Miasto i polityka Przypadki Krakowa (Jacek Purchla)

Zawarte w książce refleksje dotyczą fenomenu Krakowa w ciągu ostatnich dwóch stuleci. Solidność i siła stygmatu stołeczności Krakowa to intrygujący dla urbanologa przykład znaczenia dziedzictwa materialnego i niematerialnego jako czynnika rozwoju miasta.

Tego niezwykłego zjawiska nie można oderwać od kontekstu politycznego. Relacja między miastem a polityką to w sytuacji Krakowa nie tylko funkcja polskiego losu! Kraków to także Europa Środka, w której poprzez dwieście ostatnich lat mnóstwo razy zmieniały się granice i systemy polityczne.

Doświadczenie Krakowa przypomina, iż miasto to cykl długiego trwania, ale uświadamia również znaczenie dziedzictwa kulturowego, pamięci i tożsamości dla rozwoju. Prezentuje czytelnie, jak systemy polityczne i ideologie determinowały kształt procesów urbanizacyjnych.

W jakim więc stopniu polityka i systemy polityczne wpływają na kształt i znaczenia miasta – jako cyklu, jako funkcji, jako idei, jako formy, jako zwierciadła cywilizacji? Co wynika z lekcji XX wieku, lecz i z lekcji ostatniego ćwierćwiecza, gdy miasto przeżywa tak gwałtowną zmianę? Czy historia i pamięć są czynnikiem rozwoju, czy raczej balastem w procesie modernizacyjnej zmiany? Na te i inne nurtujące mnie pytania próbuję odpowiedzieć w artykułach poświęconych Mojemu Miastu.

ze Wstępu Jacka Purchli