Hipster (Maryna Miklaszewska)

Hipster – cykl powieściowy z kluczem

19 września 2014 roku, w trakcie przedstawienia w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim, alarm bombowy spowodował ewakuację wszystkich widzów, wśród których znajdował się ówczesny premier Donald Tusk. Wokół tego autentycznego wydarzenia skupia się akcja Tragików z Miasta, będących swoistym autorskim odczytaniem Szekspirowskiego Hamleta. W powieści snute są zróżnicowane wątki: kryminalny, miłosny, wreszcie polityczny – problem niedowiedzionej winy, niewymierzonej kary, wreszcie demoralizującego braku odpowiedzialności.

Wydarzenia z gdańskiego teatru krok po kroku rekonstruuje Nina, bohaterka pierwszej powieści procesu o hipsterze, zatytułowanej Spotkałam kiedyś prawdziwego hipstera, która przewrotnie mierzy się z wydarzeniami z niedawnej historii Polski, w tym z traumą posmoleńską. Proces ten łączy nie tylko postać Niny, lecz także tytułowy hipster. Kim jest hipster? Nie chodzi tu tylko o modę czy tzw. Hipsterski fason bycia. Definicja jest szersza. Hipster to ktoś, kto wymyka się typowym formułom, kto jest oryginalny i niekonwencjonalny, nie ulega instynktom stadnym, kto nie boi się ostracyzmu i ma dar pociągania za sobą innych.

Fabuły obu powieści „hipsterskiego” procesu w przewrotny sposób pokazują możliwości realnego wpływania na bieg wydarzeń, uniemożliwiania – wbrew narzucanym odgórnie tendencjom – pokornemu godzeniu się z klęskami i odważnego podtrzymywania pamięci.

Książka Miklaszewskiej płynnie przechodzi od tragedii do farsy, od smutnej refleksji do hurraoptymistycznego krzepienia serc. W każdym przypadku robi to doskonale pod względem warsztatowym i z bezczelnym rozmachem. Dam sobie rękę uciąć,choćby jeśli skrajnie was rozsierdzi, to i tak przyznacie z podziwem, iż czegoś takiego nie czytaliście.

Piotr Gociek o Spotkałam kiedyś prawdziwego hipstera

Tragicy z Miasta to „książka zbójecka” w sensie ścisłym. W nieporównanym Salonie Warszawskim mówi się o tym tak: „O takich rzeczach słuchać nie niezwykle bezpiecznie, / A wyjść wewnątrz powieści byłoby niegrzecznie”. „Wyjście wewnątrz powieści” – przerwanie lektury Tragików – nie wchodzi w grę. Człowiek raz zacznie i przepadł, musi czytać do końca. Nawet po to, żeby przeczytać doskonałą scenę kazania księdza Pałuckiego.

Dawne, korzystne czasy właśnie się, na naszych oczach, kończą. Nic przeto dziwnego, iż wraca literatura dużych pytań.

Wojciech Tomczyk o Tragikach z Miasta