Namiestnik królestwa polskiego 1815-1874, EC3783B5EB (Von Borowiecky)

Instytucja namiestnika Królestwa Polskiego była tworem dosyć wyjątkowym w ustroju Cesarstwa Rosyjskiego, ponieważ występowała jedynie, i to dosyć krótko, na Kaukazie. Spore Księstwo Finlandzkie posiadało swojego generał-gubernatora, którą to instytucję ustanowiono w Królestwie dopiero po śmierci ostatniego namiestnika, gen.

Teodora Berga. W Królestwie Polskim było pięciu namiestników: gen. Józef Zajączek, feldmarszałek Iwan Paskiewicz, ks. Michał Gorczakow, szeroki książę Konstanty i gen. Teodor Berg, a także cztery osoby pełniące obowiązki namiestnika: dwa razy gen.

Mikołaj Suchozanet, hr. Karol Lambert, gen. Aleksander Luders i gen. Teodor Berg. Jak dotąd, nie było monografii dot. Tak podstawowej instytucji jak namiestnik. Nie jest to zbiór biografii poszczególnych namiestników, lecz analiza modeli namiestnictwa obowiązujących w danym czasie w Królestwie.

Czy powołanie namiestnika Królestwa było konieczne, zważywszy, iż królem polskim był panujący aktualnie cesarz rosyjski? Konstytucja Królestwa wyraźnie mówiła w art. 5, że król na wypadek swojej nieobecności „mianuje namiestnika, który powinien mieszkać w Królestwie".

Można stwierdzić więc, iż namiestnik był alter ego monarchy. Z polskiego punktu widzenia ważne było samo istnienie namiestnictwa, ponieważ świadczyło to o odrębności państwowej Królestwa.