Cukrzyca. personalizacja terapii i opieki nad pacjentem (Wydawnictwo Lekarskie PZWL)

Tytuł Cukrzyca. Personalizacja terapii i opieki nad pacjentem Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5472-9 Rok wydania 2017 liczba stron 384 Format epub, mobi Spis treści Część I 1 Wybrane zagadnienia z diabe tologii, pediatrii i psychologii klinicznej 1 Rozdział 1. Definicja, klasyfikacja cukrzycy i zapadalności na cukrzycę rodzaju 1 – Ewa Pańkowska 3 1.1. Wprowadzenie 3 1.2. Klasyfikacja cukrzycy według WHO 4 1.3. Epidemiologia cukrzycy typu 1 4 1.4. Zapadalność na cukrzycę typu 1 w Polsce 5 1.5. Podsumowanie 6 Piśmiennictwo 7 Rozdział 2. Autoagresja w cukrzycy rodzaju 1. Polimorfizm procesów autoimmunologicznych – Ewa Pańkowska, Zofia Rybka-Król 9 2.1. Wprowadzenie 9 2.2. Czynniki środowiskowe sprzyjające wystąpieniu cukrzycy typu 1 10 2.2.1. Czynniki pokarmowe 10 2.2.2. Mikrobiota przewodu pokarmowego i jej wpływ na procesy chorobowe organizmu 11 2.2.3. Infekcje wirusowe 12 2.3. Immunizacja i przeciwciała charakterystyczne dla cukrzycy typu 1 12 2.4. Między psychologią a immunologią, inne spojrzenie na autoagresję 14 Piśmiennictwo 15 Rozdział 3. Dynamika progresji cukrzycy rodzaju 1 od jej rozpoznania. Monitorowanie sekrecji C-peptydu – Ewa Pańkowska 17 3.1. Typy kliniczne cukrzycy rodzaju 1 pod względem dynamiki zmian w sekrecji insuliny 17 3.2. O cena endogennej insuliny i funkcji wydzielniczej komórek beta 19 3.3. Naturalna historia sekrecji insuliny u osób z rozpoznaną cukrzycą typu 1. Wiek pacjenta a dynamika przebiegu cukrzycy rodzaju 1 w pierwszych latach od rozpoznania 21 3.4. Podsumowanie 22 Piśmiennictwo 23 Rozdział 4. Podstawy insulinoterapii – Ewa Pańkowska 25 4.1. Wprowadzenie 25 4.2. Klasyczna insulinoterapia 25 4.3. Poręczna intensywna insulinoterapia (FIIT) 26 4.4. Insuliny stosowane w praktyce pediatrycznej 27 4.4.1. Analogi błyskawicznie działające 27 4.4.2. Insuliny bezszczytowe, czyli analogi długo działające 28 4.5. Ciągły podskórny wlew insuliny 29 4.5.1. Pompa insulinowa 29 4.5.2. Funkcja insuliny posiłkowej – bolus 30 4.5.3. Funkcja insuliny podstawowej – bazy 31 4.5.4. Rejestracja i transmisja danych 31 4.6. Różnice między leczeniem metodą wielokrotnych wstrzyknięć (penami) a ciągłym podskórnym wlewem insuliny (pompą insulinową) 32 4.7. Wyniki kontroli metabolicznej i powikłania w leczeniu pompą insulinową 33 4.7.1. Kwasica ketonowa i hipoglikemie 33 4.7.2. Powikłania skórne 34 4.8. Wybór pacjentów do leczenia pompą insulinową 35 4.9. Rozpoczęcie terapii pompowej i dawkowanie insuliny 36 4.9.1. Obliczanie całkowitej dawki insuliny przy zmianie metody leczenia 36 4.9.2. Obliczanie dawki insuliny bazalnej 37 4.9.3. Insulina posiłkowa 38 4.10. Podsumowanie 39 Piśmiennictwo 39 Rozdział 5. Żywienie w cukrzycy – zalecenia i rekomendacje – Karolina Mazurczak 41 5.1. Wprowadzenie 41 5.2. O gólne zalecenia dietetyczne – stanowiska polskich i zagranicznych towarzystw diabetologicznych 42 5.3. Szczegółowe zalecenia dietetyczne dla dzieci i dorosłych z cukrzycą typu 1. Porównanie zaleceń ISPAD i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego 45 5.4. Podsumowanie 48 Piśmiennictwo 48 Rozdział 6. Zachowania żywieniowe dzieci