Edukacja religijna dziecka w wieku przedszkolnym w kontekście wybranych koncepcji pedagogicznych (Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne)

Edukacja religijna dziecka w wieku przedszkolnym - po powrocie lekcji religii do szkół i przedszkoli publicznych (1 września 1990 roku) - zgodnie z zaleceniem Dyrektorium katechetycznego Kościoła katolickiego w Polsce wpisuje się, w działania dydaktyczno - wychowawcze współczesnego przedszkola. Stanowi ona fundament religijnego wychowania, określanego jako inicjacja w życie wiarą zaszczepioną na chrzcie świętym. Jej realizacja dokonuje się w środowisku rodzinnym, przedszkolnym i parafialnym. W edukacji religijnej przedszkolaka szczególne znaczenie ma współpraca katechety z rodziną. Dzięki rodzinie i relacjom z najbliższymi (rodzicami, dziadkami, opiekunami) kształtują się w dziecku podstawy zaufania do siebie i innych osób. Kontakty dziecka z najbliższym środowiskiem sprzyjają budowaniu jego wewnętrznego świata wartości i nabywaniu wzorców osobowych. Przez identyfikację i naśladowanie najbliższych osób z otoczenia przedszkolak kształtuje w sobie pierwsze postawy moralne, a także przyswaja sobie normy i zasady postępowania. Wydajność edukacji religijnej przedszkolaka jest w wielkim stopniu zależna od współpracy wszelkich środowisk wychowawczych, czyli rodziny, przedszkola, Kościoła. Dyrektorium ogólne o katechizacji podkreśla konieczność podejmowania przez katechetów działań, które sprzyjają wszechstronnemu rozwojowi dziecka. Dlatego edukację religijną w przedszkolu należy powiązać z wychowaniem ogólnym, pasując działania dydaktyczno - wychowawcze, podejmowane przez katechetów z procesem humanizacji i wielorakiego rozwoju dziecka. W tej właśnie edukacji szczególne miejsce zajmuje rozwój osobowości dziecka i kształtowanie postaw religijnych. Za ważne uznaje się jeszcze odwoływanie do naturalnych doświadczeń dziecka takich, jak: poczucie miłości, akceptacji, bezpieczeństwa, zaufania, a także nawiązywania przychylnych relacji z innymi osobami. Nagromadzone poprzez dziecko doświadczenia spełniają ważną rolę w nawiązywaniu osobowej relacji z Bogiem, w kształtowaniu postawy zaufania wobec Boga, w formacji postaw społecznych i moralnych, opartych na wierze i odkrywania religijnych motywów działania. Edukacja religijna dziecka w wieku przedszkolnym wynika z uwarunkowań rozwojowych wychowanka. Zgodnie z zasadą wierności Bogu i wierności człowiekowi w tej edukacji ma miejsce korelacja aspektów teologicznych i antropologicznych. Następuje także łączenie wychowania ludzkiego z wychowaniem chrześcijańskim. Katechetycy zajmujący się katechezą dziecka w przedszkolu tacy, jak: np. Zbigniew Marek, Władysław Kubik, Jan Szpet, postulują, by poważnie potraktować jednocześnie zadania stojące przed katechezą przedszkolną, jak i adresata katechezy - dziecko w wieku przedszkolnym. Oznacza to, iż w wychowaniu do wiary należy uwzględniać indywidualne uwarunkowania i możliwości rozwojowe wychowanka oraz jego sposób myślenia, rozumowania i działania oraz poziom jego gotowości na przyjmowanie prawd religijnych. Istnieje więc potrzeba korzystania z osiągnięć psychologii rozwojowej, i psychologii religii i z nauk pedagogicznych. Przedmiotem katechezy w przedszkolu trzeba bowiem uczynić treści i pojęcia religijne, które dziecko jest w stanie przyjąć adekwatnie do swych możliwości percepcyjnych. Zaleca sięzastosowanie metod i pomocy dydaktycznych wypracowanych w dydaktyce ogólnej. Podstawowe dokumenty katechetyczne zwracają uwagę na znaczenie zróżnicowanych metod w przekazie wiary. Postulują, aby katecheci w edukacji religijnej dziecka w wieku przedszkolnym stosowali aktualne sposoby pracy wymagane w pedagogice.