Neonatologia tom 1 (PZWL)

Tytuł Neonatologia Tom 1 Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-6462-9 Rok wydania 2021 Wydanie 2 liczba stron 900 Format mobi, epub Spis treści 1. Organizacja opieki neonatologicznej Janusz ŚWIETLIŃSKI 1 2. Podstawowe wskaźniki epidemiologiczne dotyczące noworodków Janusz ŚWIETLIŃSKI 9 3. Wybrane zagadnienia medycyny matczyno-płodowej Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA 13 3.1. Zmiany adaptacyjne w organizmie kobiety ciężarnej 14 3.2. Fizjologia i patologia łożyska, a także sznura pępowinowego, płyn owodniowy 17 3.3. Najważniejsze choroby matki wpływające na rozwój płodu 22 3.4. Zakażenia kobiety ciężarnej 28 3.5. Podstawowe definicje i informacje dotyczące porodu 30 4. Zakażenia nabyte w trakcie ciąży i ich wpływ na rozwój płodu i noworodka Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA, Maria WILIŃSKA 33 4.1. Diagnostyka 34 4.2. Zakażenia z grupy TORCH (Toxoplasma gondii, Rubella virus, cytomegalowirus, herpes simplex virus) 36 4.3. Zakażenia przenoszone drogą płciową 47 4.4. Inne powszechne choroby zakaźne 57 5. Adaptacja układów krążenia i oddechowego płodu i noworodka do środowiska pozamacicznego Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA 65 5.1. Okres we wnętrzumaciczny 66 5.2. Poród 70 5.3. Podsumowanie 72 6. Zdrowy, urodzony w terminie porodu noworodek na sali porodowej Janusz ŚWIETLIŃSKI, Maria WILIŃSKA 73 6.1. Analiza wywiadu położniczego 74 6.2. Przygotowanie sali porodowej 75 6.3. Obecność neonatologa przy porodzie 78 6.4. Ułożenie dziecka po wydobyciu 79 6.5. Odpępnienie 80 6.6. Zabarwienie skóry po urodzeniu 81 6.7. Przydatność diagnostyczna krwi pępowinowej 81 6.8. Ocena w skali Apgar 83 6.9. Sprawdzanie drożności przewodu pokarmowego 84 6.10. Odsysanie dróg oddechowych po urodzeniu 84 6.11. Pomiary antropometryczne 85 6.12. Pierwsze karmienie noworodka 86 6.13. Inne zabiegi u noworodka 87 6.14. Podsumowanie 87 6.15. Kwalifikacja do progresywnania innowacyjnego 89 7. Opieka nad zdrowym noworodkiem Janusz ŚWIETLIŃSKI 91 7.1. Przyjęcie na oddział noworodkowy 92 7.2. Badanie fizykalne 92 7.3. Stany przejściowe u noworodka 117 7.4. Terminy i skróty użytkowane do oceny wieku płodowego i odżywienia we wnętrzumacicznego 124 7.5. Ocena dojrzałości noworodka 125 7.6. Ocena korzystnieści wzrostu we wnętrzumacicznego 133 7.7. Profilaktyka stanów niedoborowych 134 7.8. Szczepienia ochronne noworodka 134 7.9. Testy przesiewowe 137 8. Resuscytacja noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 141 8.1. Wentylacja oddechowa w resuscytacji 148 8.2. Wspomaganie krążenia 150 8.3. Leki 151 8.4. Intubacja 153 8.5. Opieka poresuscytacyjna 154 9. Noworodek urodzony przedwcześnie – wcześniak Janusz ŚWIETLIŃSKI 157 9.1. Przedwczesne urodzenie 158 9.2. Wypis do domu 166 9.3. Opieka po wypisie ze szpitala 167 9.4. Rokowanie 167 10. Późne wcześniaki (late preterm) Janusz ŚWIETLIŃSKI 169 11. Złota godzina – nowoczesnanie z nad wyraz niedojrzałym noworodkiem na sali porodowej Janusz ŚWIETLIŃSKI 179 12. Termoregulacja Janusz ŚWIETLIŃSKI 195 12.1. Termoregulacja w okresie płodowym i bezpośrednio po urodzeniu 196 12.2. Termoregulacja u noworodka 196 12.3. Mechanizmy przenoszenia ciepła 198 12.4. Monitorowanie ciepłoty ciała u zdrowych i chorych noworodków 202 12.5. Jak zapewnić słuszne warunki cieplne u zdrowych i chorych noworodków? 