Laboratoryjne badania gruntów i gleb (wydanie 2) (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego)

Tytuł Laboratoryjne badania gruntów i gleb Autor Elżbieta Myślińska Język polski Wydawnictwo Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego ISBN 978-83-235-1194-6 Rok wydania 2010 Warszawa Wydanie 2 liczba stron 278 Format pdf Spis treści Przedmowa 13

Rozdział I. Klasyfikacje 16

1. Wprowadzenie 16

2. Klasyfikacja gruntów według polskiej normy (PN-86/B-02480) 16

3. Klasyfikacja gruntów według norm europejskich (PN-EN ISO 14688-1; PN-EN ISO 14688-2) 22

4. Inne klasyfikacje gruntów 27

5. Klasyfikacje gleb (Ewa Falkowska) 29
5.1. Wprowadzenie 29
5.2. Systematyka gleb Polski 29
5.2.1. Procesy glebotwórcze i stopnie genetyczne 30
5.2.2. Jednostki systematyczne 32
5.3. Klasyfikacja bonitacyjna gleb 32
5.4. Kompleksy rolniczej przydatności 35
5.5. Inne podziały 36

Rozdział II. Badania makroskopowe 37

1. Wprowadzenie do badań makroskopowych gruntów 37

2. Warianty pobieranych próbek gruntu 37

3. Oznaczanie nazwy gruntu 38
3.1. Oznaczanie nazwy gruntów niespoistych (sypkich) 39
3.2. Oznaczanie nazwy gruntów spoistych 39
3.3. Makroskopowe badania gruntów ekologicznych 40

4. Określanie barwy gruntu 42

5. Określanie zawartości węglanu wapnia 44

6. Określanie wilgotności gruntu 44

7. Określanie stanu gruntów spoistych 45

8. Oznaczanie spójności gruntu penetrometrem tłoczkowym 46
8.1. Uwagi wstępne 46
8.2. Przebieg badania 46
8.3. Obliczanie wyników 47
8.4. Uwagi o metodzie 47

9. Oznaczanie wytrzymałości na ścinanie gruntu ścinarką obrotową 47
9.1. Uwagi wstępne 47
9.2. Przebieg badania 48
9.3. Obliczanie wyników 48
9.4. Uwagi o metodzie 50

10. Badania makroskopowe gleb (morfologia gleb) 50

Rozdział III. Wilgotność 51

1. Wprowadzenie 51

2. Sprzęt pomocniczy 54

3. Przebieg badania 54

4. Obliczanie wyników 54

5. Uwagi o metodzie 55

6. Obliczanie stopnia wilgotności 55

Rozdział IV. Gęstość właściwa szkieletu gruntowego (gęstość fazy stałej gleby) 57

1. Wprowadzenie 57

2. Metoda piknometru (kolby) 58
2.1. Sprzęt pomocniczy 58
2.2. Przebieg badania 58
2.3. Obliczanie wyników 59
2.4. Uwagi o metodzie 60

3. Metoda kolby Le Chateliera 61
3.1. Sprzęt pomocniczy 61
3.2. Przebieg badania 62
3.3. Obliczanie wyników 62

4. Informacje liczbowe 63

Rozdział V. Analiza granulometryczna 65

1. Wprowadzenie 65

2. Analiza sitowa 67
2.1. Sprzęt pomocniczy 67
2.2. Przebieg badania 67
2.3. Obliczanie wyników 68

3. Analiza areometryczna 70
3.1. Sprzęt pomocniczy 70
3.2. Cechowanie areometru 70
3.3. Przebieg badania 74
3.4. Obliczanie wyników 76
3.5. Uwagi o metodzie 79

4. Analiza pipetowa 80
4.1. Sprzęt pomocniczy 81
4.2. Przebieg badania 81
4.3. Obliczanie wyników 83
4.4. Uwagi o metodzie 85

5. Analiza mikroagregatowa 85

6. Metody ukazujenia wyników analiz sedymentacyjnych 86

7. Inne metody analiz granulometrycznych 87

8. Frakcje i grupy granulometryczne gleb 93

Rozdział VI. Gęstość objętościowa 94

1. Wprowadzenie 94

2. Metoda pierścienia tnącego 95
2.1. Sprzęt pomocniczy 95
2.2. Przebieg badania 95
2.3. Obliczanie wyników 96
2.4. Uwagi o metodzie 97

3. Metoda rtęciowa przy zastosowaniu pojemnościomierza 97
3.1. Sprzęt pomocniczy 97
3.2. Przebieg badania 97
3.3. Obliczanie wyników 98
3.4. Uwagi o metodzie 99

4. Metoda oznaczania gęstości objętościowej sposobem wyporu hydrostatycznego wody albo w cieczach naturalnych 99
4.1. Sprzęt pomocniczy 99
4.2. Przebieg badania 99
4.3. Obliczanie wyników 100
4.4. Uwagi o metodzie 101

