Dziennikarstwo danych i data storytelling, E906-2487A (Helion Gliwice)

Opis książki: Dziennikarstwo danych i data storytelling

Bez informacji jesteś jedynie kolejną osobą z opinią...
Dziennikarstwo danych przeżywa dziś prawdziwy rozkwit. Dzieje się tak dlatego, że nasze życie w znacznej mierze przeniosło się do internetu, a internet to... Informacje. Megabajty, gigabajty, terabajty informacji. Misją współczesnego dziennikarza jest prezentujeć je społeczeństwu rzetelnie, a jednocześnie spektakularnie, czyli w sposób zrozumiały, łatwy do przyswojenia. Nim się jednak owe informacje efektownie zestawi, trzeba je znaleźć. Gdzie szukać? Jak je zdobyć? W jaki sposób opowiedzieć dane? Na takie pytania autor odpowiada w tej książce.

Nie przeczytasz w niej o "ładnych wykresach", bo wbrew pozorom to nie one są esencją dziennikarstwa informacji i data storytellingu. Dowiesz się natomiast, gdzie biją źródła koniecznych Ci danych, jak je przetwarzać i analizować. Wynajdziesz tu także wskazówki, w jaki sposób kreować dobre wizualizacje przy pomocy prostych aplikacji przystępnych za darmo w internecie i jak tworzyć angażujące odbiorców data stories. Na koniec wejdziesz na wyższy poziom - nauczysz się prezentować informacje z zastosowaniem kodu programistycznego.

Kto? Co? Jak? Gdzie? Kiedy? ― odpowiedzi na te podstawowe pytania musi znaleźć każdy dziennikarz, który chce rzetelnie wykonać swoją pracę. Równocześnie przy zalewie informacji, informacji ze źródeł, których weryfikacja jest jednakowo czasochłonna, każdy wykonujący ten piękny zawód coraz bardziej przypomina mitycznego Syzyfa. Przebicie się poprzez gigabajty informacji, przetworzenie ich i stworzenie materiału, który tłumaczy odbiorcy rzeczywistość, jest dziś działaniem obarczonym ogromnym wysiłkiem i jeszcze większym ryzykiem. Kaskadowy spadek zaufania do instytucji publicznych i prywatnych, z jakim mamy do czynienia od lat, oddziałuje także na media, z jednej strony wystawiane na szereg nacisków biznesowych, politycznych i społecznych, z drugiej ― borykające się z ciągłymi problemami finansowymi. Co warto wiedzieć, prawidłowe dziennikarstwo, jakościowe dziennikarstwo to coś, co wymaga luźnego poruszania się autorów w przestrzeni internetu i i poznania podstaw funkcjonowania w tej przestrzeni.

Dlatego, jeżeli chcemy posiadać przynajmniej cień nadziei na należycie wykonaną pracę, warto sięgnąć po książkę Łukasza Żyły. W zawodzie za każdym razem mi powtarzano, iż tej profesji człowiek uczy się tylko w praktyce i na pewno nie na studiach. Nadal tak jest, choć czasy, w których media dosłownie pączkują na każdym kroku i angażują coraz młodszych adeptów dziennikarstwa, wymagają, aby sięgnąć po informacyjną pigułę, swoisty wykrywacz min, dzięki temu te pierwsze kroki wspomniany początkujący dziennikarz będzie mógł stawiać względnie bezpiecznie.

Dziennikarstwo danych i data storytelling to także pozycja dla osób doświadczonych w tym zawodzie. Powód jest oczywisty, technologia zmieniła dziennikarstwo i w pędzie żywiołu, którym ono jest, z łatwością popaść w bezpieczną i przez to złudną rutynę, a wtedy jesteśmy o krok od poważnego błędu. Dzięki książce Łukasza Żyły łatwiejsze do ominięcia będą cyfrowe rafy, którymi sieć jest usłana.

Bartosz Kurek, były dziennikarz Polsatu, obecnie menedżer ds. Public affairs w Philip Morris

Co wy tam tak naprawdę robicie? ― to częste pytanie, kiedy mówię, iż pracuję w dziale informacji „Wyborczej". Niektórzy ze znawstwem odpowiadają: „Aaa, czyli robicie analizy wyników sprzedaży gazety?". Inni zmieniają temat, spodziewając się, że zarzucę ich nudnymi opowieściami o uzupełnianiu tabelek ilośćmi. Co niebanalne, pytanie o to, jak starannie wygląda nasza praca, zadają także dziennikarze.

teraz, zamiast wchodzić w detale, będę mógł zacząć odpowiedź od słów: „Jest taka książka, warto przeczytać ", bo Łukasz w szczególnie przystępny sposób tłumaczy, czym to się je.

I myślę, że niezależnie od tego, jaką działką dziennikarstwa się zajmujecie, wynajdziecie w niej coś dla siebie. Części dotyczące współpracy z urzędnikami, dostępu do danych czy opowiadania historii powinien przyswoić każdy, kto będzie pracował w zawodzie. Po te o opracowywaniu danych sięgną ambitniejsi, a może po prostu bardziej przewidujący, bo pisać potrafi wielu, ale zdolność pisania połączona z umiejętnością analizowania, programowania albo wizualizowania robi z dziennikarza człowieka do zadań specjalnych.

Kiedy czytałem tę książkę, mnóstwo razy żałowałem, że czegoś takiego nie było, kiedy ja zaczynałem przygodę z danymi. Dzięki niej widzę, ile jeszcze powinienem się w tej dziedzinie nauczyć.

Dominik Uhlig, szef BIQdata.pl ― działu informacji „Gazety Wyborczej"

O autorze książki
Łukasz Żyła - dziennikarz i specjalista w dziedzinie data storytellingu, programista (programuje między innymi w języku JavaScript), magister prawa (specjalizuje się w prawie do informacji). Studiował socjologię i filozofię na Uniwersytecie Śląskim, a także nauki polityczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ukończył warsztatowy kurs Data + Narrative na Boston University. Jest prezesem gliwickiej Fundacji Media 3.0. Prowadzi zajęcia na kierunku informatyka społeczna w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Szkolił z przetwarzania danych i data storytellingu między innymi przedstawicieli Ministerstwa Cyfryzacji, Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, jak również kilkudziesięciu dziennikarzy z takich mediów jak Gazeta Wyborcza, Wirtualna Polska, Polska Press, RMF FM. Doradza wydawnictwom i organizacjom pozarządowym w produkcji narzędzi ICT przetwarzających dane publiczne. Za aplikację jaturządzę.pl, wykorzystującą ekonometrię do analizy budżetu miasta Wrocławia, zajął z drużyną Media 3.0 – SAP SE trzecie miejsce na pierwszym hackathonie rządowym organizowanym przez Ministerstwo Cyfryzacji. Prowadzi serwis datablog.pl (pierwszy w Polsce blog poświęcony dziennikarstwu informacji). Był członkiem grupy roboczej do spraw otwartości danych przy Ministerstwie Cyfryzacji i grupy roboczej do spraw informacji sektora publicznego przy Ministerstwie Rozwoju. Tłumaczył Psychomagię Alejandra Jodorowsky’ego, publikował pomiędzy innymi w Gazecie Wyborczej i Trans/wizjach. Przez trzy lata był redaktorem naczelnym w mediach lokalnych na Śląsku.