203 12.6. Wykorzystanie inkubatorów 208 12.7. Konsekwencje hipotermii i progresywnanie w tym stanie 213 12.8. Konsekwencje hipertermii i progresywnanie w tym stanie 215 12.9. Sytuacje szczególne 216 13. Fizjologia laktacji i karmienia naturalnego Maria WILIŃSKA, Marzena KOSTUCH 219 13.1. Budowa gruczołu piersiowego 220 13.2. Rozwój laktacji u kobiety podczas ciąży 222 13.3. Wytwarzanie mleka 222 13.4. Skład mleka kobiecego 225 13.5. Wpływ karmienia piersią na stan zdrowia matki 227 13.6. Korzyści z karmienia naturalnego dla dziecka 228 13.7. Mleko kobiece po porodzie przedwczesnym 230 13.8. Istniejące dokumenty i akty prawne w zakresie laktacji 231 13.9. Wybrane organizacje sprzyjające karmieniu piersią w Polsce 233 14. Karmienie noworodka i niemowlęcia – aspekty użyteczne Marzena KOSTUCH, Maria WILIŃSKA 237 14.1. Pozycje do karmienia piersią 238 14.2. Nawał pokarmu 242 14.3. Bolesność brodawek 244 14.4. Obrzęk piersi i zastój pokarmu 247 14.5. Zatkany kabel mleczny 250 14.6. Zapalenie piersi 251 14.7. Ropień piersi 254 14.8. Zakażenie Candida albicans 256 14.9. Uniemożliwianie zapaleniom i ropniom piersi 256 14.10. Alternatywne sposoby dokarmiania dziecka karmionego piersią (akcesoria) 257 14.11. Czynniki sprzyjające laktacji i ją zakłócające 262 14.12. Karmienie wcześniaka 267 15. Hiperlaktacja Marzena KOSTUCH, Maria WILIŃSKA 271 16. Problemy związane z przyjmowaniem pokarmu w okresie noworodkowym i niemowlęcym Katarzyna PIETRAS 275 16.1. Jama nosowa 277 16.2. Jama ustna 277 16.3. Gardło 277 16.4. Krtań 278 16.5. Tchawica 279 16.6. Przełyk 279 16.7. Ssanie 282 16.8. Odruchowe reakcje oralne 284 16.9. Połykanie 286 16.10. Oddychanie 289 16.11. Integracja pomiędzy ssaniem, połykaniem i oddychaniem 289 16.12. Kontrola motoryczna 290 16.13. Charakterystyka nieprawidłowości związanych z karmieniem w wybranych zaburzeniach i jednostkach chorobowych okresu noworodkowego oraz wczesnoniemowlęcego 293 16.14. Ogólne informacje przydatne w karmieniu noworodków i niemowląt 302 16.15. Podsumowanie 304 17. Bank mleka – główne cele i założenia Katarzyna KOSMALA, Anna PISARZOWSKA 307 17.1. Kwalifikacja dawczyń 308 17.2. Miejsce i sposób odciągania pokarmu 309 17.3. Metody stymulacji laktacji 311 17.4. Progresywnanie ze sprzętem laktacyjnym 312 17.5. Badanie mikrobiologiczne mleka 312 17.6. Pasteryzacja 313 17.7. Oznakowanie mleka, a także dokumentacja banku mleka 315 17.8. Analiza mleka żeńskiego 315 17.9. Wzmacnianie pokarmu kobiecego 316 17.10. Przechowywanie mleka 317 17.11. Chłodzenie i mrożenie pokarmu 319 17.12. Rozmrażanie pokarmu 319 17.13. Podgrzewanie mleka 320 17.14. Gdy rodzi się wcześniak... 