"jaśnie oświeconej pani najniższym sługą". listy generalnego plenipotenta stanisława karwowskiego do kasztelanowej krakowskiej izabeli branickiej z lat 1771-178 - krzysztof syta (pdf) (Wydawnictwo Naukowe UMK)

Wśród wielu pisanych źródeł historycznych doby staropolskiej bez dwóch zdań do ciekawszych należą te o charakterze epistolograficznym. Ich treść, szczególnie nieraz nacechowana obszernym subiektywizmem, niesie z zasady sporo informacji, których nie da się odnaleźć w innych źródłach.

Do takich ciekawych zbiorów należą listy Stanisława Karwowskiego, generalnego plenipotenta Izabeli Branickiej, siostry Stanisława Augusta Poniatowskiego i żony kasztelana krakowskiego Jana Klemensa Branickiego, pisane poprzez niego w latach 1771–1788.

Wydawać by się mogło, że nie znajduje się w nich nic poza zwięzłymi informacjami na temat spraw prawno-majątkowych i gospodarczo-finansowych kasztelanowej krakowskiej. Nic bardziej mylnego. Autor listów kolorowym językiem i nierzadko ze swadą, jakiej nie powstydziłby się sam Jan Chryzostom Pasek, rysuje w nich tętniący życiem obraz środowiska białostockiego dworu i latyfundium Izabeli Branickiej, staropolskiej palestry i mechanizmów jej działania, podlaskiej szlachty, w końcu codzienności magnackiego oficjalisty reprezentującego prawno-majątkowe, i nie tylko, interesy królewskiej siostry.