi operandi otaczającego go świata.

To w dodatku refleksja na temat stosunku poety do najważniejszych kategorii humanistyki: podmiotowości i poetyckiego „ja", historii i wagi doświadczenia, przystawalności poetyckiego słowa do materii życia, ironii i autoironii, tożsamości budowanej na pamięci i refleksyjnym odbiorze rzeczywistości w jej najpoważniejszych i najmocniej trywialnych przejawach oraz do dzieł i słów cudzych, włączanych w poetycką tkankę jego własnych utworów.

Intertekstualność dzieła Różewicza pojmuje się przy tym wyjątkowo szeroko: intertekst to zarówno inne dzieło literackie (także inny tekst samego Różewicza), jak i formacja kulturowa danej epoki, szczególny moment dziejowy, obejmujący zróżnicowane formy przekazu, język mediów czy język krytyki wycelowanej w wiersze poety, dzięki któremu badacze, znawcy i tłumacze usiłują dociec Różewiczowskiej „tajemnicy wiersza".

I choć poszczególne szkice traktują o różnych aspektach twórczości poety (związkach jego wierszy z poezją Norwida, Staffa, kwestiach metapoetyckich czy światopoglądowo-historiozoficznych), niektóre z nich swoim zasięgiem obejmują także punkty wspólne, co świadczy o kompaktowości i spójności poetyckiej twórczości Różewicza, od lat konsekwentnie budującego specyficzny nurt motywiki i sieć punktów wyjścia wokół zespołu podstawowych pojęć i kulturowych filarów.

Książka asygnowana jest dla wszystkich zainteresowanych poezją polską XX i XXI wieku, a w szczególności dla krytyków literackich, nauczycieli, studentów filologii i innych kierunków, w które wpisuje się trend rozważań o kondycji współczesnej kultury oraz roli literatury w postindustrialnym, zmediatyzowanym świecie.