Uniwersytet śląski Hybrydy (Uniwersytet Śląski)

Autora książki interesuje dekada młodych polskich poetów – uwzględnienie pytań o konsekwencje pierwszych wyborów estetycznych, lecz i politycznych. Do tych zagadnień warto dziś powrócić: ideowych i ideologicznych deklaracji (w tym przypadku z zasady współtwórców Orientacji Poetyckiej „Hybrydy"), kolejnych estetycznych i etycznych „przesileń", strategii organizacyjnych, umożliwiających realizację pomysłów wydawniczych.

W próbie opisu Orientacji Poetyckiej „Hybrydy" autor przywołuje także poetów spoza reprezentatywnego „zespołu". Książka składa się z dwóch części. Pierwsza część zawiera rekonstrukcję programów „młodopoetyckich" lat sześćdziesiątych, pokazuje kwestie „społecznego zaangażowania" ich twórców i – w związku z dominantami poetyki, modelami ich poezjotwórstwa – występowaniu wiersza w czytelniczym obiegu.

Punktem wyjścia jest jednak przybliżenie artystycznych wyborów i postaw pisarzy debiutujących, poszukiwania „swojej" tradycji, w tym akurat wypadku – powrotu do międzywojennej awangardy. Ten blok szkiców zamkną uwagi o rozliczeniach Nowej Fali z interesującymi mnie poetami szóstej dekady.

W części drugiej znalazły się interpretacje siedmiu wierszy Janusza Żernickiego, Zbigniewa Jerzyny, Krzysztofa Gąsiorowskiego, Wojciecha Kawińskiego, Andrzeja K. Waśkiewicza, Edwarda Stachury i Stanisława Dróżdża.

Ostatni z wymienionych autorów zamyka książkę, przypominając o jej początku, wyborach awangardowych, jednak owo „konkretystyczne" zakończenie jest szkicem o poezji wynikającej tyleż z awangardowych fascynacji końca dekady i lat następnych, ile rodzącego się u nas projektu transawangardowego przewartościowania sztuki.

A to właśnie program opisu do podjęcia, więc... Początek. W przypadku każdego z wymienionych poetów wybrany pozostał jeden wiersz, by w toku analizy i interpretacji – także kontekstowo – można było unaocznić ewolucję indywidualnej poetyki, wyznaczyć dominanty wcześniejszych i późniejszych faz twórczości.

To nie tylko próba odnalezienia wierszy-soczewek, niekiedy sygnalizujących możliwy „kształt całości", lecz i zestawienie utworów po prostu charakterystycznych, podległych schematom, a także – niekiedy – wyobraźniowym uproszczeniom.