Pytania o miejsce. sondowanie topografii

"W książce analizowane są wybrane utwory, które zostały uznane za topografie literackie (m.in. Antologie z,,regionalnym adresem", powieści Szczepana Twardocha, Aleksandra Bumgardtena, reportaże Witolda Zaleskiego, Filipa Springera, eseje Mariusza Jochemczyka, wiersze Feliksa Netza, księdza Jerzego Szymika oraz sylwiczne utwory Wojciecha Nowickiego i Tomasza Różyckiego).

Dzieli je niemało: reprezentują zróżnicowane gatunki literackie, sytuują się w odmiennych kontekstach i obiegach, autorzy należą do innych pokoleń, a ich twórczość trudno porównywać. Łączy je jedno - zogniskowane są wokół miejsca, które nie tylko odsyła do konkretu geograficznego (Śląska, dawnych Kresów Wschodnich, Katowic, Pszowa i innych miejscowości),najczęściej skłania do postawienia szeregu pytań: o region i miasto, centra i peryferie, doświadczenia topiczne i atopiczne, biografię miejsca i,,miejsca autobiograficzne", topografie historii i topografie emotywne,,,kulturowy kapitał" miejscowości, palimpsestowość przestrzeni.

Topograficznie ukierunkowane analizy są jedynie propozycją spojrzenia na miejsce, które mimo tez o jego dystrofii, a może - paradoksalnie - dzięki nim, wciąż stanowi problem w kulturze współczesnej. Celem prezentowanych studiów mocnych przypadków jest zatem,,sondowanie" szerszego problemowego terytorium, wyznaczanego w literaturoznawstwie poprzez współczesne studia przestrzenne (nowy regionalizm, geopoetykę), które nadal pozostaje otwarte na kolejne poszukiwania.

Elżbieta Dutka - pracuje w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Autorka książek: Ukraina w twórczości Włodzimierza Odojewskiego i Włodzimierza Paźniewskiego (Katowice 2000), Mnożenie siebie. O poezji Andrzeja Kuśniewicza (Katowice 2007), Okolice nie tylko geograficzne.

O twórczości Andrzeja Kuśniewicza (Katowice 2008), Zapisywanie miejsca. Szkice o Śląsku w literaturze przełomu wieków XX i XXI (Katowice 2011), Próby topograficzne. Miejsca i krajobrazy w literaturze polskiej XX i XXI wieku (Katowice 2014), Centra, prowincje, zaułki.

Twórczość Julii Hartwig jako auto/bio/geo/grafia (Kraków 2016), współredaktorka tomów zbiorowych, m.in. Proza polska XX wieku. Przeglądy i interpretacje (tom 2, Katowice 2012, tom 3, Katowice 2014). Zajmuje się współczesną polską prozą i poezją i dydaktyką literatury, w kręgu jej zainteresowań związanych z topografiami literackimi znajdują się także literatura i piśmiennictwo o tematyce górskiej (zwłaszcza alpejskiej i tatrzańskiej).