Medycyna sądowa tom 1 (PZWL)

Tytuł Medycyna sądowa tom 1 Podtytuł Tanatologia i traumatologia sądowa Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5878-9 Rok wydania 2019 Wydanie 1 ilość stron 1104 Format epub, mobi Spis treści Rekomendacja Barbara Świątek XIX Od Redaktora Naukowego Grzegorz Teresiński XXI WPROWADZENIE 1 001 Obszar działania medycyny sądowej Jarosław Berent 3 002 Geneza medycyny sądowej jako odrębnej dziedziny Grzegorz Teresiński, Wojciech Chagowski 9 003 Zakres pojęciowy nazwy „medycyna sądowa" Grzegorz Teresiński 21 004 Medycyna sądowa a „patologia" Grzegorz Teresiński 24 005 Zadania i działy nauk sądowych Grzegorz Teresiński 28 006 Kierunki badań naukowych we współczesnej medycynie sądowej Aleksandra Borowska-Solonynko 31 007 Systemy akademicki i koronerski Monika Ćwiklińska-Gorczyca, Ewa Wolska, Grzegorz Teresiński 35 008 Historia i obecny stan medycyny sądowej w Polsce Wojciech Chagowski, Grzegorz Teresiński 44 009 Harmonizacja krajowa i międzynarodowa Grzegorz Teresiński 49 010 Europejska Rada Medycyny Sądowej (ECLM) Krzysztof Maksymowcz 54 011 Systemy nadzoru i kontroli jakości Grzegorz Teresiński 56 012 Akredytacja w laboratorium sądowym Grzegorz Teresiński, Grzegorz Buszewicz 62 013 Prognozy WHO na temat głównych przyczyn zgonów i kalectw Grzegorz Teresiński 69 ŚMIERĆ I OCENA OKOLICZNOŚCI ZGONU 73 014 Definicja i klasyfikacja śmierci, stwierdzanie zgonu Michał Szeremeta 75 015 Przebieg cyklu umierania Michał Szeremeta 80 016 Stwierdzanie zgonu – podstawy prawne Radosław Drozd 85 017 Dokumenty związane ze stwierdzeniem zgonu Radosław Drozd 95 018 Oględziny miejsca ujawnienia zwłok Wojciech Kwietniewski, Łukasz Szleszkowski 105 019 Oględziny zwłok na miejscu ich ujawnienia Łukasz Szleszkowski, Wojciech Kwietniewski, Agnieszka Dąbkowska 110 020 Oględziny zwłok zeszkieletowanych na miejscu ich ujawnienia Agnieszka Dąbkowska, Wojciech Kwietniewski, Łukasz Szleszkowski 114 021 Behawioralne reakcje terminalne Anna Niemcunowicz-Janica, Grzegorz Teresiński 116 022 Znamiona śmierci i reakcje interletalne Anna Niemcunowicz-Janica 118 023 Procesy rozkładowe i zmiany utrwalające Anna Niemcunowicz-Janica 127 024 Artefakty pośmiertne Tomasz Konopka 132 025 Pośmiertne podbiegnięcia i wylewy krwawe Dorota Pieśniak 136 026 Krwotok pośmiertny Grzegorz Teresiński 138 027 Pośmiertna koagulacja krwi Grzegorz Teresiński 139 028 Uszkodzenia zwłok spowodowane poprzez zwierzęta Tomasz Konopka 143 029 Metody ustalania czasu zgonu Michał Kaliszan, Grzegorz Teresiński 148 030 Sposób użycia nomogramu Henssgego Grzegorz Teresiński, Michał Kaliszan 157 031 Czas przebywania szczątków od zgonu do ujawnienia Łukasz Szleszkowski, Agata Thannhäuser 162 032 Ocena tempa procesów rozkładowych Grzegorz Teresiński 164 033 Tempo procesów rozkładowych w środowisku wodnym i w glebie Grzegorz Teresiński 171 034 Entomologiczne metody szacowania czasu śmierci Szymon Matuszewski, Rafał Skowronek 175 035 Szacowanie czasu przebywania kości w ziemi Łukasz Szleszkowski 181 036 Różnicowanie złamań zażyciowych i pośmiertnych Łukasz Szleszkowski 184 037 Antropologia, tafonomia i odontologia