Ziemia jałowa. Opowieść o Zagłębiu

Ci, których kolorowy pociąg z napisem „transformacja” powiózł wesoło daleko w przód, nie są w stanie po prawie trzech dekadach zrozumieć, iż ta sama zmiana zostawiła daleko w tyle setki tysięcy czy miliony ludzi, z pokaźniejszych i drobnych ośrodków.

Nikogo z beneficjentów sytuacji nie interesowały losy mężczyzny Heńka z prywatyzowanej huty, pani Marioli z niepotrzebnego nagle osiedlowego magla czy mężczyzny Zdzisława z zamykanej odlewni. Po co, skoro barwny pociąg pędził przed siebie w stronę Europy, a aby z niego nie wypaść, trzeba było mocno trzymać się na zakrętach? Trudno odwracać się w pędzie.

Plan Balcerowicza był wyrokiem śmierci dla mniejszych ośrodków. Życie, które od przedwojnia toczyło się wokół kopalni, huty, odlewni czy wytwórni, kilka razy zamigotało i przygasło. Z ust do ust powtarzano mantrę – sprzedać, sprzedać, najlepiej z zyskiem.

Czyim? bez wątpienia nie tych, o których jest ta historia. Magdalena Okraska opisuje Zagłębie Dąbrowskie – wyludnione po likwidacji fabryk miasta, ruiny zakładów, zdewastowane centra i opuszczonych ludzi. Na ziemi jałowej, niczyjej, gdzieś pomiędzy Śląskiem a Małopolską.