Templariusze proces 1307-1314, AZ#8908C688EB/DL-ebwm/mobi (Astra)

Winni czy niewinni? Heretycy czy dobrzy katolicy? Rycerze walczący w obronie wiary czy zwykli rozpustnicy? Kozły ofiarne czy aktywni uczestnicy innowacyjnania? Mimo iż od aresztowania i cyklu templariuszy minęło już ponad 700 lat, brzmienie samej nazwy zakonu wciąż rozpala wyobraźnię i powoduje żywe emocje.

zarówno burzliwe dzieje zakonu, jak i jego reguła i praktyki są przedmiotem wnikliwych badań i publikacji wielu wybitnych historyków, którzy wiodą ze sobą zaciekłe obfity. Sprawa templariuszy przypomina grząski grunt, który nie został do końca spenetrowany.

Zachowane do naszych czasów materiały źródłowe nie udzielają odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące cyklu i nie wskazują prostej drogi do prawdy historycznej. Przez kilkaset lat dzieje zakonu zdążyły również obrosnąć legendą, którą skwapliwie żywi się kultura masowa, mnożąc przy okazji zróżnicowane spekulacje i wątpliwości.

Jak oddzielić prawdę od fałszu, legendę od rzeczywistości? A typowo, gdzie tej prawdy szukać? Na te i inne pytania Alain Demurger próbuje odpowiedzieć w książce poświęconej sprawie templariuszy.

Stanowi ona swoistą kronikę cyklu spisaną na podstawie protokołów z przesłuchań, relacji naocznych świadków, listów, pokwitowań, zapisów w księgach rachunkowych i innych dokumentów źródłowych, przechowywanych m.in.

we francuskim archiwum państwowym, w Bibliotece Narodowej Francji i archiwach Watykanu. Zdaniem autora prawdy o przebiegu cyklu i odpowiedzi na pytanie, czy templariusze są winni zarzucanych im czynów, należy szukać umiejętnie: W owych protokołach jest bez wątpienia mnóstwo prawdy, ale nie ma jej tam, gdzie się typowo szuka.

Nie ma jej w «przyznaniach się do winy». Jest bowiem ukryta w niezliczonej liczbie danych zawartych w pojedynczych zdaniach, krótszych lub dłuższych akapitach opisujących codzienne realia cyklu, w owej chmarze nazwisk templariuszy, skrupulatnie (choć czasem niedokładnie) odnotowanych przez komisyjnych notariuszy.

Autor sam przyznaje, że jesteśmy ofiarami skąpych źródeł, jakimi dysponujemy. Alain Demurger podejmuje próbę rekonstrukcji przebiegu wydarzeń, do jakich doszło w okresie od 1307 roku, czyli od aresztowania templariuszy, aż do zniesienia zakonu w 1312 roku decyzją soboru w Vienne.

Z przeanalizowanych przez niego dokumentów wyłania się dojmujący obraz machiny procesowej wprawionej w ruch poprzez aparat królewski i zakleszczonych w jej trybach templariuszy, usiłujących bronić korzystnego imienia zakonu.

Autor kreśli także obraz codzienności więźniów, którzy w większości zostali pozbawieni sakramentów, byli torturowani, trzymani w łańcuchach w ciasnych i ciemnych celach, o chlebie i wodzie. Opierając się na najnowszych badaniach i istotnie wnikliwej analizie tekstów źródłowych, autor nie wahał się w omawianej pozycji skorygować niektórych swoich wcześniejszych ustaleń i tez.

Książka Alaina Demurgera stanowi ważny krok w wyjaśnianiu skomplikowanej historii cyklu templariuszy i wskazuje na konieczność dalszych badań i analiz. Część pytań pozostaje bez odpowiedzi, lecz ziarna prawdy wyłuskane przez Alaina Demurgera z zachowanych dokumentów rzucają nowe światło na przebieg cyklu.