sądowa Agata Thannhäuser, Łukasz Szleszkowski, Katarzyna Wochna 187 038 Identyfikacja nieznanych zwłok i szczątków ‒ metody Łukasz Szleszkowski, Katarzyna Wochna 190 039 Ocena płci nieznanych szczątków ludzkich Agata Thannhäuser, Dorota Lorkiewcz-Muszyńska 200 040 Ocena wieku dziecka i dorosłej osoby Agata Thannhäuser, Dorota Lorkiewcz-Muszyńska 204 041 Ocena wieku na podstawie uzębienia Katarzyna Wochna 214 042 Szacowanie wysokości i masy ciała Agata Thannhäuser, Dorota Lorkiewcz-Muszyńska 218 043 Różnicowanie odmian ludzkich Łukasz Szleszkowski 220 044 Interpretacja znaczenia popularnych tatuaży Wojciech Sadowski 221 045 Sekcja zwłok – cel, warianty badań pośmiertnych Radosław Drozd, Marcin Fudalej 225 046 Wyposażenie sali sekcyjnej Marcin Fudalej 232 047 Procedury i modyfikacje technik sekcyjnych Marcin Fudalej 235 048 Warunki obligatoryjnego poszerzenia autopsji Marcin Fudalej 239 049 Powtórne badanie pośmiertne Marcin Fudalej 247 050 Religijne i kulturowe aspekty badań pośmiertnych Marcin Fudalej, Małgorzata Brzozowska, Sylwia Tarka 248 051 Ryzyko biologiczne w trakcie badań pośmiertnych Marta Rorat, Tomasz Jurek 251 052 progresywnanie w razie kontaktu z materiałem zakaźnym Marta Rorat 256 053 Badania dodatkowe – algorytm wyboru, wskazania Marcin Fudalej 258 054 Alternatywne media badawcze – algorytm wyboru Grzegorz Teresiński, Grzegorz Buszewicz 260 055 Zabezpieczanie materiału z przeobrażonych zwłok Grzegorz Teresiński 264 056 Owady jako źródło materiału toksykologicznego i genetycznego Rafał Skowronek, Szymon Matuszewski 267 057 Zabezpieczanie i przechowywanie materiału do badań Marcin Fudalej 269 058 Pobieranie materiału do transplantacji i badań naukowych Jacek Masełko 277 059 Badanie ekshumowanych szczątków i grobów masowych Łukasz Szleszkowski, Agata Thannhäuser 283 060 Metodologia poszukiwania grobów i podejmowania szczątków Łukasz Szleszkowski, Agata Thannhäuser, Jan Jagiełło 288 061 Medyczno-sądowe aspekty oceny skutków katastrof Aleksandra Borowska-Solonynko 291 062 Taktyka i cele badania ofiar zdarzeń masowych Aleksandra Borowska-Solonynko 293 063 Disaster Victim Identification (DVI) według protokołu Interpolu Katarzyna Wochna, Anna Smędra 298 064 Badanie miejsca i ofiar zamachów terrorystycznych Aleksandra Borowska-Solonynko, Krzysztof Maksymowicz, Wojciech Tunikowski 302 TRAUMATOLOGIA SĄDOWA – ZAGADNIENIA OGÓLNE 309 065 Uraz a obrażenie, określenia kliniczne Grzegorz Teresiński 311 066 Sposoby powstawania obrażeń mechanicznych Grzegorz Teresiński, Iwona Ptaszyńska-Sarosiek, Krzysztof Maksymowicz 313 067 Czynny i bierny mechanizm powstania obrażeń Grzegorz Teresiński 316 068 Pierwotne i wtórne następstwa urazu mechanicznego Grzegorz Teresiński, Iwona Ptaszyńska-Sarosiek 319 069 Podstawowe następstwa urazu mechanicznego Grzegorz Teresiński, Iwona Ptaszyńska -Sarosiarosiek 321 070 Zaczerwienienie i obrzęk Iwona Ptaszyńska -Sarosiek, Grzegorz Teresiński 323 071 rodzaje i mechanizmy powstawania otarć naskórka Iwona Ptaszyńska-Sarosiek 324 072 Ewolucja i datowanie otarć naskórka Iwona Ptaszyńska-Sarosiek, Rafał Skowronek 327 073 atrybuty podbiegnięć