Dwunaste: nie myśl, że uciekniesz (Filip Springer)

Jante to miasteczko, w którym życie reguluje jedenaście opresyjnych zasad określających miejsce jednostki w społeczności. Prawo Jante jest w Skandynawii powszechnie znane, niewiele kto pamięta, że po raz pierwszy pojawiło się w 1933 roku w powieści Aksela Sandemosego „Uciekinier przecina swój ślad”.

Filip Springer wyrusza na Północ, żeby znaleźć miejsce, które odcisnęło piętno na kolejnych pokoleniach Skandynawów. Lecz gdzie jest Jante? Czy w duńskim Nykøbing Mors, pierwowzorze miasteczka z powieści? A może w zagubionej pośród norweskich fiordów samotni pisarza?

A gdyby okazało się, iż Jante nie ma nic wspólnego z geografią i tkwi w każdym z nas?

Książka Springera to opowieść o niemożliwej ucieczce od systemu, który nam narzucono, i o ponurym obliczu najszczęśliwszych krajów świata. Ale to także opowieść o świecie rozpiętym pomiędzy prawdą a fikcją. Żeby go poznać, Springer przekracza nie tylko granice krajów, lecz i gatunków literackich.

„Nie sądź, że jesteś kimś – Nie sądź, że nam dorównujesz – Nie sądź, że jesteś mądrzejszy od nas – Nie wyobrażaj sobie, iż jesteś udoskonalony od nas – Nie sądź, iż wiesz więcej niż my – Nie sądź, że jesteś kimś więcej niż my – Nie sądź, iż się do czegoś nadajesz – Nie wolno ci się z nas śmiać – Nie sądź, iż komuś na tobie zależy – Nie sądź, że możesz nas czegoś nauczyć – Myślisz, że nic o tobie nie wiemy? – Nie myśl, iż uciekniesz.”