System prawa karnego procesowego. tom i. zagadnienia ogólne. część 1 (Wolters Kluwer Polska SA)

\n\nSystem Prawa Karnego Procesowego to wielotomowe (w założeniu XVIII tomów) wydawnictwo opracowane pod redakcją merytoryczną Piotra Hofmańskiego. Jest to jedyne na rynku tak aktualne, duże i kompleksowe omówienie całego systemu instytucji polskiego prawa karnego procesowego.

System stanowi fundamentalne teoretyczne opracowanie problemów tej dziedziny prawa z uwzględnieniem wszelkich perspektyw patrzenia na poszczególne instytucje procedury karnej. Opracowanie o charakterze systemowym jest czymś więcej niżeli komentarz, podręcznik czy encyklopedia.

Może bowiem służyć jako źródło szczegółowej wiedzy o danej gałęzi prawa, może być wykorzystane jako pomoc w rozwiązaniu mocnego problemu interpretacyjnego, który pojawia się w praktyce użytkowania prawa.

\n \n Sukcesem niemającym dotąd precedensu jest skupienie wokół idei powstania Systemu Prawa Karnego Procesowego wszelkich bez wyjątku ośrodków uniwersyteckich zajmujących się nowoczesnaniem karnym, a ponadto wielu światłych praktyków: sędziów Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, adwokatów, członków Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego.

Każdy ośrodek koordynuje prace nad jednym przynajmniej tomem Systemu, a jego redakcję obejmuje ktoś z tego ośrodka. To dzięki temu będzie on - niezależnie od innych wskazywanych już walorów – obrazować stan wiedzy i nauki polskiego prawa karnego procesowego.

\n \n Część 1 tomu I Zagadnienia ogólne mieści trzynaście rozdziałów wprowadzających w problematykę prawa karnego procesowego. W nieprzeciętnym wprowadzeniu redaktor naukowy Piotr Hofmański wyjaśnił, jakie względy przesądziły o konieczności podjęcia tego tematu i czemu to opracowanie ma służyć.

W kolejnych rozdziałach publikacji wyjaśniono pojęcia "system prawa", "system prawa karnego" i "system prawa karnego procesowego" i relacje między nimi, scharakteryzowano normy prawa karnego procesowego, a także przedstawiono ich podziały.

Wieloaspektowo z różnorodnych perspektyw omówiono na dodatek pojęcie "proces karny". Wyjaśniono różnicę między procedurą karną, a także prawem karnym procesowym, ponieważ pojęcia te, choć powszechnie traktowane jako synonimy, nie są jednak tożsame.

Jednym z podstawowych komponentów w nauce prawa karnego procesowego, pozwalającym na zróżnicowanie poszczególnych odmian i stadiów procesu, jest pojęcie celu cyklu, a z określonym celem cyklu karnego ściśle łączone jest także pojęcie funkcji.

Omówieniu tych zagadnień poświęcono odrębne rozdziały. Charakter prawny (istota) procesu karnego to kolejny temat, którym w pogłębiony sposób zajęto się w tej części tomu I. Jest to tym bardziej pokaźne, ponieważ dotychczas w nauce prawa karnego procesowego nie przedstawiono teorii wyjaśniającej istoty cyklu karnego, jak to uczyniono w odniesieniu do prawa karnego materialnego.

Kolejnym ważnym zagadnieniem, gruntownie omówionym w części 1 tomu I, jest przedmiot cyklu karnego, czyli kwestia odpowiedzialności prawnej za czyn zarzucany oskarżonemu. W publikacji zaprezentowano historię kształtowania się cyklu karnego, i to zarówno w prawie antycznym, jak i na ziemiach Polski aż do współczesności.

Ukazano przemiany, jakie na przestrzeni lat zaszły w podejściu do cyklu karnego. Zarysowano tendencje rozwoju cyklu karnego w XXI wieku i zmiany, jakie czekają nas w prawie karnym procesowym w najbliższym czasie, zapoczątkowane poprzez nowelizującą Kodeks nowoczesnania karnego ustawę z 27 września 2013 r.

(Dz.U. Z 2013 r., poz. 1247). Ukazano typy źródeł prawa karnego procesowego w szerokim rozumieniu i ich rolę ze szczególnym uwzględnieniem wykładni prawa dokonywanej poprzez orzecznictwo. Niemało uwagi poświęcono usytuowaniu prawa karnego procesowego w ogólnym systemie prawa, a także w systemie prawa karnego, gdyż ma to wyraźny wpływ na podejście, metodę oraz płaszczyzny badania prawa karnego procesowego.

Prawo procesowe przestaje być bowiem postrzegane jako wyłącznie służebny, instrumentalny zespół reguł, podporządkowanych prawu karnemu materialnemu. Tę część kończy rozdział dotyczący konstytucyjnych gwarancji prawa karnego procesowego, w którym przeanalizowano wzajemne relacje pomiędzy Konstytucją RP a przepisami innowacyjnania karnego równocześnie w sferze stanowienia, jak i użytkowania prawa.