320 17.15. Pozyskiwanie siary 321 18. Skóra noworodka donoszonego. Charakterystyka, zmiany skórne, podstawy pielęgnacji Maria WILIŃSKA, Kinga ZIELIŃSKA, Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA 323 18.1. Charakterystyka zdrowej skóry noworodka donoszonego 324 18.2. Kontakt „skóra do skóry" 325 18.3. Pielęgnacja skóry 326 18.4. Charakterystyczne zmiany skórne okresu noworodkowego 330 19. Pielęgnacja skóry wcześniaka Maria WILIŃSKA, Kinga ZIELIŃSKA 339 19.1. Charakterystyka skóry wcześniaka 339 19.2. Pielęgnacja skóry wcześniaka 341 19.3. Skala oceny skóry 345 20. Odkrywane na nowo – ludzki rozmiar opieki nad noworodkiem Janusz ŚWIETLIŃSKI 347 21. Opieka ukierunkowana na rodzinę Janusz ŚWIETLIŃSKI 351 22. Opieka rozwojowa Janusz ŚWIETLIŃSKI 357 23. Prawidłowy dotyk Janusz ŚWIETLIŃSKI 373 24. Kangurowanie Janusz ŚWIETLIŃSKI 379 24.1. Historia kangurowania 380 24.2. Kangurowanie we współczesnej neonatologii 380 25. Zindywidualizowana Opieka Rozwojowa nad Noworodkiem (NIDCAP) Janusz ŚWIETLIŃSKI 387 26. Glikemia i jej zaburzenia Janusz ŚWIETLIŃSKI 393 26.1. Homeostaza glikemii 393 26.2. Noworodek matki chorej na cukrzycę 396 26.3. Hipoglikemia 403 26.4. Hiperglikemia 414 27. Żółtaczka fizjologiczna okresu noworodkowego. Przyczyny, obraz kliniczny i rozpoznawanie Maria WILIŃSKA 423 27.1. Patogeneza żółtaczki okresu noworodkowego 424 27.2. Metabolizm bilirubiny 424 27.3. Żółtaczka fizjologiczna 425 28. Żółtaczka związana z karmieniem piersią Maria WILIŃSKA, Maria KOSTRO, Izabela CHORĘGIEWICZ 431 28.1. Obraz kliniczny 432 28.2. Nowoczesnanie w żółtaczce związanej z niedostatecznym karmieniem piersią i żółtaczce pokarmu damskiego 434 29. Żółtaczki patologiczne okresu noworodkowego i niemowlęcego. Przyczyny, obraz kliniczny i rozpoznawanie Maria WILIŃSKA, Janusz ŚWIETLIŃSKI 437 29.1. Rodzaje żółtaczek patologicznych 438 29.2. Rozpoznawanie żółtaczki 441 29.3. Neurotoksyczność bilirubiny 444 29.4. Żółtaczka noworodków urodzonych przedwcześnie 445 29.5. Podsumowanie 446 30. Żółtaczki okresu noworodkowego i niemowlęcego. Diagnostyka i leczenie Maria WILIŃSKA, Maria KOSTRO, Izabela CHORĘGIEWICZ, Janusz ŚWIETLIŃSKI 449 30.1. Diagnostyka laboratoryjna 450 30.2. Planowanie leczenia 451 30.3. Kwalifikacja do leczenia na oddziale noworodkowym 451 30.4. Leczenie 453 30.5. Leczenie hiperbilirubinemii u noworodków urodzonych przedwcześnie 457 30.6. Uniemożliwianie hiperbilirubinemii u noworodków 457 30.7. Progresywnanie w cholestazie u noworodków 457 30.8. Innowacyjnanie z noworodkiem i niemowlęciem w opiece ambulatoryjnej 458 30.9. Fototerapia w domu 459 31. Fototerapia Janusz ŚWIETLIŃSKI, Maria WILIŃSKA 461 32. Zapobieganie infekcjom szpitalnym Janusz ŚWIETLIŃSKI, Marta TWARDOCH-DROZD, Ewa ROZKOSZ, Maria ŚWIETLIŃSKA 471 32.1. Aseptyczna technika bezdotykowa (ANTT) 475 32.2. Późne zakażenia noworodka (LOS) 480 32.3. Rezerwuar patogenów 483 32.4. Transmisja patogenów 488 32.5. Podsumowanie 495 33. Zakażenie o wczesnym początku u noworodków Maria WILIŃSKA, Magdalena ZARLENGA 499 33.1. Epidemiologia 500 33.2. Etiologia i patogeneza zakażeń bakteryjnych o wczesnym początku u noworodka 501 33.3. Bakteryjne zapalenie opon mózgowych noworodka 512 34. Noworodkowe zapalenie spojówek i procedura uniemożliwiania rzeżączkowemu zapaleniu spojówek po urodzeniu Janusz ŚWIETLIŃSKI 517 34.1. Noworodkowe zapalenie spojówek 518 34.2. Uniemożliwianie rzeżączkowemu zapaleniu spojówek po urodzeniu 520 35. Środki antyseptyczne stosowane do odkażania skóry noworodków Janusz ŚWIETLIŃSKI 523 36. Uwarunkowania gospodarki płynowej i elektrolitowej noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 535 36.1. Utrata wody 537 36.2. Gospodarka płynowa 538 36.3. Gospodarka elektrolitowa 543 37. Żywienie noworodka chorego i noworodka urodzonego przedwcześnie Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA, Janusz ŚWIETLIŃSKI 559 37.1. Zapotrzebowanie energetyczne 561 37.2. Spodziewane efekty żywieniowe 562 37.3. Żywienie do przewodu pokarmowego 564 37.4. Żywienie wcześniaka 571 38. Monitorowanie biofizyczne Janusz ŚWIETLIŃSKI 591 38.1. Typowo używane w neonatologii cechy monitorowania biofizycznego 593 38.2. Właściwe wykorzystanie alarmów 610 38.3. Dokumentowanie zdarzeń 610 39. Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej (RKZ) Janusz ŚWIETLIŃSKI 613 40 Oznaczanie równowagi kwasowo-zasadowej krwi pępowinowej Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA, Janusz ŚWIETLIŃSKI 625 41. Problemy związane z infuzją płynów ileków Janusz ŚWIETLIŃSKI 635 41.1. Uniemożliwianie przypadkowemu podaniu nadmiernej pojemności wlewu płynów lub leku u noworodka 636 41.2. Problem osmotyczności wlewów 637 41.3. Problem minimalnej objętości leku 638 41.4. Mieszanie się infuzji 640 41.5. Wolna infuzja leku 643 41.6. Ciężar unikalny leku 643 41.7. Fotodegradacja 644 41.8. Niezgodność leku z zestawem infuzyjnym 644 41.9. Niezgodność leków podawanych jednoczasowo 645 41.10. Niezgodność leków podawanych równocześnie do złącza rodzaju Y 648 41.11. Interakcja leków 648 41.12. Niewiele znacząca wymagana szybkość wlewu 650 41.13. Gentamycyna pod specjalnym nadzorem 652 41.14. Ważne informacje dotyczące dożylnego podawania leków 653 41.15. Praktyczne uwagi dotyczące dożylnego stosowania leków 659 41.16. Rozterki podczas prowadzenia terapii dożylnej u noworodków – podsumowanie 663 42. Zapobieganie błędom w podaniu leków Janusz ŚWIETLIŃSKI 667 42.1. Typy błędów 668 42.2. Zasady poprawnego i bezpiecznego cyklu zlecania i przygotowywania leku 668 42.3. Rola pielęgniarek 669 43. Zaburzenia hematologiczne, leczenie krwią i preparatami krwiopochodnymi Joanna WILK-TYL 671 43.1. Policytemia 672 43.2. Małopłytkowość 676 43.3. Choroba krwotoczna noworodka, czyli krwawienie