krwawych Ewa Ewa Wolska, Dorota Pieśniak 329 074 Ewolucja i datowanie podbiegnięć krwawych Ewa Ewa Wolska, Dorota Pieśniak, Grzegorz Teresiński 333 075 Klasyfikacja ran – narzędzia i mechanizmy działania Dorota Samojłowcz, Łukasz Szleszkowski, Magdalena Kwiatkowska 336 076 Typologia narzędzi twardych Zbigniew Gąszczyk-Ożarowski 343 077 Identyfikacja szerokogrupowa i jednostkowa narzędzia, które wywołało obrażenia Krzysztof Maksymowicz 346 078 Weryfikacja okoliczności i siły urazu Dorota Samojłowicz, Łukasz Szleszkowski, Mieszko Olczak, Grzegorz Teresiński 349 079 Obrażenia „bokserskie", defensywne i asekuracyjne Grzegorz Teresiński 355 080 Weryfikacja wersji nadziania się ofiary na narzędzie Tomasz Konopka 360 081.Ustalanie prawo- bądź leworęczności sprawcy albo ofiary Dorota Pieśniak 363 082 Gojenie ran i ocena czasu ich powstania Piotr iotr Brzeziński, Rafał Skowronek, Artur Pałasz 365 083 Ocena zażyciowości obrażeń Piotr iotr Brzeziński, Rafał Skowronek 369 084 Ocena czasu powstania obrażeń wewnętrznych Dorota Pieśniak 372 085 Obrażenia poresuscytacyjne Łukasz Szleszkowski, Dorota Samojłowicz, Łukasz Szydłowski 374 086 Procesy gojenia złamań kości Grzegorz Teresiński 378 087 Następstwa i powikłania urazów Piotr Kowalski 381 088 Wpływ alkoholu na ciężkość obrażeń i ryzyko powikłań Grzegorz Teresiński 385 089 Mechanizmy śmierci w zgonach gwałtownych Rafał Skowronek, Mariusz Kobek 389 090 typy i diagnostyka pośmiertna wstrząsu Piotr iotr Brzeziński, Mariusz Kobek, Rafał Skowronek 391 091 Zespół pozmiażdżeniowy Wojciech Kwietniewski 396 092 Zator gazowy (powietrzny) Łukasz Szleszkowski 399 093 Powikłania zapalne i sepsa – definicje Marta Rorat 402 094 Pourazowe powikłania zakrzepowo-zatorowe Rafał Skowronek, Piotr Brzeziński 404 095 Różnicowanie zabójstw, samobójstw i nieszczęśliwych wypadków Jakub Trnka 407 096 Samobójstwa poagresyjne (powiększone) i kombinowane Filip Bolechała, Paweł Kaliszczak 412 097 Zabójstwa seryjne, mnogie i rytualne Paweł Kaliszczak, Filip Bolechała 417 098 Rozkawałkowania zwłok defensywne i ofensywne Tomasz Konopka 424 099 Czas przeżycia i aktywności po doznaniu obrażeń Piotrr Engelgardt 427 100 Samouszkodzenia i obrażenia obronne Ewa Wolska 431 101 Metody skalowania obrażeń ciała Grzegorz Teresiński 434 TRAUMATOLOGIA SZCZEGÓŁOWA 439 102 Podstawy biomechaniki Grzegorz Teresiński 441 103 Mechanizmy złamań kości długich Grzegorz Teresiński 444 104 Mechanizmy obrażeń stawów kończyn dolnych Grzegorz Teresiński 453 105 Mechanizmy obrażeń kręgosłupa Grzegorz Teresiński 468 106 Dystorsja szyjnego odcinka kręgosłupa Grzegorz Teresiński 474 107 Mechanizmy obrażeń klatki piersiowej Grzegorz Teresiński 481 108 Mechanizmy obrażeń miednicy i stawów biodrowych Grzegorz Teresiński 484 109 Mechanizmy obrażeń narządów wewnętrznych Grzegorz Teresiński 489 110 Ocena wartości dowodowej zespołów obrażeń (markerów biologicznych) Grzegorz Teresiński 495 111 Neurotraumatologia Grzegorz Teresiński 499 112 warianty miejscowych i rozlanych obrażeń głowy Grzegorz Teresiński 505 113 Zmiany pierwotne i wtórne po urazach głowy Grzegorz Teresiński 510 114 Zespół ciasnoty