Kaznodzieje, nauczyciele, politycy (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego)

Tytuł Kaznodzieje, nauczyciele, politycy Podtytuł Ruchy przebudzenia religijnego i modernizacja w regionie nordyckim w XIX wieku Autor Grażyna Szelągowska Język polski Wydawnictwo Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego ISBN 978-83-235-5188-1 Rok wydania 2021 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 288 Format mobi, pdf, epub Spis treści Wprowadzenie 9 Rozdział 1. Państwo, Kościół, wiara: reformacja w państwach nordyckich i kształtowanie się relacji pomiędzy państwem a Kościołem luterańskim 21 Przemiany Kościołów skandynawskich w XVI w.: reformacja 21 Przemiany Kościołów skandynawskich w XVII w.: absolutyzm 29 Ewangelizacja 33 Pietyzm 35 Pietyzm w Skandynawii 43 Narodziny biblistyki 55 Rozdział 2. Skandynawia w XIX w. 58 Społeczeństwa nordyckie u progu XIX stulecia 58 Zmiany geopolityczne i ustrojowe w epoce wojen napoleońskich 62 Zgromadzenia doradcze i reforma systemu absolutystycznego w Danii 65 Zniesienie duńskiego absolutyzmu i uchwalenie konstytucji 66 Przemiany polityczne i ustrojowe w Danii do 1901 r. 68 Norwegia w XIX stuleciu 70 Szwecja w XIX stuleciu 71 Rozpad unii szwedzko-norweskiej 74 Przemiany ekonomiczno-społeczne w XIX stuleciu 76 Przemiany społeczne i ekonomiczne w Danii w XIX w. 77 Przemiany społeczeństwa Norwegii 78 Przemiany społeczeństwa Szwecji 80 spore Księstwo Finlandii 83 Rusyfi kacja dużego Księstwa Finlandii i reforma parlamentarna 86 Nowy Kościół sporego Księstwa Finlandii 87 Rozdział 3. Ruchy kaznodziejskie w Skandynawii w XIX w. – początki 89 Pierwsze ruchy kaznodziejskie w XVIII w. – pietyzm i herrnhutyzm 92 Haugianizm 97 Ruchy kaznodziejskie w pierwszej połowie XIX w. 101 Ewolucja norweskich ruchów kaznodziejskich w pierwszej połowie XIX w. 104 Pierwsze duńskie chłopskie zgromadzenia religijne na Jutlandii i Fionii (1800–1830) 108 Grundtvigianizm 110 Grundtvigiańska koncepcja narodu 114 Duńskie ruchy kaznodziejskie i grundtvigiańskie w latach trzydziestych i czterdziestych XIX w. 116 Ruchy kaznodziejskie w Szwecji w pierwszej połowie XIX w. 120 Prowincja Norrland – specyfi ka i odrębność ruchów religijnych 125 Ruchy przebudzenia religijnego w Finlandii w pierwszej połowie XIX w. 127 Fińscy „przebudzeni" wobec Kościoła i Kościół Finlandii wobec „przebudzonych" 130 Rozdział 4. „Przebudzeni" i oświata: szkoły społeczne i uniwersytety ludowe 131 Hans Nielsen Hauge i rozwój norweskiej oświaty ludowej 132 Grundtvig i idea narodowej oświaty 134 Ruch duńskich szkół społecznych 144 Norweskie ruchy kaznodziejskie i budowa nowego systemu szkolnictwa powszechnego 149 Rozdział 5. Ruchy przebudzenia wobec przemian kulturowych i społecznych w drugiej połowie XIX w. 155 Grundtvigianizm w drugiej połowie XIX w.: wokół Grundtviga 155 Organizacja Misji Wewnętrznej w Danii 162 Norweskie organizacje kaznodziejskie w drugiej połowie XIX w. 165 Norweskie ruchy kaznodziejskie wobec sporów społecznych i kulturowych końca XIX w. 169 Ruch nowego ewangelizmu w Szwecji 173 Rozwój szwedzkich wspólnot religijnych w ostatnich dekadach XIX w. 178 Problemy fińskich ruchów przebudzenia religijnego 184 Rozdział 6. Walka z alkoholizmem i ruchy prohibicyjne 187 Stowarzyszenia abstynenckie i prohibicyjne w Norwegii 192 Duńskie organizacje trzeźwościowe 198 Szwedzkie organizacje trzeźwościowe 212 Rozdział 7. Lars Levi Laestadius i ruch przebudzenia wśród Samów 224 Samowie i misje chrystianizacyjne 225 Pierwsze wspólnoty kaznodziejskie w Laponii i laestadianizm 228 Szkoły misyjne dla Samów 239 Lars Levi Laestadius i walka z alkoholizmem wśród Samów 242 Rozdział 8. „Przebudzeni" w innowacyjnym świecie 244 Haugianie w Stortingu i narodziny norweskiej opozycji chłopskiej w pierwszej połowie XIX w. 244 Kaznodzieje i liderzy religijni w walce z urzędniczym systemem władzy w Norwegii 245 Ruchy kaznodziejskie a narodziny ruchu chłopskiego w Danii 249 Duńskie ruchy kaznodziejskie, samoorganizacja na wsi i aktywność polityczna 251 Zakończenie: ruchy przebudzenia a modernizacja w Skandynawii 256 Bibliografia 262 Spis ilustracji 275 Indeks osób 277