Bezpieczeństwo wewnętrzne państw członkowskich unii europejskiej (Aspra)

Sposób pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego w czasach współczesnych, czyli w okresie pozimnowojennym, bezdyskusyjnie różni się od rozumienia tej kategorii w okresie wcześniejszym. Do jakościowej zmiany w rozumieniu bezpieczeństwa wewnętrznego przyczynia się bowiem niemało czynników o charakterze wewnątrzpaństwowym, jak także – paradoksalnie – międzynarodowym.

Z drugiej strony bezpieczeństwo wewnętrzne pojmowane jest odmiennie w różnorodnych państwach, co uwarunkowane jest ich historią i tradycją, systemem politycznym i prawnym, bieżącą polityką w sprawach wewnętrznych etc., lecz także na przykład członkostwem w organizacjach międzynarodowych.

W szczególnej sytuacji znajdują się te państwa, które są członkami Unii Europejskiej (UE), ponieważ wraz z kolejnymi zwiększeniami tej organizacji poddawane były nasilającym się procesom integracyjnym, nowej koncepcji funkcjonowania UE, a z racji swego członkostwa zmuszone były dokonać redefinicji przyjętych rozwiązań w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego pod kątem ich dobrania do rozwiązań wspólnotowych.

Inną, niezwykle ważną okolicznością, która dziś na dodatek wpływa na zmianę w rozumieniu bezpieczeństwa wewnętrznego, jest rozkwit tzw. Alternatywnych koncepcji bezpieczeństwa, które odchodzą od konwencjonalnego państwowocentrycznego paradygmatu bezpieczeństwa na rzecz uczynienia jego podmiotem ekosystemu (bezpieczeństwo ekologiczne), grup społecznych (bezpieczeństwo kulturowe) czy wreszcie człowieka (human security, czyli bezpieczeństwo jednostki ludzkiej, inaczej ludzkie, człowieka).

To właśnie human security zyskało popularność, początkowo zwłaszcza w łonie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), a aktualnie także w Unii Europejskiej, która kształtuje własne podejście do bezpieczeństwa wewnętrznego, a tym samym wywiera wpływ na rozwiązania przyjmowane w tym zakresie poprzez państwa członkowskie.

Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.