Polska terminologia unijna i brukselizmy (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego)

Tytuł Polska terminologia unijna i brukselizmy Podtytuł Próba systematyzacji Autor Anna Ciostek Język polski Wydawnictwo Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego ISBN 978-83-235-3718-2 Rok wydania 2019 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 392 Format mobi, epub, pdf Spis treści Wstęp 11

ROZDZIAŁ I
Unia Europejska – kształtowanie się słownictwa jej
dokumentów na tle uwarunkowań historyczno-prawnych 15
1. Etapy integracji europejskiej od Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali do Unii Europejskiej i ich słownictwo 15
1.1. Etapy akcesji Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej 23
1.2. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej a transpozycja acquis communautaire 25
2. Wpływ autonomicznego prawa wspólnotowego na terminologię Unii Europejskiej 26
3. Wpływ wielojęzyczności Unii Europejskiej na terminologię 29
3.1. Języki w Unii Europejskiej 31
3.2. Założenia wielojęzyczności a rzeczywistość: krytyka
wybranych komponentów 35
3.3. Wielojęzyczność a tekst prawny – problemy terminologiczne 39
3.4. Terminologia jako instrument wielojęzyczności 40
4. Tłumaczenie i służby tłumaczeniowe Unii Europejskiej 41
4.1. Tłumaczenia w Komisji Europejskiej 43
4.2. Tłumaczenie w Parlamencie Europejskim 46
4.3. Tłumaczenia w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej i jego instancjach (w Sądzie i w Sądzie ds. Służby Publicznej) 48
4.4. Międzyinstytucjonalny aspekt tłumaczeń w Unii Europejskiej 49

ROZDZIAŁ II
Terminologia 54
Wstęp 54
1. Co to jest terminologia – definicje słownikowe 55
1.1. Współczesne szkoły terminologiczne i tendencje 56
1.2. Teorie terminologiczne 58
1.2.1. Co to jest termin – definicje i aspekty 61
1.2.2. Specjalizacja wyrazów/terminologizacja 63
1.2.3. Termin a monosemia 63
1.2.4. Eurotermin – definicja 66
1.2.5. Terminotwórstwo 67
1.2.6. Instytucje treminotwórcze 69
1.2.7. Terminy a języki specjalistyczne 72
1.2.8. Terminologizacja vs determinologizacja 74
2. Korpus badawczy 76
2.1. Materiał 76
2.2. Metoda 77
3. Terminy jako związki wyrazowe 78
3.1. Podział strukturalny euroterminów (związków wyrazowych) 78
3.2. Typy euroterminów 80
3.2.1. Wariant I – Zawężenia 81
3.2.2. Rodzaj II – Neologizmy 82

ROZDZIAŁ III
Analiza formalna i semantyczna terminów 85
1. Struktura i znaczenie związków typu I – zawężenie znaczenia głównych części do dziedziny unijnej 85
1.1. Typologia – struktura terminów złożonych 85
1.1.1. Struktura I i jej odmiany 86
1.1.2. Struktura II i jej odmiany 91
2. Struktura i znaczenie związków typu II – neologizmów 114
Wstęp 114
2.1. Od neologizmu do eurosemantyzmu 115
2.2. Co to jest neologizm – podejście polskie i francuskie 116
2.2.1. Neologia (néologie) 117
2.2.2. Neonimia (néonymie) – szczególny typ neologii 119
2.2.3. Neologizm – definicje francuskie 121
2.2.4. Francuskie typologie neologizmów 122
2.2.5. Neologizm – definicje polskie 125
2.3. Badanie i nadzorowanie neologizmów 128
2.3.1. Badanie i nadzorowanie neologizmów w Polsce 128
2.3.2. Badanie i nadzorowanie neologizmów we Francji 129
2.4. Dobór neologizmów z polskiej terminologii Unii Europejskiej 130
2.4.1. O polskich neologizmach unijnych 130
2.4.2. Typologia neologizmów w zebranym korpusie euroterminów 132
2.5 Terminy z pogranicza kategorii (typ I/wariant II) 134
2.5.1. Analiza kategorii neologicznych w terminologii
Unii Europejskiej 141
2.6. Neologizmy formalne: derywacja 142
2.6.1. Świeże formacje morfologiczne powstałe w drodze
derywacji sufiksalnej 142
2.6.2. Nowe formacje morfologiczne powstałe w drodze
derywacji prefiksalno-sufiksalnej 157
2.6.3. Derywaty prefiksalne z de-, re-, co- w językach
źródłowych (ang. I fr.) 159
2.7. Neologizmy właściwe: kompozycja 165
2.7.1. Złożenia przyimkowe, będące kalkami złożeń utworzonych w językach wyjściowych z m.in. (kolejno ang., fr.): inter-/inter-, intra-, post-/post-, pre-/pré- albo derywatów co-/co-, które w polszczyźnie przybrały stosownie formę: między-, we wnętrzu-, po-, przed- współ- 165
2.7.2. Złożenia z zachowanym greckim albo łacińskim
„elementem uczonym": tele-, trans-, makro-, sub- 171
2.7.3 Złożenia ze zredukowaną formą członu określającego
typu euro-, eko-, cyber- 176
2.7.4. Nowe złożenia z końcowym członem określanym –pak 182
2.7.5. Inne złożenia. Świeże formacje powstałe w formie
zbitek słownych 184
2.8. Świeże związki wyrazowe 186
2.9. Zapożyczenia 195
2.9.1. Zapożyczenia całkowite 196
2.9.2. Inne zapożyczenia/kalki tłumaczeniowe 198
2.10. Kalki strukturalne 201
2.11. Skróty i skrótowce 204
2.11.1. Skróty, skrótowce jako neologizmy 204
2.11.2. Definicja i tworzenie skrótów i skrótowców 205
2.11.3. Pochodzenie skrótów i skrótowców unijnych 205
2.11.4. Skróty i skrótowce unijne w polskiej wersji 206
2.11.5. Nazwy programów zawierających skróty i skrótowce 208
2.11.6. Produktywność skrótowców 209
2.11.7. Skrótowce jako zapożyczenia 210
Podsumowanie 212
3. Neosemantyzmy, neosemantyzacja 212
3.1. Eurosemantyzmy – definicja 214
3.2. Eurosemantyzmy nominalne 214
3.3. Metaforyczne euroseantyzmy nominalne 224
3.4. Metaforyczne eurosemantyzmy przymiotnikowe
motywowane kolorem 236
3.5. Inne metaforyczne eurosemantyzmy przymiotnikowe 239
Podsumowanie 240

