Archiwum ringelbluma. konspiracyjne archiwum getta warszawy. tom 23, dzienniki z getta warszawskiego, AZ#717B1CE3EB/DL-ebwm/pdf (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego)

Niniejszy tom zawiera dzienniki i zapiski z getta warszawskiego. Obejmuje autografy i rękopisy anonimowe, bezpośrednie relacje autorów oraz teksty osób trzecich, spisane przez współpracowników "Oneg Szabat". Najobszerniejszym dokumentem jest dziennik Abrahama Lewina, należącego do grona najbliższych współpracowników Emanuela Ringelbluma. Zachowały się na dodatek zapiski innych członków "Oneg Szabat", np. Jechiela Górnego, Eliasza Gutkowskiego, Menachema Mendela Kohna, Sz. Szajnkindera, Mordechaja Szwarcbarda, Nechemiasza Tytelmana. Dla losów Archiwum Ringelbluma bardzo ważne są zapiski Dawida Grabera i Nachuma Grzywacza, rejestrujące dramatyczny przebieg zakopywania (na przełomie lipca i sierpnia 1942 r.) pierwszej części ARG. Prezentowane relacje poświęcone są głównie gettu warszawskiemu, ale nie brakuje w nich opisu wydarzeń rozgrywających się poza stolicą. Teksty zebrane w tym tomie pokazują, jak różnorodny był sposób relacjonowania czasów Zagłady. Jedni starali się nadać swym zapiskom możliwie obiektywny charakter, pokazując wyłącznie konkretne wydarzenia, inni nie potrafili lub nie chcieli skrywać swoich emocji i doznań.