i młodzieży w kontekście zaleceń dotyczących odżywiania w cukrzycy rodzaju 1 – wyzwania dla profesjonalisty – Karolina Mazurczak 49 6.1. Wprowadzenie 49 6.2. Realizacja zaleceń żywieniowych w cukrzycy – wczesny etap rozwoju dziecka 50 6.3. Realizacja zaleceń żywieniowych w cukrzycy u dzieci w wieku szkolnym 54 6.4. Realizacja zaleceń żywieniowych w cukrzycy u młodych dorosłych 55 6.5. Podsumowanie 57 Piśmiennictwo 57 Rozdział 7. Monitorowanie rozwoju fizycznego dziecka w kontekście jego zapotrzebowania na energię i ważne składniki odżywcze – Karolina Mazurczak 59 7.1. Wprowadzenie 59 7.2. Siatki centylowe w ocenie rozwoju fizycznego 59 7.3. Zapotrzebowanie energetyczne 62 7.4. Znaczenie białek, tłuszczów i węglowodanów w żywieniu dziecka 63 7.4.1. Białka 63 7.4.2. Tłuszcze 64 7.4.3. Węglowodany 65 7.5. Podsumowanie 67 Piśmiennictwo 67 Rozdział 8. Rozwój somatyczny w przebiegu cukrzycy – Ewa Pańkowska, Mieczysław Szalecki 69 8.1. Wprowadzenie 69 8.2. Nadwaga i otyłość centralna 69 8.3. Proces wzrastania 71 8.4. Rozwój fizyczny przy rozpoznaniu cukrzycy – teoria akceleracji 72 8.5. Podsumowanie 73 Piśmiennictwo 73 Rozdział 9. Hipoglikemia – Ewa Pańkowska 75 9.1. Wprowadzenie 75 9.2. Hipoglikemia bezobjawowa z dysfunkcją autonomicznego układu nerwowego 76 9.3. Czynniki ryzyka hipoglikemii. Diagnoza nawracających epizodów niedocukrzeń 78 9.4. Hipoglikemia w okresie prepubertalnym 79 9.5. Hipoglikemia w okresie dojrzewania 80 9.6. Częstość występowania ciężkich hipoglikemii u dzieci i ich wpływ na ośrodkowy układ nerwowy 80 9.7. Podsumowanie 81 Piśmiennictwo 82 Rozdział 10. Najczęstsze endokrynopatie w cukrzycy typu 1 w wieku rozwojowym – Elżbieta Lipska, Mieczysław Szalecki 83 10.1. Wprowadzenie 83 10.2. Patogeneza 85 10.3. Jednostki chorobowe 87 10.3.1. Autoimmunizacyjne choroby tarczycy 87 10.3.2. Niedoczynność nadnerczy (choroba Addisona) 90 10.3.3. Bielactwo (vitiligo) 90 10.3.4. Zanik podskórnej tkanki tłuszczowej (lipoatrofia) 90 10.3.5. Autoimmunizacyjne zespoły wielogruczołowe (APS) 91 10.3.6. Zespół IPEX 92 10.4. Podsumowanie 92 Piśmiennictwo 93 Rozdział 11. Najczęstsze choroby autoimmunizacyjne w cukrzycy rodzaju 1 – Przemysław Witek, Marta Gutowska 95 11.1. Wprowadzenie 95 11.2. Choroby autoimmunizacyjne tarczycy 96 11.2.1. Choroba Hashimoto 97 11.2.2. Choroba Gravesa–Basedowa 98 11.3. Celiakia 99 11.4. Autoimmunizacyjne zapalenie błony śluzowej żołądka i niedokrwistość megaloblastyczna Addisona–Biermera 101 11.5. Pierwotna niedoczynność kory nadnerczy (choroba Addisona) 103 11.6. Zespół przedwczesnego wygasania funkcji jajników 105 11.7. Bielactwo (vitiligo) 106 11.8. Autoimmunizacyjne zespoły wielogruczołowe 106 11.9. Podsumowanie 108 Piśmiennictwo 108 Rozdział 12. Celiakia a cukrzyca – Piotr Albrecht, Izabella Łazowska-Przeorek, Katarzyna Karolewska-Bochenek 111 12.1. Wprowadzenie 111 12.2. Patofizjologia 112 12.3. Epidemiologia 112 12.4. Czynniki genetyczne 113 12.5. O braz kliniczny celiakii 114 12.6. Diagnostyka i leczenie celiakii 115 12.7. Celiakia u pacjentów z cukrzycą typu 1 116 12.8. Podsumowanie 117 Piśmiennictwo 117 Rozdział 13. Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego – Agnieszka Gawrońska 119 13.1. Wprowadzenie 119 13.2. Epidemiologia i patofizjologia 119 13.3. Aktualna klasyfikacja czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego – Kryteria Rzymskie IV 120 13.4. Zaburzenia czynnościowe u niemowląt i drobnych dzieci 121 13.5. Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego związane z bólem brzucha 122 13.5.1. Dyspepsja czynnościowa 123 13.5.2. Zespół jelita drażliwego 123 13.5.3. Migrena brzuszna 125 13.5.4. Czynnościowy ból brzucha niespecyficzny 126 13.5.5. Zaburzenia defekacji 126 13.6. Podsumowanie 127 Piśmiennictwo 128 Rozdział 14. Najczęstsze choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego – Maria Kotowska, Michał Wronowski 131 14.1. Wprowadzenie 131 14.2. Toksokaroza 131 14.2.1. Drogi zakażenia 132 14.2.2. O bjawy kliniczne 132 14.2.3. Leczenie 133 14.2.4. Zapobieganie 133 14.3. O wsica 134 14.3.1. Drogi zakażenia 134 14.3.2. O bjawy kliniczne 135 14.3.3. Rozpoznanie 135 14.3.4. Leczenie i profilaktyka 135 14.4. Glistnica 136 14.4.1. Drogi zakażenia 136 14.4.2. O bjawy kliniczne 136 14.4.3. Rozpoznanie 137 14.4.4. Leczenie i profilaktyka 137 14.5. Lamblioza 137 14.5.1. Drogi zakażenia 138 14.5.2. O bjawy kliniczne 138 14.5.3. Rozpoznanie 139 14.5.4. Leczenie 139 14.6. Tasiemczyca 139 14.7. Włośnica 141 14.7.1. O bjawy kliniczne 141 14.7.2. Rozpoznanie 141 14.7.3. Leczenie i profilaktyka 142 14.8. Włosogłówczyca 142 14.8.1. Drogi zakażenia 142 14.8.2. O bjawy kliniczne 142 14.8.3. Rozpoznanie 143 14.8.4. Leczenie 143 Piśmiennictwo 143 Rozdział 15. Zaburzenia psychiczne w cukrzycy – Agnieszka Pisula 145 15.1. Wprowadzenie 145 15.1.1. Skala problemu 145 15.1.2. Cykl adaptacji do przewlekłej choroby 147 15.1.3. Zarządzanie leczeniem cukrzycy 148 15.1.4. Podsumowanie.150 Piśmiennictwo 151 15.2. Depresja u dzieci i młodzieży z cukrzycą 151 15.2.1. Przyczyny depresji 153 15.2.2. Między stanem zapalnym, depresją a cukrzycą 155 15.2.3. Przebieg depresji i obraz kliniczny 156 15.2.4. Kryteria diagnostyczne 159 15.2.5. Zaburzenia towarzyszące depresji 160 15.2.6. Rozpoznanie depresji 161 15.2.7. Leczenie depresji 162 15.2.8. Podsumowanie 166 Piśmiennictwo 166 15.3. Zaburzenia odżywiania 167 15.3.1. Rozpowszechnienie zaburzeń odżywiania 169 15.3.2. Czynniki ryzyka 170 15.3.3. Obraz kliniczny zaburzeń i kryteria diagnostyczne 173 15.3.4. Diagnoza zaburzeń odżywiania w cukrzycy typu 1 179 15.3.5. Leczenie 181 15.3.6. Podsumowanie 187 Piśmiennictwo 187 15.4. Próby samobójcze 188 15.4.1. Wykrywanie 190 15.4.2. Postępowanie 191 15.4.3. Podsumowanie 192 Piśmiennictwo 193 15.5. Zaburzenia lękowe 193 15.5.1. Przyczyny 195 15.5.2. Typy zaburzeń lękowych 196 15.5.3. Leczenie zaburzeń lękowych – informacje ogólne 201 15.5.4. Podsumowanie 202 Piśmiennictwo 202 Rozdział 16. Cukrzyca, choroba przewlekła – wybrane zagadnienia psychologiczne – Zofia Rybka-Król 205 16.1. Wprowadzenie 205 16.2. Cukrzyca – choroba przewlekła 208 16.2.1. Próby zdefiniowania choroby przewlekłej 209 16.2.2. Kilka słów o neuronauce 211 16.2.3. Czy cukrzyca jest chorobą psychosomatyczną? 