Matura. język polski. poziom podstawowy. podstawa programowa 2023 (Demart)

Począwszy od 2023 roku następuje zmiana formuły egzaminów maturalnych, a bodaj największe i najgłębsze z nich dotyczą języka polskiego. Ich lista jest naprawdę długa i obejmuje nie tylko wykaz lektur obowiązkowych. Jednocześnie egzamin pisemny, jak i ustny będą wymagały wykazania się znajomością faktów i treści lektur, co będzie sprawdzane m.in. Na teście historycznoliterackim, ale też – co istotnie trudniejsze – umiejętnością interpretacji tych treści. Zarówno w odniesieniu do prozy, jak i poezji. Na wyrózniony temat trzeba będzie umieć napisać notatkę syntetyzującą (to całkowita nowość), wypracowanie, przygotować wypowiedź monologową (podczas części ustnej egzaminu), a wszystko podeprzeć odpowiednim kontekstem (wyszczególniono ich 14), odniesieniem do tekstów literackich i kultury (to może być rzeźba, obraz, grafika, spektakl albo film). Podstawowym zadaniem tego repetytorium jest pomoc w tym, by uczniowie potraktowali egzamin maturalny z języka polskiego w zakresie podstawowym jako realne atrakcyjne wyzwanie, z którego wyjdą zwycięsko. By oswoili lęk poprzez zdobycie i ugruntowanie wiedzy oraz umiejętności interpretacyjnych.
Publikacja licząca 436 stron została przygotowana w taki sposób, żeby zaznajomić uczniów z najpotrzebniejszą wiedzą dotyczącą kolejnych okresów i utworów literackich. Omówienie każdej z epok podzielono na dwie części:
– zwięzły rys historycznoliteracki, który pozwoli przypomnieć sobie klimat światopoglądowy danej epoki, omawiane na lekcji motywy, twórców i najważniejsze dzieła, a także
– obszerną część zadaniową, dzięki której uczniowie sprawdzą swoją wiedzę, umiejętność analizy i interpretacji utworów oraz czytania ze zrozumieniem. Samodzielne wykonanie poleceń utrwali bądź poszerzy tę wiedzę dotyczącą konkretnych dzieł.
Rys dotyczący każdej epoki kończy tabela kontekstów z przykładami odniesień do utworów w innych okresach literackich, z przykładami nurtów filozoficznych, obrazów malarskich, filmowych z powołaniem się na biografię twórców i faty historyczne. Wcześniej pojawiają się założenia światopoglądowe epoki, główne motywy twórczości,, formy utworów i wybitni twórcy i przykłady z literatury.
W zadaniach, dużo utworów (zwłaszcza poetyckich) jest przytaczanych kompletnie lub w obszernych fragmentach, co ułatwi próby interpretacyjne, a także pozwoli na przytaczanie w odpowiedzi właściwych cytatów. To spore ułatwienie, gdyż nie trzeba będzie sięgać do innych źródeł, by przypomnieć sobie treść utworu, bądź w ogóle zaznajomić się z tekstem. W przygotowanych wyjaśnieniach podane zostały nie tylko przykładowe odpowiedzi, ale także wskazówki, jak poradzić sobie z solidnym zadaniem, czyli jaką przyjąć formę realizacji polecenia, a także inspiracje do wyrażania osobistych opinii na zadany temat. Tych odpowiedzi nie należy traktować jako jedynych możliwych, są one raczej wskazówką, w którym kierunku warto podążać.
Tym samym jest to metoda podania wędki zamiast ryby co przełoży się zapewne śmielsze konstruowanie wypowiedzi na egzaminie ustnym. Tam bowiem maturzystów czekać będą dwa tematy z losowanych zagadnień: jedno będzie z puli tematów obejmujących lektury obowiązkowe (wykaz 280 pytań jest dostępny na stronach okręgowych komisji egzaminacyjnych), a drugie z zestawu nieujawnionego przed egzaminem, które ma być związane z dołączonym do pytania materiałem literackim, ikonicznym bądź językowym.
Taka kompozycja repetytorium pozwoli na rzetelnie powtórzenie materiału (także uczniom, którzy posiadają jeszcze więcej czasu do matury), wdroży do samodzielnego wykonywania zadań maturalnych i będzie oparciem na każdym etapie przygotowań – w trakcie lekcji, wykonywania zadań domowych, przed sprawdzianami, a w końcu w trakcie powtórek tuż przed maturą.
Wierzymy, iż dzięki doświadczeniu i perfekcyjnym umiejętnościom pedagogicznym naszych autorek repetytorium okaże się cenną pomocą i wskazówką jak się uczyć. Mamy także nadzieję, iż – przynajmniej niektóre utwory i ich twórcy – okażą się bliskie i ważne dla uczniów, także po egzaminie.