Między mikołajem ii a leninem. państwowość rosyjska i jej koncepcje w czasie rewolucji lutowej 1917 (Universitas)

Niniejsza monografia, stanowiąca efekt wielu lat badań autora nad dziejami Rosji, jest pierwszą w Polsce próbą kompleksowego przedstawienia historii państwowości rosyjskiej, a także najróżniejszych koncepcji państwa w czasie rewolucji lutowej. Mieści dane, fakty, a także interpretacje wydarzeń historycznych, które pozwalają dyskutować o tym, dlaczego w Rosji 1917 roku nie udało się zbudować państwa demokratycznego i konstytucyjnego. Ważną częścią narracji jest ukazanie działań i motywacji głównych bohaterów wydarzeń tego czasu, czyli polityków i działaczy państwowych, m.in. Księcia Lwowa, Milukowa, Kiereńskiego, Guczkowa, Rodzianki Czernowa, Martowa, Czcheidze, Skobielewa, Lenina, a także rosyjskich prawników i ekonomistów – autorów projektów i reform zakładających funkcjonowanie rosyjskiego demokratycznego państwa prawnego.

Praca kierowana jest do szerokiego grona odbiorców: badaczy, publicystów, pasjonatów i tych, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę poznawania historii Rosji.

Mam znaczne podziw dla wysiłku Autora, który dotarł też do wielu prac historycznych rzadko cytowanych w literaturze naukowej. Już sama ilość wykorzystanych monografii i artykułów jest imponująca (….). Zwraca uwagę głęboka znajomość osiągnięć historiografii rosyjskiej, niezwykle tej współczesnej, co pozwoliło Autorowi na lepsze podbudowanie swoich tez, lecz pokazanie również innego punktu widzenia.

Dr Michał Sadłowski przygotował szczególnie mocne opracowanie naukowe udokumentowane źródłowo i oparte na szerokim wykorzystaniu literatury przedmiotu. W ten sposób Autor uzupełnił lukę w dotychczasowych badaniach o okresie od rewolucji lutowej do przewrotu bolszewickiego w 1917 roku w Rosji.

[Z recenzji prof. Dr hab. Edwarda Czapiewskiego]

Autor stosownie uwypuklił wątek chęci powrotu do ideałów reformy sądownictwa dokonanej z inicjatywy cara Aleksandra II. Była to wszak obfita reforma, która miała „wywrócić do góry nogami” cały dotychczasowy system sądownictwa rosyjskiego i skierować go na drogi kapitalistycznego rozwoju. Treści tej reformy stanowiły znaczący krok w kierunku osiągnięcia statusu państwa prawnego, wpisując się jednocześnie w nurt zachodnioeuropejskiego systemu liberalnego. Rosyjski „romantyczny antylegalizm”, odrzucający zachodnie wpływy na korzyść wiary w wyższość Rosji, przyczynił się jednak do kontrreformy. W profilu zaburzonym wydanymi w jej ramach zarządzeniami rosyjskie sądownictwo przetrwało już do rewolucji 1917 r. Do idei reformy sądownictwa przeprowadzonej z inicjatywy cara Aleksandra II powrócono w Rosji także po upadku reżimu komunistycznego.

[Z recenzji dr hab. Anny Stawarskiej-Rippel, prof. UŚ]

Michał Patryk Sadłowski, ur. W Gorzowie Wielkopolskim, dr nauk prawnych, specjalista w zakresie historii państwa i prawa, komentator oraz analityk ds. Rosji i państw obszaru poradzieckiego. Adiunkt w Zakładzie H...