213 16.3. Teoria przywiązania Johna Bowlby’ego 217 16.4. Wzorce przywiązania 219 16.5. Rodzina jako system 224 16.5.1. Inni członkowie rodziny: rodzeństwo i dziadkowie 227 16.5.2. Genogramy 231 16.6. Reakcje na rozpoznanie choroby 232 16.6.1. Kilka uwag o reakcjach na chorobę w zależności od wieku dziecka 239 16.6.2. „Jaka piękna katastrofa" 246 16.7. Młodzi dorośli, koniec opieki pediatrycznej 247 16.8. Porozumienie personelu medycznego z pacjentem i jego rodziną 248 16.9. Zamiast podsumowania: refleksja o odkrywaniu przez dziecko i jego rodzinę drogi do zdrowia i prawidłowych kontaktów ze światem 251 Piśmiennictwo 253 Część II 257 Studium prz ypa dków i historie osób chorujących na cukrzycę 257 Rozdział 17. Hipoglikemia jako wiodący objaw utrudniający codzienne funkcjonowanie pacjenta z cukrzycą typu 1 – Elżbieta Lipska, Przemysław Witek, Michał Wronowski, Maria Kotowska, Ewa Pańkowska, Zofia Rybka-Król, Agnieszka Pisula 259 Ciężka hipoglikemia w przebiegu hipotyreozy – Elżbieta Lipska 259 Pytanie do eksperta 260 Komentarz endokrynologa dziecięcego 260 Piśmiennictwo 261 Hipoglikemia i zaburzenia hormonalne po przezklinowej resekcji gruczolaka przysadki – Przemysław Witek 262 Aktualne leczenie cukrzycy 262 Wywiad chorobowy 262 Badanie fizykalne 262 Analizy biochemiczne 263 Komentarz endokrynologa 263 Przypadek pacjentki z chorobą Hashimoto i niedocukrzeniami w przebiegu cukrzycy – Przemysław Witek 265 Leczenie 265 Komentarz endokrynologa 266 Problem nawracających hipoglikemii – Michał Wronowski, Maria Kotowska, Ewa Pańkowska 267 Leczenie i badanie fizykalne 267 Komentarz gastrologa 269 Piśmiennictwo 271 Lęk przed hipoglikemią – Zofia Rybka-Król, Ewa Pańkowska 272 Refleksja 273 Komentarz diabetologa 274 Lęk przed niedocukrzeniem przyczyną stałych przecukrzeń – Agnieszka Pisula, Ewa Pańkowska 276 Badanie, wywiad rodzinny i diagnoza 278 Komentarz psychiatry 279 Komentarz diabetologa 279 Ciężka hipoglikemia w przebiegu zaburzeń łaknienia i cukrzycy – Zofia Rybka- -Król, Ewa Pańkowska 281 Wywiad chorobowy i badanie 281 Konsultacje i komentarz psychologa 283 Rozdział 18. Nadmierna masa ciała i nieprawidłowy rozwój fizyczny –Przemysław Witek, Karolina Mazurczak, Ewa Pańkowska, Izabella Łazowska- -Przeorek, Katarzyna Karolewska-Bochenek, Zofia Rybka-Król 287 Studium problemu nadmiernego i prędkiego przyrostu masy ciała u pacjentki z wieloletnią cukrzycą typu 1 – Przemysław Witek 287 Zapis EKG i opis 287 Wywiad chorobowy 287 Kontrola metaboliczna cukrzycy 288 Badania uzupełniające i leczenie 288 Komentarz endokrynologa 288 Studium przypadku chłopca z celiakią i nieprawidłowym rozwojem fizycznym – Karolina Mazurczak, Izabella Łazowska-Przeorek, Ewa Pańkowska 290 Wywiad chorobowy 290 Wyniki badań dodatkowych 291 Rozwój fizyczny 291 Konsultacje dietetyczne 291 Podsumowanie z komentarzem diabetologa 295 Wpływ metody leczenia insuliną na rozwój fizyczny dziecka – Karolina Mazurczak, Ewa Pańkowska 296 Leczenie cukrzycy 296 Konsultacje i komentarz dietetyka 297 Komentarz diabetologa 299 Zahamowanie wzrastania u 12-letniego chłopca chorującego na cukrzycę – przypadek nowo rozpoznanej celiakii – Izabella Łazowska-Przeorek, Katarzyna Karolewska-Bochenek, Karolina Mazurczak 300 cechy rozwoju fizycznego 300 Wyniki badań dodatkowych 300 Konsultacje dietetyczne 301 Komentarz gastrologa 302 Przypadek 5-letniej dziewczynki z cukrzycą