5. Dane liczbowe 101

6. Obliczanie gęstości pojemnościowej szkieletu gruntowego 103

Rozdział VII. Porowatość i wskaźnik porowatości 106

1. Wprowadzenie 106

2. Obliczanie porowatości i wskaźnika porowatości 109
2.1. Obliczanie porowatości 109
2.2. Obliczanie wskaźnika porowatości 110

3. Uwagi o metodzie 111

4. Dane liczbowe 111

Rozdział VIII. Stopień zagęszczenia gruntów niespoistych 114

1. Wprowadzenie 114

2. Sprzęt pomocniczy 114

3. Przebieg badania 114
3.1. Oznaczanie wskaźnika porowatości gruntu w stanie naturalnym 114
3.2. Oznaczanie wskaźnika porowatości gruntu swobodnie usypanego, a także gruntu maksymalnie zagęszczonego 115

4. Obliczanie wyników 116

5. Informacje liczbowe 116

Rozdział IX. Stan (konsystencja) gruntów spoistych i gleb 118

1. Wprowadzenie 118

2. Sprzęt pomocniczy 121

3. Przebieg oznaczania granicy skurczalności 122

4. Przebieg oznaczania granicy plastyczności 123

5. Przebieg oznaczania granicy płynności metodą Casagrande'a 125

6. Przebieg oznaczania granicy płynności metodą stożka Wasiliewa 126

7. Przebieg oznaczania granicy płynności i wskaźnika konsystencji metodą penetrometru stożkowego 127

8. Uproszczona (jednopunktowa) metoda oznaczania granicy płynności 128

9. Obliczanie wyników (ustalanie stanu gruntu) 128

10. Uwagi o metodach 130

11. Dane liczbowe 131

12. Wykres plastyczności wg Casagrande‘a 132

Rozdział X. Skurcz (kurczliwość) 134

1. Wprowadzenie 134

2. Oznaczanie skurczu liniowego 135
2.1. Sprzęt pomocniczy 136
2.2. Przebieg badania 136
2.3. Obliczanie wyników 137

3. Informacje liczbowe 138

Rozdział XI. Pęcznienie 139

1. Wprowadzenie 139

2. Sprzęt pomocniczy 141

3. Oznaczanie wskaźnika pęcznienia i wilgotności pęcznienia 142
3.1. Przebieg badania 142
3.2. Obliczanie wyników 143

4. Oznaczanie ciśnienia pęcznienia 143

5. Oznaczanie luźnego pęcznienia 144
5.1. Przebieg badania 144
5.2. Obliczanie wyników 145
5.3. Uwagi o metodzie 145

6. Uwagi o metodach badania pęcznienia 145

7. Dane liczbowe 146

Rozdział XII. Prędkość rozmakania 149

1. Wprowadzenie 149

2. Sprzęt pomocniczy 149

3. Przebieg badania 149

4. Uwagi o metodzie 151

Rozdział XIII. Wilgotność adekwatna gruntów 152

1. Wprowadzenie 152

2. Sprzęt pomocniczy 152

3. Przebieg badania 153

4. Obliczanie wyników 154

5. Uwagi o metodzie 155

Rozdział XIV. Ściśliwość gruntów 157

1. Wprowadzenie 157

2. Sprzęt pomocniczy 159

3. Przebieg oznaczania edometrycznych modułów ściśliwości 160
3.1. Sprawdzanie odkształceń własnych edometru 160
3.2. Wykonanie oznaczenia 160

4. Obliczanie wyników 161
4.1. Wykonanie wykresu ściśliwości 161
4.2. Obliczanie edometrycznych modułów ściśliwości 161
4.3. Wykonanie krzywych osiadania w czasie 162

5. Uwagi o metodzie 162

6. Dane liczbowe 164

7. Badania w konsolidometrze 165

8. Osiadanie zapadowe 166

Rozdział XV. Współczynnik filtracji 169

1. Wprowadzenie 169

2. Wyznaczanie współczynnika filtracji (wodoprzepuszczalności) metodą rurki Kamieńskiego 170
2.1. Sprzęt pomocniczy 170
2.2. Przebieg badania 170
2.3. Obliczanie wyników 171
2.4. Uwagi o metodzie 171

3. Oznaczanie współczynnika filtracji wg Hazena 173

4. Informacje liczbowe 175

Rozdział XVI. Substancja naturalna 176

1. Wprowadzenie 176

2. Oznaczanie zawartości substancji naturalnej metodą Tiurina 180
2.1. Odczynniki i sprzęt pomocniczy 180
2.2. Przebieg badania 181
2.3. Obliczanie wyników 181

3. Oznaczanie zawartości substancji organicznej za pomocą wody utlenionej 182
3.1. Sprzęt pomocniczy 182
3.2. Przebieg badania 182
3.3. Obliczanie wyników 182

