Uniwersytet śląski Opowiadania potoczne w świetle genologii lingwistycznej (Uniwersytet Śląski)

Monografia zawiera językoznawczy opis podstawowej formy komunikowania się znanej z powszednich, nieoficjalnych kontaktów międzyludzkich, jaką jest opowiadanie występujące w rozmowie potocznej. Teksty wykorzystane w analizach są zapisami autentycznych, nagranych rozmów.

Opowiadanie ujmuje autorka jako gatunek mowy, który umożliwia ludziom dzielenie się doświadczeniami osobistymi, który pozwala uchwycić poczucie czasu i uświadamia człowiekowi nie tylko zmienność życia, ale także jego jedność, ciągłość, powtarzalność.

zaczynając od uwag o wszechobecności form narracyjnych w otaczającym nas świecie, autorka stopniowo wprowadza czytelnika w biologiczne, psychologiczne i filozoficzne refleksje nad pojęciami narracji, narracyjności, myślenia narracyjnego, a następnie przedstawia językowe sposoby budowania opowiadania w polskim języku potocznym i analizuje pozajęzykowe uwarunkowania prowadzące do powstawania odstępstw od schematu.

Publikacja oprócz szczegółowego językoznawczego opisu poszczególnych komponentów struktury narracyjnej omawia bardzo widoczne funkcje, jakie ten gatunek mowy pełni w życiu rutynowym: ma spore walory poznawcze, ponieważ dokumentuje sposoby radzenia sobie narratora lub bohaterów z problemami, przedstawia schematy wychodzenia z niełatwych sytuacji, odgrywa także fundamentalną rolę w budowaniu więzi międzyludzkich.

Publikacja może zainteresować nie tylko polonistów i nie tylko językoznawców, ponieważ opowiadanie jako forma ukształtowania tekstów jest obecne we wszystkich niemal przejawach ludzkiej działalności: równocześnie w najszerzej pojętej działalności artystycznej, jak i naukowej, informacyjnej, promocyjnej, rozrywkowej etc.

Opowiadanie potoczne to podstawa, forma pierwsza i pierwotna, forma naturalna, nierozerwalnie związana z człowiekiem, jego myśleniem, pamięcią, obrazowaniem i interpretacją rzeczywistości.