rodzaju 1 i celiakią diagnozowaną z powodu nieprawidłowego rozwoju fizycznego – Izabella Łazowska-Przeorek, Katarzyna Karolewska-Bochenek, Karolina Mazurczak, Zofia Rybka-Król 303 Wywiad chorobowy 303 Konsultacje i komentarz dietetyka 304 Badanie endoskopowe i komentarz gastrologa 306 Komentarz psychologa 307 Rozdział 19. Hiperglikemia i wahania glikemii jako objaw i stan powszednich trudności, z którymi zmagają się osoby chorujące na cukrzycę – Ewa Pańkowska, Zofia Rybka-Król, Karolina Mazurczak, Przemysław Witek 309 Hiperglikemie poranne – Ewa Pańkowska, Zofia Rybka-Król, Karolina Mazurczak 309 Komentarz diabetologa 310 Konsultacja dietetyczna 311 Konsultacje psychologiczne 312 Jej historia 312 Wokół cukrzycy 313 Hiperglikemie nocne u dziecka leczonego pompą insulinową – Karolina Mazurczak, Ewa Pańkowska 317 Wywiad chorobowy 317 Konsultacje dietetyczne 318 Komentarz diabetologa 319 Tyreotoksykoza i depresja u pacjentki z wieloletnią cukrzycą rodzaju 1 – Przemysław Witek, Zofia Rybka-Król 321 Wywiad chorobowy i badania uzupełniające 321 Komentarz diabetologa 322 Komentarz endokrynologa 322 Konsultacje i komentarz psychologa 322 Podsumowanie 324 Pacjent z cukrzycą rodzaju 2 powikłaną dopełniającą chorobą tarczycy – Przemysław Witek 326 Wywiad chorobowy 326 Stan obecny i badania 326 Komentarz endokrynologa 328 Analiza przyczyn kwasicy ketonowej u dziewczynki chorującej na cukrzycę typu 1. Genogram w diagnozie psychologicznej – Zofia Rybka-Król 330 Rozdział 20. Opisy zróżnicowanych i częstych klinicznie pokaźnych problemów występujących w przebiegu cukrzycy – Anna Wielowiejska, Magdalena Neścioruk, Izabella Łazowska-Przeorek, Ewa Pańkowska, Elżbieta Lipska, Michał Wronowski, Maria Kotowska, Agnieszka Gawrońska, Agnieszka Pisula 333 Anemia w przebiegu cukrzycy i celiakii – Anna Wielowiejska, Magdalena Neścioruk, Izabella Łazowska-Przeorek, Ewa Pańkowska 333 Wywiad chorobowy i badania 333 Badania kontrolne 334 Komentarz gastrologa 335 Komentarz diabetologa 336 Pacjentka 15-letnia z cukrzycą typu 1, obserwowana w kierunku choroby Hashimoto – Elżbieta Lipska 338 Leczenie cukrzycy 338 dodatkowe badania 338 Komentarz endokrynologa dziecięcego 339 Piśmiennictwo 340 Bezobjawowa niedoczynność tarczycy w przebiegu cukrzycy rodzaju 1 – Elżbieta Lipska 341 Wywiad chorobowy 341 Pytanie do eksperta 341 Komentarz endokrynologa dziecięcego 341 Piśmiennictwo 343 Opis przypadku remisji choroby Hashimoto – Elżbieta Lipska. 344 Wywiad chorobowy 344 Pytania do eksperta 344 Komentarz endokrynologa dziecięcego 344 Piśmiennictwo 345 Dolegliwości gastryczne w postaci biegunki u dziecka z cukrzycą rodzaju 1 – Michał Wronowski, Maria Kotowska 346 Wywiad chorobowy 346 Komentarz gastroenterologa 347 Nawracające bóle brzucha u chłopca z cukrzycą rodzaju 1 – dyspepsja czynnościowa – Agnieszka Gawrońska 350 Wywiad rodzinny i badania 350 Konsultacja gastrologiczna 351 Nawracające bóle brzucha u dziecka po rozpoznaniu cukrzycy – zespół jelita drażliwego – Agnieszka Gawrońska, Agnieszka Pisula, Ewa Pańkowska 353 Wywiad chorobowy i badania 353 Konsultacja diabetologiczna 354 Konsultacje i komentarz gastrologa 354 Konsultacje i komentarz psychiatry 355 Podsumowanie 356 Skorowidz 357