Muzyka intymna (James Joyce)

Muzyka intymna to zbiór 36 wczesnych wierszy Jamesa Joyce’a, który zasłynął jako autor trudnych, eksperymentalnych dzieł – Ulissesa i Finneganów trenu. Ten proces powstały w dobie Celtyckiego Odrodzenia miał w zamierzeniu Joyce’a zaproponować nowy ton poezji irlandzkiej. Poeta skupia się na początku na lirycznym wyznaniu, aby w ostatnich wierszach wprowadzić niepokojące tony, jakby w prywatne życie podmiotu lirycznego wkradała się Historia. Tomik, opublikowany w 1907 r., został doceniony przez literackie kręgi Dublina. W. B. Yeats określił wiersze przyszłego autora Ulissesa jako “wybitne” a jego “technologię poetycką” jako “pokaźnie udoskonaloną technologia któregokolwiek spomiędzy młodych dublińczyków”. Jednak z czasem osiągnięcia prozatorskie Joyce’a przyćmiły tę poezję. Długo traktowana jako młodzieńcze wprawki, obecnie budzi wzmożone zainteresowanie krytyków, którzy opisują ją jako warsztat eksperymentu, gdzie przyszły klasyk modernizmu ćwiczył niuanse ironii. Poprzednie tłumaczenia pt. Muzyka kameralna, powstałe prawie pięćdziesiąt lat temu, upodabniały irlandzkiego autora do poetów młodopolskich. Najnowszy przekład pióra znanej, polsko-amerykańskiej badaczki Joyce’a, Jolanty Wawrzyckiej, opatrzony posłowiem tłumaczki, rozjaśnia i uwypukla nowatorskie momenty w tych na pozór klasycznych wierszach. Także sam przekład stanowi swego typu eksperyment, starając się ściśle odtworzyć metryczne cechy oryginału.

Poezja jest zawsze buntem przeciw nienaturalności, a w pewnym sensie buntem przeciw rzeczywistości. — James Joyce

[Wiersze z Muzyki intymnej są] oznaką rosnącego panowania Joyce’a nad językiem oraz jego głębokiej potrzeby pisania w sposób łączący ironię z lirycznością. — Walton A. Litz

Joyce Wawrzyckiej jest (…) językiem poetyckim, jakiego nikt teraz nie uprawia, a zarazem wiersze te nie wywołują u współczesnego odbiorcy wrażenia obcości. To obfita sztuka translatorska: stworzyć w przekładzie coś naprawdę oryginalnego, co równocześnie brzmi naturalnie. — dr hab. Adam Poprawa, krytyk literacki, Uniwersytet Wrocławski

Przekład (…) polemiczny w stosunku do poprzedniej wersji. (…) Muzyka intymna, jest świeżym, interesującym spojrzeniem na oryginał. Tłumaczka (…) kreuje ciekawy eksperyment w zakresie przenoszenia wzorców technik poetyckich z jednego języka na drugi. — dr hab. Magda Heydel, Centrum Badań Przekładoznawczych, Wydział Polonistyki UJ