Konstantynopol - nowy rzym. miasto i ludzie w okresie wczesnobizantyjskim (Mirosław J. Leszka)

Tytuł Konstantynopol - Nowy Rzym. Miasto i ludzie w okresie wczesnobizantyjskim Autor Mirosław J. Leszka Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-20397-9 Rok wydania 2011 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 736 Format mobi, epub Spis treści Przedmowa od Autorów 9 Rozdział 1. Powstanie Konstantynopola i jego dzieje od IV do początku VII w. (Paweł Filipczak, Małgorzata B. Leszka, Mirosław J. Leszka, Teresa Wolińska) 13 1.1. Miasto na siedmiu wzgórzach. Topografia i środowisko naturalne Konstantynopola w profilu (Paweł Filipczak) 13 1.2. Byzantion (Mirosław J. Leszka, Teresa Wolińska) 23 1.3. Konstantyn obfity i założenie Miasta (Małgorzata B. Leszka, Mirosław J. Leszka) 29 1.4. Ewolucja statusu Miasta. Idea Konstantynopola – Nowego Rzymu (Małgorzata B. Leszka, Mirosław J. Leszka) 38 Rozdział 2. Kształt urbanistyczny Miasta (Sławomir Bralewski, Mirosław J. Leszka, Kirił Marinow, Teresa Wolińska) 102 2.1. Uwagi wstępne (Mirosław J. Leszka) 102 2.2. Obiekty świeckie (Mirosław J. Leszka, Teresa Wolińska) 109 2.2.1. Szeroki Pałac i rezydencje cesarskie (Mirosław J. Leszka) 109 2.2.2. Hipodrom. Łaźnie Zeuksipa. Bazylika. Senat (Teresa Wolińska) 119 2.3. Konstantynopolitańskie kościoły (Sławomir Bralewski) 132 2.4. Porty (Kirił Marinow) 151 2.5. Umocnienia Konstantynopola (Kirił Marinow) 157 2.5.1. Pierwsze fortyfikacje miasta 157 2.5.2. Lądowe mury teodozjańskie 158 2.5.3. Mury morskie 173 2.5.4. Szersze tło koncepcji obronnej Konstantynopola 175 Rozdział 3. Mieszkańcy Konstantynopola (Andrzej Kompa, Teresa Wolińska) 178 3.1. Struktura społeczna (Andrzej Kompa) 178 3.2. Kibice i nie tylko, czyli konstantynopolitańscy fakcjoniści (Teresa Wolińska) 226 Rozdział 4. Cesarz, dwór i poddani (Mirosław J. Leszka, Teresa Wolińska) 234 4.1. Droga do tronu i koronacja 234 4.2. Bizantyńska koncepcja władzy i jej symbole 240 4.3. Cesarz w kontaktach z poddanymi 247 4.3.1. Hipodrom w życiu politycznym Konstantynopola 247 4.3.2. Audiencje, procesje i triumfy 254 4.4. Cesarzowe 258 4.5. Dostojnicy dworscy i urzędnicy państwowi 266 Rozdział 5. Władze Konstantynopola (Paweł Filipczak) 270 5.1. Prokonsulowie 270 5.2. Prefekci 277 5.2.1. Struktura i kompetencje urzędu prefekta Konstantynopola 282 5.2.2. Prefekt annony Konstantynopola 288 5.2.3. Uprawnienia prefekta Konstantynopola w kwestii annony 290 5.2.4. Prefekt szefem policji, straży pożarnej, a także rozmiaru sprawiedliwości 295 5.2.5. Siedziba prefekta 300 5.2.6. Prefekt wigilów 301 5.2.7. Pretor ludowy 303 5.2.8. Kwezytor 308 5.2.9. Władze i lud 313 5.2.10. Zarządzenie prefekta Juliana i niepokoje w roku 491 315 5.2.11. Prefekci wobec buntów fakcji cyrkowych (ok. 498–501) 319 5.2.12. Rola prefekta Platona w rozruchach na tle religijnym (512 r.) 321 5.2.13. Bunt Nika (532 r.) 324 5.2.14. Prefekci wobec niepokojów społecznych w drugiej połowie rządów Justyniana (ok. 547/548 565) 336 Rozdział 6. Kościół i jego wpływ na życie mieszkańców Konstantynopola (Małgorzata B. Leszka) 350 Rozdział 7. Życie religijne mieszkańców Konstantynopola (Sławomir Bralewski) 401 7.1. Od pogańskiego Byzantion do chrześcijańskiego Konstantynopola 401 7.2. Wśród ortodoksów i heretyków 406 7.3. Formy i miejsca kultu 409 7.3.1. Kult krzyża 409 7.3.2. Kult męczenników – relikwie 418 7.3.3. Kult maryjny 425 7.4. Mnisi 427 Rozdział 8. Aprowizacja miasta (Maciej Kokoszko, Teresa Wolińska) 433 8.1. Zaopatrzenie w wodę (Teresa Wolińska) 433 8.1.1. Akwedukty 433 8.1.2. Zbiorniki na wodę 446 8.1.3. Łaźnie 458 8.2. Zaopatrzenie Konstantynopola w żywność (Maciej Kokoszko, Teresa Wolińska) 462 Rozdział 9. Smaki Konstantynopola (Maciej Kokoszko) 471 9.1. Jak odżywiać się zdrowo, czyli kilka uwag o bizantyńskiej dietetyce 471 9.2. Bizantyńczyka chleb codzienny, czyli o zaimplementowaniu zbóż w konstantynopolitańskiej kuchni 474 9.3. Rośliny strączkowe i ich rola w diecie Bizantyńczyków 485 9.4. Nabiał na konstantynopolitańskich stołach 487 9.5. Wśród mięs i wyrobów wędliniarskich 491 9.6. Różnorodność ryb w mieście nad Bosforem 505 9.7. W królestwie warzyw 516 9.8. Mnogość owoców 529 9.9. Przyprawy rodzime i egzotyczne 541 9.10. Napoje bogów i śmiertelników 557 Rozdział 10. Edukacja w Konstantynopolu (Andrzej Kompa) 576 Rozdział 11. Rozrywki konstantynopolitańczyków (Teresa Wolińska) 643 11.1. Teatr 643 11.2. Tańce, muzyka, balet 650 11.3. Święta 651 11.4. Rozrywki w konstantynopolitańskim hipodromie 652 11.4.1. Wyścigi rydwanów 652 11.4.2. Wyścigi biegaczy 664 11.4.3. Występy sceniczne 665 11.4.4. Walki zwierząt i ze zwierzętami 666 11.4.5. Pokazy zwierząt i inne rozrywki 667 Mapy 671 Bibliografia 674 Wykaz skrótów 674 Źródła podstawowe 675 Opracowania (wybór) 685 Uproszczone zasady wymowy nazw greckich i tureckich 698 Indeks osób 699 Indeks nazw geograficznych i etnicznych 723 Indeks nazw konstantynopolitańskich 730 Spis map 743 Spis ilustracji 744