4. Oznaczanie strat przy prażeniu 183
4.1. Sprzęt pomocniczy 183
4.2. Przebieg badania 183
4.3. Obliczanie wyników 183

5. Uwagi o metodach 184

6. Informacje liczbowe 184

7. Podział substancji próchnicznych na frakcje (Adam Stępień) 186
7.1. Uwagi wstępne 186
7.2. Odczynniki i sprzęt pomocniczy 187
7.3. Przebieg badania 187
7.4. Oznaczanie ogólnej zawartości węgla organicznego w wyciągu 187
7.5. Oznaczanie zawartości węgla kwasów huminowych 188
7.6. Obliczanie wyników 188
7.7. Informacje przykładowe 189

8. Kryteria wydzielania i podziału gruntów ekologicznych 189

9. Warianty próchnicy w glebach 191

Rozdział XVII. Zawartość węglanów 193

1. Wprowadzenie 193

2. Odczynniki i sprzęt pomocniczy 194

3. Oznaczanie zawartości węglanów metodą miareczkową 194
3.1. Ustalanie miana kwasu solnego przy pomocy węglanu sodu 194
3.2. Ustalanie miana wodorotlenku sodu 194
3.3. Wykonanie oznaczenia 195
3.4. Obliczanie wyników 195
3.5. Uwagi o metodzie 196

4. Oznaczanie zawartości węglanu wapnia metodą Scheiblera 196
4.1. Odczynniki i sprzęt pomocniczy 196
4.2. Wykonanie oznaczenia 197
4.3. Obliczanie wyników 197

5. Informacje liczbowe 198

Rozdział XVIII. Odczyn (pH) 199

1. Wprowadzenie 199

2. Odczynniki i sprzęt pomocniczy 200

3. Metody kolorymetryczne 201
3.1. Metoda kolorymetryczna przy zastosowaniu papierka wskaźnikowego 201
3.2. Metoda kolorymetryczna przy zastosowaniu wskaźników 201
3.3. Uwagi o metodach kolorymetrycznych 202

4. Metoda elektrometryczna 202
4.1. Przebieg oznaczania odczynu (pH) gruntów 202
4.2. Przebieg oznaczania odczynu i kwasowości wymiennej gleb 202
4.3. Oznaczanie elektrometryczne kwasowości hydrolitycznej gleb 203

5. Informacje liczbowe 203

Rozdział XIX. Zawartość żelaza (Paweł Rydelek) 205

1. Wprowadzenie 205

2. Odczynniki i sprzęt pomocniczy 206

3. Wykrywanie jonów Fe3+ i Fe2+ 207

4. Oznaczanie zawartości żelaza metodą jodometryczną 207
4.1. Przebieg badania 207
4.2. Obliczanie wyników 207

5. Uwagi o metodach 208

6. Informacje liczbowe 208

Rozdział XX. Skład mineralny 209

1. Wprowadzenie 209

2. Budowa minerałów ilastych 209

3. Klasyfikacja minerałów ilastych 212

4. Skład mineralny frakcji iłowej 212

5. Oznaczanie składu mineralnego frakcji iłowej 213
5.1. Przygotowanie próbek 213
5.2. Separowanie frakcji iłowej 213

6. Przegląd metod oznaczania składu mineralnego 214
6.1. Analiza termiczna (derywatograficzna) 214
6.2. Analiza rentgenostrukturalna (dyfraktometryczna) 217
6.3. Analiza elektronomikroskopowa 218

Rozdział XXI. Parametry sorpcyjne (Paweł Rydelek) 220

1. Wprowadzenie 220

2. Odczynniki i sprzęt pomocniczy 222

3. Oznaczanie pojemności podmiany kationowej metodą sorpcji miedzi 223
3.1. Przygotowanie roztworów wzorcowych i wykonanie krzywej wzorcowej 223
3.2. Przebieg badania 223
3.3. Obliczanie wyników 224

4. Oznaczanie sumy zasad 224
4.1. Przebieg badania 224
4.2. Obliczanie wyników 224

5. Uwagi o metodach 225

6. Dane liczbowe 225

Rozdział XXII. Powierzchnia właściwa 226

1. Wprowadzenie 226

2. Odczynniki i sprzęt pomocniczy 227

3. Ustalanie miana błękitu metylenowego 227

4. Przebieg badania 227

5. Obliczanie wyników 228

6. Uwagi o metodzie i informacje liczbowe-228

Rozdział XXIII. Charakterystyka wybranych typów gruntów 230

1. Wprowadzenie 230

2. Iły warwowe 231

3. Lessy 235

4. Mady 237

5. Gytie 241

6. Torfy i mursze 243

Rozdział XXIV. Charakterystyka gleb polski (Ewa Falkowska) 249

Gleby litogeniczne (I) 249
Gleby autogeniczne (II) 250
Gleby semihydrogeniczne (III) 252
Gleby hydrogeniczne (IV) 254
Gleby napływowe (V) 254
Gleby słone (VI) 255
Gleby antropogeniczne (VII) 256

tablica parametrów, symboli, jednostek (stosowanych w książce) 257

Literatura 259

Polskie normy, ustawy, instrukcje, rozporządzenia 263

Wybrane normy europejskie 264
Wybrane normy amerykańskie 264
Wybrane normy brytyjskie 264
Wybrane normy niemieckie 265
Formularze 266