ROZDZIAŁ IV
Brukselizmy 242
Wstęp 242
1. Typologia brukselizmów 245
2. Definicja brukselizmu 245
2.1. Inne zastosowania określenia nazwy brukselizm 246
2.2. Źródła brukselizmów 247
2.3. Relacje termin – brukselizm 248
3. Analiza zbioru brukselizmów 248
3.1. Brukselizmy będące odpowiednikami terminów Unii Europejskiej 248
3.1.1. Brukselizmy ogólnie odnoszące się do Unii Europejskiej jako organizacji wykonywane w połączeniach
z przymiotnikami europejski, unijny 249
3.1.2. Brukselizmy odnoszące się do funkcjonowania państw w ramach Unii Europejskiej 253
3.1.3. Brukselizmy określające liczbę państw członkowskich: od Szóstki do EU 28 256
3.1.4. Brukselizmy określające funkcjonowanie państw
członkowskich w ramach grup 257
3.1.5. Brukselizmy określające funkcjonowanie w ramach strefy euro 260
3.1.6. Inne określenia Unii Europejskiej 261
3.1.7. Brukselizmy określające funkcjonowanie państw
członkowskich a budżet Unii Europejskiej 261
3.1.8. Brukselizmy dotyczące systemu głosowań
w instytucjach Unii Europejskiej 263
3.1.9. Brukselizmy będące odpowiednikami nazw instytucji, funkcji i rządów 265
3.2. Brukselizmy obecne w żargonie urzędniczym/eurokratycznym 270
3.2.1. Brukselizmy dotyczące współpracy przywódców unijnych 270
3.2.2. Brukselizmy dotyczące pracy urzędników
w instytucjach unijnych 275
3.2.3. Brukselizmy dotyczące pracy posłów w Parlamencie Europejskim 276
3.2.4. Brukselizmy dotyczące pracy tłumaczy w Parlamencie Europejskim 278
3.2.5. Brukselizmy dotyczące dziedzin współpracy i metod działania 279
3.2.6. Brukselizmy dotyczące nazw dokumentów 281
3.2.7. Eurożargon w polskich instytucjach 284
3.3. Od żargonu eurokratów do quasi-terminów 286
3.3.1. Wyrażenie metatekstowe „tak zwany" (tzw.) i cudzysłów 286
3.3.2. Brukselizmy, które przechodzą cykl terminologizacji 288
3.3.3. Potoczne nazwy dyrektyw zawarte w dokumentach 293
3.4. Brukselizmy obecne w języku ogólnym, zwłaszcza
w dyskursie publicznym, nacechowane ekspresywnie 303
3.4.1. Okazjonalizmy 303
3.4.2. Brukselizmy powstałe wokół Brexitu 304
3.4.3. Brukselizmy powstałe wokół kryzysu imigracyjnego 309
3.5. Potocyzmy/kolokwializmy 313
3.5.1. Potocyzmy/kolokwializmy realizowane ze zredukowanym członem określającym euro- 313
3.5.2. Inne potocyzmy/kolokwializmy dotyczące UE 313
3.6. Slogany – dodatkowa kategoria brukselizmów 316
Podsumowanie 318
Wnioski końcowe 319
Bibliografia 326
Streszczenie 347
Résumé 349
Załącznik 1 – wykaz terminów unijnych 351
Załącznik 2 – wykaz brukselizmów 381
Spis ilustracji 388
Spis tabel 389