z niedoboru witaminy K 682 43.4. Rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe 686 43.5. Niedokrwistość 689 43.6. Konflikt serologiczny 698 44. Postępowanie z noworodkiem matki chorej na padaczkę Natalia JACYNA, Maria WILIŃSKA 705 44.1. Istota problemu padaczki u kobiet w ciąży 705 44.2. Wpływ leków przeciwpadaczkowych przyjmowanych w trakcie ciąży na występowanie wrodzonych wad rozwojowych 706 44.3. Karmienie piersią podczas przyjmowania leków przeciwpadaczkowych 708 45. Transport noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 713 46. Jak pomóc rodzicom przetrwać pobyt na oddziale intensywnej terapii noworodka? Janusz ŚWIETLIŃSKI 723 47. Uwagi dotyczące projektowania funkcji i organizacji oddziału intensywnej terapii i patologii noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 729 48. Szczepienia ochronne u noworodków Maria WILIŃSKA 739 48.1. Podstawowe informacje o szczepieniach ochronnych 740 48.2. Szczepienia ochronne w okresie noworodkowym 742 48.3. Zasady podawania szczepionek w okresie noworodkowym 751 48.4. Dokumentacja 756 Procedury Wstęp Janusz ŚWIETLIŃSKI 759 Aseptyczna technologia bezdotykowa (ANTT). Wprowadzenie do procedur Simon CLARE 761 I. Procedura opóźnionego zamknięcia pępowiny Janusz ŚWIETLIŃSKI 767 II. Procedura pobierania krwi do badań u noworodków Janusz ŚWIETLIŃSKI, Simon CLARE, Beata STĘPIŃSKA, Małgorzata SZMIGIEL, Ewa ROZKOSZ 771 III. Procedura pobrania krwi włośniczkowej Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa ROZKOSZ 780 IV. Procedura zakładania zgłębnika nosowo-żołądkowego Janusz ŚWIETLIŃSKI 791 V. Procedura kontaktu „skóra do skóry" realizowana bezpośrednio po urodzeniu noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 801 VI. Procedura kangurowania (kontakt „skóra do skóry") Danuta KOZŁOWSKA-RUP, Janusz ŚWIETLIŃSKI 807 VII. Procedura pobrania materiału na badanie bakteriologiczne krwi Ewa ROZKOSZ, Janusz ŚWIETLIŃSKI 819 VIII. Procedura przygotowania urządzenia Neopuff do pracy Janusz ŚWIETLIŃSKI 827 IX. Procedura odsysania wydzieliny z górnych dróg oddechowych noworodka bezpośrednio po urodzeniu Janusz ŚWIETLIŃSKI 835 X. Procedura przesiewowego testu pulsoksymetrycznego Janusz ŚWIETLIŃSKI 839 XI. Procedura iniekcji domięśniowej u noworodków (szczepienie przeciw WZW, podanie witaminy K) Janusz ŚWIETLIŃSKI, Simon CLARE, Kinga SIP, Halina SUKIENNIK-JAWOREK, Ewa ROZKOSZ 844 XII. Procedura szczepienia BCG Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa ROZKOSZ 851 XIII. Procedura pielęgnacji kikuta pępowiny Janusz ŚWIETLIŃSKI 858 XIV. Procedura oznaczania stężenia glukozy we krwi noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 865 XV. Procedura higieny jamy ustnej Janusz ŚWIETLIŃSKI 867 XVI. Procedura karmienia noworodków z butelki przez smoczek Maria WILIŃSKA, Anna BALICKA, Małgorzata TARNOWSKA 870 XVII. Procedura wzmacniania mleka żeńskiego Maria WILIŃSKA, Izabela CHORĘGIEWICZ 885 Skorowidz 897