śródczaszkowej Sylwia Tarka 513 115 Wgłobienia i tzw. Stłuczenie pnia mózgu Sylwia Tarka, Grzegorz Teresiński 515 116 Uraz bezpośredni, inercyjny i siły ścinające Grzegorz Teresiński 518 117 Zespół rozsianego uszkodzenia aksonalnego Mieszko Olczak, Grzegorz Teresiński 523 118 Różnicowanie etiologii krwawień śródczaszkowych Grzegorz Teresiński, Sylwia Tarka 526 119 Postacie i mechanizmy złamań twarzoczaszki Grzegorz Teresiński 532 120 Postacie i mechanizmy złamań mózgoczaszki Grzegorz Teresiński 535 121 Ustalanie miejsc zadziałania narzędzia Grzegorz Teresiński 541 122 Ocena czasu wystąpienia urazu głowy Grzegorz Teresiński, Aleksandra Borowska-Solonynko 548 123 Ewolucja obrzęku i krwiaków w obrazie TK i MR Grzegorz Teresiński, Aleksandra Borowska-Solonynko 552 124 Ewolucja ognisk stłuczenia mózgu i rozlanego uszkodzenia aksonalnego w badaniu histopatologicznym Rafał Skowronek 555 125 Dokrwawienie do przewlekłego krwiaka Grzegorz Teresiński, Aleksandra Borowska-Solonynko 559 126 Pourazowe zaburzenia świadomości i okres przejaśnienia Grzegorz Teresiński 561 127 Ocena liczby i kolejności urazów głowy Grzegorz Teresiński 563 128 Różnicowanie czynnych i biernych urazów głowy Grzegorz Teresiński 566 129 Skutki uderzenia butelką w głowę Grzegorz Teresiński 569 130 Neuroprotekcyjne działanie alkoholu Grzegorz Teresiński 570 131 Balistyka sądowo-lekarska Anna Smędra, Grzegorz Teresiński 572 132 Budowa podstawowych typów broni palnej Piotr Litwin, Wojciech Chagowski 574 133 Amunicja do strzeleckiej broni palnej Piotr Litwin, Wojciech Chagowski 580 134 Skutki postrzałów z broni palnej Wojciech Chagowski, Anna Smędra, Grzegorz Teresiński 588 135 Postrzały z nietypowych rodzajów broni Piotr Litwin, Wojciech Chagowski, Anna Smędra 599 136 Ocena okoliczności postrzałów Anna Smędra, Wojciech Chagowski, Grzegorz Teresiński 605 137 Różnicowanie zabójstw, samobójstw i wypadków z zastosowaniem broni Anna Smędra 615 138 Skutki działania tworzyw wybuchowych Wojciech Kwietniewski 618 139 Wypadki komunikacyjne Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 626 140 Zagadnienia ogólne – potrzeba rekonstrukcji Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 630 141 Późne zgony powypadkowe Grzegorz Teresiński 635 142 Oględziny miejsca zdarzenia i powypadkowe badanie pojazdu Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 637 143 Zabezpieczenia bierne i ocena skutków ich działania Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 645 144 Ustalanie stanu zapięcia pasów bezpieczeństwa Grzegorz Teresiński 650 145 Ocena efektywności pasów bezpieczeństwa Grzegorz Teresiński 658 146 Bezpieczeństwo ciężarnych i płodów w kolizji drogowej Grzegorz Teresiński 664 147 Obrażenia powodowane przez poduszki powietrzne Grzegorz Teresiński 667 148 Problem „out of position" Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 669 149 Okoliczności wyrzucenia ofiary z kabiny pojazdu Grzegorz Teresiński 673 150 Specyfika wypadków rodzaju rollover Grzegorz Teresiński 679 151 Różnicowanie kierowcy i pasażera samochodu Grzegorz Teresiński 684 152 Kinematyka i skutki wypadków