Wyzwania realizmu (Łukasz Mścisławski)

Czy trudności interpretacyjne nierelatywistycznej mechaniki kwantowej są zagadnieniami, które już dawno przestały być aktualne, czy zawierają jednak pewien twórczy potencjał? Czy istnieje związek między nimi a stanowiskami filozoficznymi, przyjmowanymi przez naukowców? A może konfrontacja trudności z klasycznymi pytaniami filozoficznymi da szansę na wypracowanie zupełnie nowych teoretycznych narzędzi badawczych, tak koniecznych współczesnej fizyce?

Książka stanowi prezentację genezy zupełnie nowego spojrzenia na teorie fizyczne, zaproponowanego przez brytyjskiego fizyka, Chrisa J. Ishama. Czytelnik zostaje zaznajomiony zarówno z najistotniej znanymi problemami interpretacyjnymi mechaniki kwantowej, jak w dodatku z nieco mniej modnymi, które jednak okazują się posiadać doniosłe konsekwencje. Całość prezentacji wskazuje na niezwykłe sprzężenie, które zachodzi pomiędzy poszukiwaniem coraz ogólniejszych teorii fizycznych, ich formalizmem matematycznym a pewnymi wątkami filozoficznymi. Skutkiem zaś jest propozycja radykalnie odmiennego rozumienia teorii fizycznych, a na skutek czego także związanych z nimi stwierdzeniami filozoficznymi, które dotąd uchodziły za oczywiste.

Wprowadzenie tak abstrakcyjnego aparatu matematycznego, niejednokrotnie określanego przez Ishama jako formalizm neorealistyczny oraz zupełna zmiana rozumienia istoty teorii fizycznej i samego pojecia realizmu, została zainicjowana przez – jak aby sie wydawało – wyjątkowo niepokaźny krok. Wydaje sie, że jest nim sprecyzowanie, w jaki sposób można formalnie wyrazić oczekiwania realistyczne wobec teorii fizycznej. Isham czyni to, żądajac istnienia nad wyraz okreslonych struktur matematycznych. /Fragment książki/

Łukasz Mścisławski – dominikanin, doktor filozofii, specjalizujący się w filozofii przyrody. Zajmuje się zagadnieniami, które powstają na styku filozofii, matematyki i fizyki.