Filozofia i wartości. iv (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego)

Tom rozważań dotyczących kwestii ontologicznych, etycznych i aksjologicznych. Zgromadzone w nim artykuły wyrażają pewne stanowisko filozoficzne, które sam Autor określa mianem: transcendentalny racjonalizm.

Na publikację składają się teksty opublikowane już w XXI wieku z wyjątkiem jednego, który dopełnia powstałe później. W części pierwszej, poświęconej logice i metafizyce, zamieszczono m.in. Artykuły dotyczące ontologii sytuacji i filozofii wczesnego Wittgensteina.

W części drugiej, dotyczącej antropologii, na szczególną uwagę zasługują prace poświęcone motywacji i hedonizmowi. Autor po mistrzowsku używa w nich narzędzi logicznych do wyjaśniania problemów etycznych i antropologicznych.

Trzecia część gromadzi artykuły poświęcone zróżnicowanym zagadnieniom, m.in. Stosunkowi człowieka do losu, pytaniu o to, czy człowiek jest z natury korzystny, czy zły, kwestii wartości życia. Książka zamyka czterotomowy proces wydawniczy, w którym Czytelnik ma możliwość zapoznania się z tekstami zawierającymi – nierzadko kontrowersyjne – poglądy i opinie Autora: polskiego filozofa, logika, twórcy ontologii sytuacji.

Istnieje może inteligencja, którą godziłoby się nazwać Bożą. Ale nie ma inteligencji bez myślenia, a myślenia bez logiki. Winna więc istnieć także jakaś Boża logika, odlegle analogiczna do człowieczej.

Fragment rozdziału O logice Bożej Ramę naszego losu wyznaczają trzy czynniki przyrodzone i wzajem od siebie niezależne: nasz genotyp, nasza epoka, i nasza wspólnota plemienna. Żaden nie jest kwestią naszego wyboru.

Najważniejszym jest genotyp. Fragment rozdziału O idei losu Ajdukiewicz i Wittgenstein to dwa obce sobie światy, lecz w jednym są zgodni. Sensem zdania jest siatka m o ż l i w y c h powiązań rozpięta syntaktycznie nad przedmiotami rzeczywistymi.

Fragment rozdziału O sensie i znaczeniu zdań Instytucja karna przymusowego przepraszania uwłacza godności ludzkiej. Ludzie wolni na rozkaz nie przepraszają. Fragment rozdziału Sądownicza erozja swobód demokratycznych Kłamać to mówić nieprawdę w sytuacji, gdy należy mówić prawdę.

Takie pojęcie kłamstwa jest sprzężone z zasadą prawdomówności. To w niej trzeba szukać odpowiedzi na pytanie, kiedy mówić prawdę, a kiedy nie. Fragment rozdziału O pojęciu kłamstwa i zasadzie prawdomówności Prawdziwym źródłem sprzeciwu wobec eutanazji nie jest wiara chrześcijańska.

Źródło leży niżej: w duszach tli głuchy opór przed tak bliskim i poręcznym wglądaniem w otchłań własnej śmierci. Opór ten jest u ludzi nierówny, jak lęk wysokości. Fragment rozdziału O chrześcijaństwie Brak sumienia jest w charakterze rysem diabelskim.

Jednak ani Elzenberg, ani Kant – dziedzicząc meliorystyczne iluzje Oświecenia – nie chcieli dopuścić jego możliwości w człowieku. Brali za fantom wyobraźni, co jest złowrogą rzeczywistością. Fragment rozdziału Hedonizm i obowiązek Ład prawny polega nie na tym, iż nie ma zbrodni, ale na tym, że nie ma zbrodni bez kary.

W świecie prawnie doskonałym nie ma występków b e z k a r n y c h. Fragment rozdziału Sens kary podług Kanta ****** Philosophy and Values. Volume IV The publication deals with ontological, ethical and axiological issues.

The author presents a philosophical position which he describes as transcendental rationalism. The book concludes a four-volume publishing cycle, which collected texts containing often controversial views and opinions of the Author – a Polish philosopher, logician, and founder of the ontology of the situation.