motocyklowych Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 695 153 Wypadki z udziałem niezmotoryzowanych ofiar Grzegorz Teresiński 701 154 Ustalanie pozycji ciała ofiary – różnicowanie przejechania i potrącenia stojącej ofiary Grzegorz Teresiński 710 155 Odtwarzanie kierunku potrącenia Grzegorz Teresiński 718 156 techniczne markery kierunku potrącenia pieszego Grzegorz Teresiński 729 157 Ocena fazy ruchu i prędkości poruszania się pieszego Grzegorz Teresiński 734 158 Ocena hamowania pojazdu przed potrąceniem Grzegorz Teresiński 739 159 Identyfikacja pojazdu w wypadkach typu „hit and run" Grzegorz Teresiński 742 160 Różnicowanie pieszego i rowerzysty Grzegorz Teresiński 749 161 Szacunkowa ocena szybkości kolizyjnej Grzegorz Teresiński 757 162 Kryteria prawdopodobieństwa obrażeń Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 764 163 Wypadki pojazdów szynowych Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 772 164 Wypadki i katastrofy lotnicze Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 777 165 Upadki z wysokości Grzegorz Teresiński 789 166 Kinematyka spadania z wysokości Grzegorz Teresiński, Jan Unarski, Wojciech Wach 796 167 Ocena wysokości upadku Grzegorz Teresiński 806 168 Różnicowanie samobójstw, zabójstw i przypadkowych upadków z wysokości Grzegorz Teresiński 810 169 Upadek z własnej wysokości Tomasz Konopka 816 DIAGNOSTYKA INNYCH rodzajÓW ŚMIERCI 821 170 Uduszenie gwałtowne Tomasz Konopka 823 171 Patofizjologia i fazy duszenia Tomasz Konopka 825 172 Patofizjologia i diagnostyka utonięcia Tomasz Konopka 830 173 Barotrauma, zgony podczas nurkowania Wojciech Chagowski 838 174 Czas wypływania zwłok na powierzchnię Łukasz Szleszkowski 840 175 Zmiany związane z przebywaniem zwłok w wodzie Tomasz Konopka 843 176 Różnicowanie okoliczności zagardleń Tomasz Konopka, Wojciech Chagowski 847 177 Powieszenie Tomasz Konopka, Wojciech Chagowski 850 178 Zadzierzgnięcie Tomasz Konopka 856 179 Zadławienie Tomasz Konopka 861 180 Zamknięcie dróg oddechowych Tomasz Konopka 867 181 Unieruchomienie klatki piersiowej Tomasz Konopka 871 182 Asfiksja pozycyjna i restrykcyjna, pobudzenie majaczeniowe Tomasz Konopka, Grzegorz Teresiński 874 183 Anoksemia i gazy toksyczne, samobójstwa inhalacyjne Tomasz Konopka, Aleksandra Borowska-Solonynko 879 184 Zgony w trakcie czynności seksualnych i asfiksjofilia Magdalena Okłota-Horba Horba 884 185 Następstwa porażenia prądem i wyładowań atmosferycznych Marcin Fudalej 887 186 Zgony w następstwie użycia paralizatorów Wojciech Kwietniewski 896 187 Skutki działania gorąca i otwartego płomienia Grzegorz Teresiński 900 188 Hipertermia i zgony w zamkniętej kabinie samochodu Grzegorz Teresiński, Łukasz Szleszkowski 906 189 Diagnostyka śmierci w następstwie pożaru Grzegorz Teresiński 909 190 Różnicowanie zażyciowości oparzeń Piotr Brzeziński Rafał Skowronek, Mariusz Kobek 914 191 Następstwa działania zimna Grzegorz Teresiński, Grzegorz Buszewicz 918 192 Diagnostyka zgonów w wyniku hipotermii Grzegorz Teresiński 923 193 Wpływ alkoholu na działanie zimna Grzegorz Teresiński, Grzegorz Buszewicz 928 194 Sekcyjna diagnostyka uzależnienia od alkoholu Grzegorz Teresiński 