Nowa matura. język polski. poziom podstawowy (Demart)

Począwszy od 2023 roku następuje zmiana formuły egzaminów maturalnych, a bodaj największe i najgłębsze z nich dotyczą języka polskiego. Ich lista jest naprawdę długa i obejmuje nie tylko wykaz lektur obowiązkowych. Równocześnie egzamin pisemny, jak i ustny będą wymagały wykazania się znajomością faktów i treści lektur, co będzie sprawdzane m.in. Na teście historycznoliterackim, ale też – co wyraźnie trudniejsze – umiejętnością interpretacji tych treści. Zarówno w odniesieniu do prozy, jak i poezji. Na wyrózniony temat trzeba będzie umieć napisać notatkę syntetyzującą (to kompletna nowość), wypracowanie, przygotować wypowiedź monologową (w trakcie części ustnej egzaminu), a wszystko podeprzeć odpowiednim kontekstem (wyrózniono ich 14), odniesieniem do tekstów literackich i kultury (to może być rzeźba, obraz, grafika, spektakl albo film). Podstawowym zadaniem tego repetytorium jest pomoc w tym, by uczniowie potraktowali egzamin maturalny z języka polskiego w zakresie podstawowym jako realne niebanalne wyzwanie, z którego wyjdą zwycięsko. Aby oswoili lęk poprzez zdobycie i ugruntowanie wiedzy oraz umiejętności interpretacyjnych.
Publikacja licząca 436 stron została przygotowana w taki sposób, żeby zaznajomić uczniów z najpotrzebniejszą wiedzą dotyczącą kolejnych okresów i utworów literackich. Omówienie każdej z epok podzielono na dwie części:
– zwięzły rys historycznoliteracki, który pozwoli przypomnieć sobie klimat światopoglądowy danej epoki, omawiane na lekcji motywy, twórców i najważniejsze dzieła, a także
– obszerną część zadaniową, dzięki której uczniowie sprawdzą swoją wiedzę, umiejętność analizy i interpretacji utworów, a także czytania ze zrozumieniem. Samodzielne wykonanie poleceń utrwali bądź poszerzy tę wiedzę dotyczącą mocnych dzieł.
Rys dotyczący każdej epoki kończy tabela kontekstów z przykładami odniesień do utworów w innych okresach literackich, z przykładami nurtów filozoficznych, obrazów malarskich, filmowych z powołaniem się na biografię twórców i faty historyczne. Wcześniej pojawiają się założenia światopoglądowe epoki, główne motywy twórczości,, formy utworów i wybitni twórcy i przykłady z literatury.
W zadaniach, mnóstwo utworów (zwłaszcza poetyckich) jest przytaczanych w pełni lub w szerokich fragmentach, co ułatwi próby interpretacyjne oraz pozwoli na przytaczanie w odpowiedzi właściwych cytatów. To obfite ułatwienie, gdyż nie trzeba będzie sięgać do innych źródeł, by przypomnieć sobie treść utworu, bądź w ogóle zaznajomić się z tekstem. W przygotowanych wyjaśnieniach przekazane zostały nie tylko przykładowe odpowiedzi, ale także wskazówki, jak poradzić sobie z solidnym zadaniem, czyli jaką przyjąć formę realizacji polecenia oraz inspiracje do wyrażania osobistych opinii na zadany temat. Tych odpowiedzi nie należy traktować jako jedynych realnych, są one raczej wskazówką, w którym kierunku warto podążać.
Tym samym jest to metoda podania wędki zamiast ryby co przełoży się zapewne śmielsze konstruowanie wypowiedzi na egzaminie ustnym. Tam bowiem maturzystów czekać będą dwa tematy z losowanych zagadnień: jedno będzie z puli tematów obejmujących lektury obowiązkowe (wykaz 280 pytań jest dostępny na stronach okręgowych komisji egzaminacyjnych), a drugie z zestawu nieujawnionego przed egzaminem, które ma być związane z załączonym do pytania materiałem literackim, ikonicznym bądź językowym.
Taka kompozycja repetytorium pozwoli na rzetelnie powtórzenie materiału (także uczniom, którzy posiadają jeszcze więcej czasu do matury), wdroży do samodzielnego wykonywania zadań maturalnych i będzie oparciem na każdym etapie przygotowań – w trakcie lekcji, realizowania zadań domowych, przed sprawdzianami, a w końcu w trakcie powtórek tuż przed maturą.
Wierzymy, iż dzięki doświadczeniu i wspaniałym umiejętnościom pedagogicznym naszych autorek repetytorium okaże się cenną pomocą i wskazówką jak się uczyć. Mamy także nadzieję, że – przynajmniej niektóre utwory i ich twórcy – okażą się bliskie i ważne dla uczniów, także po egzaminie.