Inteligencja. sposoby oddziaływania na iq (Richard E. Nisbett)

Kto jest bardziej inteligentny, Azjaci czy mieszkańcy Zachodu? Czy rzeczywiście Ludzie Księgi uzyskują lepsze rezultaty w nauce? Czy grupowe różnice w wynikach testów można uzasadniać czynnikami genetycznymi? Co mogą zrobić rodzice, aby podnieść poziom inteligencji swoich dzieci? Co sprawia, że niektóre narodowości wyróżniają się w inżynierii, a inne w nauce? Czy szkoły mogą polikwidować różnice w osiągnięciach edukacyjnych pomiędzy przedstawicielami różnych klas społecznych i ras?

Od pesymistycznych tez książki "The Bell Curve" po bardziej współczesne kontrowersje wokół poglądów genetyka Jamesa Watsona na temat rasy i inteligencji konsekwentnie nie brano pod uwagę jednego czynnika – kultury. Podobnie jak kiedyś Stephen Jay Gould w książce "The Mismeasure of Man", wybitny psycholog społeczny Richard E. Nisbett mierzy się z poglądem, że o inteligencji przesądza biologia, twierdząc, że to z zasady kultura odpowiada za kształtowanie naszego potencjału. Intelekt nie zależy jego zdaniem głównie od genów, ale determinuje go zwłaszcza oddziaływanie społeczne.

Niezliczone informacje wyjaśniające, dlaczego dzięki szkołom rozwijamy się intelektualnie, jak przynależność do danej klasy społecznej wpływa na iloraz inteligencji i jak czynniki kulturowe decydują o tym,różne grupy posiadają odmienne predyspozycje, sprawiają, że książka „Inteligencja. Sposoby oddziaływania na IQ” bez wątpienia zajmie należne jej miejsce wśród literatury przedmiotu. Nisbett ewidentnie eksponuje potrzebę gruntownej zmiany naszego podejścia do edukacji, twierdząc, że to czynniki podatne na zmiany i realne do kontrolowania, jak szkoły i otoczenie społeczne, a nie wrodzony kod genetyczny, odpowiadają za nasz rozwój intelektualny.

Jako pierwsza istotna publikacja tak jednoznacznie i bezsprzecznie opowiadająca się za centralną rolą kultury w kształtowaniu możliwości poznawczych, książka ta z pewnością na nowo rozpali burzliwą debatę na temat roli i odpowiedzialnego udziału społeczeństwa w formowaniu ilorazu inteligencji, a w efekcie przyniesie daleko idące konsekwencje dla systemu oświaty, gospodarki i całego społeczeństwa.

Fragmenty recenzji:

"Książka Nisbetta to wyjątkowo ważna analiza czynników determinujących iloraz inteligencji, zasługująca na to, by wywrzeć widoczny wpływ na politykę edukacyjną. Rozmach i przejrzystość argumentacji powoduje, iż jest lektura obowiązkowa nie tylko dla osób zajmujących się naukami społecznymi, ale także dla szerokiego grona czytelników".

Daniel Osheron

"Ta książka to perfekcyjne antidotum na dominujący pogląd, że nasze geny uniemożliwiają nam powiększenie inteligencji i ulepszenie wyników w nauce. Jej szczególnym atutem jest niezłomność w przekonywaniu, że przypadki faktycznego podwyższenia możliwości poznawczych przeważają nad matematycznymi dowodami, że jest to niemożliwe".

James R. Flynn