931 195 Mechanizmy śmierci w ostrym i przewlekłym zatruciu alkoholem Grzegorz Teresiński 935 196 Oparzenia substancjami żrącymi Marek Wiergowski, Agnieszka Siwińska, Piotriotr Brzeziński 938 197 Weryfikacja podejrzeń aborcji albo dzieciobójstwa Grzegorz Teresiński 943 198 Różnicowanie zgonów przed-, około- i poporodowych Aleksandra Borowska-Solonynko, Magdalena Czuba 947 199 Utopienie noworodka tuż po porodzie Aleksandra Borowska-Solonynko 953 200 Ocena czasu przeżycia noworodka po porodzie Aleksandra Borowska-Solonynko, Magdalena Czuba 955 201 Zespół bitego, potrząsanego i maltretowanego dziecka Maciej Krzyżanowski 957 202 Różnicowanie zastosowania przemocy fizycznej i przypadkowego upuszczenia dziecka Grzegorz Teresiński 960 203 Różnicowanie skutków kopania i uderzeń przedmiotami Rafał Skowronek 965 204 Sporty walki – zespół drugiego urazu, wstrząśnienie serca Magdalenaa Okłota - Horba 969 205 Zgony nagłe z przyczyn chorobowych Mariusz Kobek, Rafał Skowronek, Piotr Brzeziński 971 206 Diagnostyka nagłych zgonów sercowych Mariusz Kobek, Rafał Skowronek, Piotr Brzeziński 974 207 Patologie układu bodźcoprzewodzącego i wady serca Rafał Skowronek, Piotr Brzeziński, Mariusz Kobek 982 208 Odmienności rozwojowe – mostki mięśniowe Grzegorz Teresiński 985 209 Malformacje naczyń i choroby tkanki łącznej Rafał Skowronek, Mariusz Kobek, Piotr Brzeziński 988 210 Pęknięcie tętniaka aorty Grzegorz Teresiński 994 211 Nieurazowe zgony noworodków i niemowląt Aleksandra Borowska-Solonynko, Maciej Krzyżanowski 998 212 Zespół nagłej śmierci niemowląt Agnieszka Nowak 1003 213 Zgon w przebiegu chorób infekcyjnych Marta Rorat, Tomasz Jurek 1008 214 Zgon w przebiegu zapalenia płuc Marta Rorat, Tomasz Jurek 1011 215 Zgon w przebiegu infekcyjnego zapalenia wsierdzia Marta Rorat, Tomasz Jurek 1014 216 Zgon w przebiegu zakażenia przewodu pokarmowego Marta Rorat, Tomasz Jurek 1016 217 Zgon w przebiegu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu Marta Rorat, Tomasz Jurek 1018 218 Zgon w przebiegu sepsy Marta Rorat, Tomasz Jurek 1021 219 Śródmiąższowe zapalenie płuc lub mięśnia sercowego Mariusz Kobek, Rafał Skowronek 1024 220 Wstrząs anafilaktyczny i odczyn idiosynkratyczny Mariusz Kobek, Rafał Skowronek 1028 221 Zgony w cukrzycy i innych schorzeniach endokrynologicznych Magdalena Okłota-Horba 1030 222 Przypadkowe i intencjonalne przedawkowanie insuliny Rafał Skowronek 1033 223 Niedrożność i krwawienia z przewodu pokarmowego Piotr Kowalski, Rafał Skowronek 1035 224 Zgony w ciąży i w połogu Piotr Kowalski, Rafał Skowronek 1038 225 Nagły zgon chorego na padaczkę lub astmę Grzegorz Teresiński 1041 226 Inne czynnościowe mechanizmy zgonu Rafał Skowronek, Mariusz Kobek 1044 227 Śmierć z wyczerpania fizycznego Łukasz Szleszkowski 1046 228 Zgony związane z nadmiernym wysiłkiem i w sporcie Łukasz Szleszkowski 1048 229 Anoreksja, wyniszczenie, odwodnienie, zaniedbanie Piotr Kowalski 1051 230 Obrażenia i zgony na tle seksualnym Ewa Wolska, Magdalena Okłota-Horba 1053 Skorowidz 1055 Źródło rycin 1065 Wybrane publikacje książkowe w obszarze medycyny sądowej i nauk pokrewnych 1069 Podstawa prawna