Wybrane aspekty zwalczania terroryzmu (Jarosław Radosław Truchan, Waldemar Zubrzycki, Kamila Włodarek-Podgórska)

Terroryzm stanowi poważne wyzwanie zarówno dla poszczególnych państw, jak i dla całej społeczności międzynarodowej. Powoduje zagrożenie nie tylko dla porządku i bezpieczeństwa państwa,także dla norm, według których funkcjonują społeczeństwa demokratyczne.

Zagrożenie terroryzmem istotnie zauważalne staje się w kontekście zachodzących procesów globalizacji, a także powiązań pomiędzy państwami członkowskimi organizacji i sojuszy międzynarodowych. Ponadnarodowa działalność terrorystyczna, w ramach, której — niezależnie od orientacji politycznej poszczególnych ugrupowań — dochodzi do wspólnych szkoleń i świadczenia wzajemnych usług na terenie rożnych krajów stanowi aktualnie nad wyraz niebezpieczny obszar funkcjonowania tego zjawiska.

Wydarzenia w USA z września 2001 r. Ukazały światu jego destrukcyjne możliwości i konieczność właściwego przeciwdziałania temu zjawisku. Współcześnie żadne państwo nie jest w stanie, z całkowitą odpowiedzialnością stwierdzić, iż nie stanowi potencjalnego celu terrorystycznego, poprzez co każde państwo zabiegające o bezpieczeństwo wewnętrzne kraju musi być przygotowane na działania związane ze zwalczanie tego zagrożenia.

Przy czym zagrożenie terrorystyczne może wynikać jednocześnie z sytuacji wewnętrznej państwa, jak i sytuacji międzynarodowej. Terroryzm stanowi szczególny typ zagrożenia ze względu na to, iż grupy terrorystyczne dążą do pozyskiwania i użytkowania coraz bardziej nowoczesnej broni, w tym biologicznej, chemicznej, a choćby nuklearnej.

Z psychologicznego punktu widzenia możliwość zastosowania takich środków jest dla terrorystów interesująca, gdyż akcja z ich wykorzystaniem jest bardziej spektakularna użycie broni klasycznej. Nieprzewidywalność potencjalnych zamachów terrorystycznych pod względem ich gwałtowności, intensywności i osiągalnych skutków sprawia, iż walka z terroryzmem jest dziś zadaniem dla całej ludzkości.

Jak nigdy dotąd społeczność musi wykazać się wolą współpracy w przeciwdziałaniu temu zjawisku. Przyjęcie, 8 września 2006 r., poprzez wszystkie 192 państwa członkowskie ONZ Globalnej Strategii Zwalczania Terroryzmu wydaje się być krokiem w tym kierunku.

Po raz pierwszy w historii na taką skalę uzgodniono wspólne stanowisko w sprawie zwalczania zjawiska terroryzmu. Polska, będąc członkiem ONZ i NATO, postrzegana jest w świecie, jako jedno z państw tzw.

północy,a zwykle korzystny sojusznik USA, bezpośrednio zaangażowany w Iraku i Afganistanie. Oczywistym jest, więc fakt, iż nasza aktywność militarna w tych rejonach przyczynia się do wzrostu prawdopodobieństwa złożenia swoistej „rewizyty".

Polska jest także pierwszym państwem Unii Europejskiej na tzw. Ścianie wschodniej, rola zaś państwa granicznego UE to kolejny czynnik, wpływający na wzrost zagrożenia zamachem terrorystycznym. Skutkiem prowadzonej polityki muszą być zatem trafne kroki, posiadające na celu wewnętrzne przygotowanie kraju i jego obywateli na możliwość wystąpienia tego typu zagrożeń.

Kroki te napędzane są wyobraźnią i zdolnością przewidywania, nie zaś dotkliwym pouczeniem. Dlatego także państwo, dążąc do zapewnienia ładu i porządku publicznego,powinno stosować dużo działań zapobiegawczych i ochronnych, mających na celu uniemożliwienie albo utrudnienie dokonania potencjalnego zamachu.

Natomiast w momencie wystąpienia aktu terrorystycznego powinno być zdolne do przeprowadzenia natychmiastowych działań neutralizujących. Działania wyprzedzające państwa polegają na tworzeniu regulacji prawnych umożliwiających większą swobodę działań służb specjalnych i Policji równocześnie w zakresie działań prewencyjnych — antyterrorystycznych, jak i bezpośrednich, polegających na jego fizycznym zwalczaniu — kontrterrorystycznych.

Podkreślenia wymaga w dodatku fakt, iż zaistniały lokalnie akt terrorystyczny może w pokaźnej mierze przyczynić się do powstania sytuacji kryzysowej całego państwa. Poziom i zakres oddziaływania warunkowany będzie celem i siłami i środkami zaangażowanymi do jego przeprowadzenia poprzez zamachowców.

Należy na dodatek zwrócić szczególną uwagę na cechę, która w znacznej mierze występuje, w kontekście zagrożeń terrorystycznych,a mianowicie nieprzewidywalność działania terrorystów. Tak jak nie ma jednej ogólnie przyjętej definicji terroryzmu, tak też nie występują opracowania traktujące w sposób kompleksowy formy działań terrorystycznych.

Postępujący proces globalizacji, bezzwłoczny przepływ danych i praktycznie natychmiastowy i nieograniczony dostęp do niej sprawia, iż potencjalne formy ataku terrorystycznego ustawicznie ewoluują.

Działania takie mogą przybierać formę działań o charakterze militarnym (prowadzenie działań dywersyjnych poprzez grupy terrorystyczne) i niemilitarnym (zamachy bombowe na obiekty strategiczne i obiekty poręczności publicznej, ambasady państw obcych, branie zakładników).

Dlatego także jednym z elementarnych sposobów walki ze zjawiskiem terroryzmu jest stworzenie właściwego systemu bezpieczeństwa państwa, a głównie wypracowanie procedur nowoczesnania, które umożliwią produktywne zminimalizowanie albo likwidację jego ewentualnych skutków.