Terapia w chorobach układu nerwowego. rozdział 13 (Wydawnictwo Lekarskie PZWL)

Tytuł Terapia w chorobach układu nerwowego. Rozdział 13 Podtytuł Stwardnienie zanikowe boczne jako choroba neuronu ruchowego Autor Jan P. Mejnarotowicz Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5166-7 Rok wydania 2016 Format mobi, epub Spis treści Przedmowa XXI Wykaz ważniejszych skrótów XXIII Rozdział 1. Leczenie zakażeń układu nerwowego Jacek Juszczyk 1 Bakteryjne zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych 1 Etiologia 1 Neuropatologia i patogeneza 1 Objawy kliniczne 2 Badania laboratoryjne 3 Badania obrazowe 3 Leczenie 3 zapobieganie 5 Ropień mózgu, ropniak podtwardówkowy w środkuczaszkowy, ropniak podtwardówkowy rdzenia 5 Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych 6 Trąd (lepra) 7 Kiła (syphilis, lues) 8 Borelioza z Lyme 10 Wirusowe zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu 13 Patofizjologia 13 Rozpoznanie 13 Enterowirusowe zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych 15 Ogólne zasady objawowego leczenia wirusowych zapaleń mózgu 17 Zapalenia mózgu powodowane poprzez arbowirusy 18 Zakażenia wirusem różyczki 21 Zakażenia paramyksowirusami 23 Zakażenia wirusami herpes 25 Wścieklizna (lyssa, rabies) 31 Zakażenia adenowirusami 33 Zakażenie HIV i zespół nabytego niedoboru wytrzymałości (AIDS) 33 Rozdział 2. Choroby naczyniowe układu nerwowego Marcin Wnuk, Agnieszka Słowik 43 Udar niedokrwienny mózgu 43 Wstęp 43 Epidemiologia 43 Patofizjologia 44 Rozpoznanie 44 Rokowanie 56 Klasyfikacja 57 Leczenie 62 Powikłania i ich leczenie 82 Zalecany algorytm terapii 85 Przemijające niedokrwienie mózgu (TIA) 87 Wstęp 87 Epidemiologia 87 Patofizjologia 88 Rozpoznanie 88 Rokowanie 92 Klasyfikacja 93 Leczenie 93 Objawy niepożądane terapii i powikłania 93 Zalecany algorytm terapii 93 Krwotok śródmózgowy 95 Wstęp 95 Epidemiologia 95 Patofizjologia 95 Rozpoznanie 97 Rokowanie 99 Klasyfikacja 100 Leczenie 100 Powikłania 105 Zalecany algorytm terapii 107 Krwotok podpajęczynówkowy 108 Wstęp 108 Epidemiologia 108 Patofizjologia 108 Rozpoznanie 109 Rokowanie 112 Klasyfikacja 114 Leczenie 114 Powikłania 116 Zalecany algorytm terapii 121 Niepęknięte tętniaki wewnątrzczaszkowe i malformacje naczyniowe 121 Wstęp 121 Klasyfikacja 121 Epidemiologia 122 Patofizjologia 122 Rozpoznanie 123 Rokowanie 125 Leczenie 126 Powikłania i objawy niechciane terapii 129 Zalecany algorytm terapii 129 Zakrzepica żył i zatok żylnych mózgu 129 Wstęp 129 Epidemiologia 129 Patofizjologia 130 Rozpoznanie 132 Rokowanie 136 Klasyfikacja 136 Leczenie 137 Późne powikłania 139 Zalecany algorytm terapii 140 Choroby naczyniowe rdzenia kręgowego 140 Wstęp 140 Epidemiologia 142 Patofizjologia 142 Rozpoznanie 142 Rokowanie 145 Klasyfikacja 145 Leczenie 146 Powikłania 148 Zalecany algorytm terapii 150 Rozdział 3. Padaczka Joanna Jędrzejczak 151 Wstęp 151 Epidemiologia i klasyfikacja etiologiczna 151 Patofizjologia 152 Rozpoznanie i klasyfikacja napadów 153 Badania pracowniane 154 Leczenie 154 Rozpoczęcie leczenia 154 Zalecany algorytm terapii 155 Farmakologiczne leczenie napadów ogniskowych 157 Farmakologiczne leczenie napadów uogólnionych toniczno-klonicznych 158 Farmakologiczne leczenie napadów nieświadomości 158 Farmakologiczne leczenie napadów mioklonicznych u dorosłych 159 Farmakologiczne leczenie napadów atonicznych i/lub tonicznych 159 Objawy niepożądane terapii 159 Rokowanie 160 innowacyjnanie w stanie padaczkowym 162 Etap I – innowacyjnanie natychmiastowe 162 Etap II 164 Etap III 164 Leczenie wspomagające 166 Rozdział 4. Stwardnienie rozsiane i inne choroby demielinizacyjne Halina Bartosik-Psujek 167 Stwardnienie rozsiane 167 Epidemiologia 167 Patofizjologia 167 Rozpoznanie 168 Rokowanie 169 Leczenie 169 Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego i ostre zapalenie mózgu (neuromyelitis optica, NMO) 194 Ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia (acute disseminated encephalomyelitis, ADEM) 196 Rozdział 5. Terapia w schorzeniach układu pozapiramidowego Jarosław Sławek 198 Choroba Parkinsona i inne zespoły parkinsonowskie 198 Wstęp 198 Patogeneza 198 Rozpoznanie 199 Rokowanie 201 Leczenie 201 Choroba Huntingtona i inne pląsawice 211 Wstęp 211 Patogeneza 212 Rozpoznanie 213 Różnicowanie 213 Rokowanie 213 Leczenie 214 Drżenie 216 Wstęp 216 Patogeneza 217 Rozpoznanie 217 Rokowanie 218 Leczenie 218 Mioklonie 220 Wstęp 220 Patogeneza 220 Rozpoznanie 220 Różnicowanie 222 Rokowanie 222 Leczenie 222 Tiki i choroba/zespół Gilles’a de la Tourette’a 223 Wstęp 223 Patogeneza 224 Rozpoznanie 224 Różnicowanie 225 Rokowanie 225 Leczenie 225 Ataksje 227 Wstęp 227 Patogeneza 227 Rozpoznanie 227 Różnicowanie 229 Rokowanie 229 Leczenie 229 Choroba Wilsona 230 Wstęp 230 Patogeneza 230 Rozpoznanie 231 Różnicowanie 232 Rokowanie 232 Leczenie 232 Polekowe zaburzenia ruchowe 235 Wstęp 235 Patogeneza 235 Rozpoznanie 236 Różnicowanie 237 Rokowanie 238 Leczenie 238 Dystonie 240 Wstęp 240 Patogeneza 241 Rokowanie 241 Rozpoznanie 242 Leczenie 242 Rozdział 6. Leczenie otępień Tomasz Sobów 245 Wstęp 245 informacje ogólne 245 Patofizjologia otępień 245 Rokowanie w otępieniach 246 Rozpoznawanie otępień 247 Ogólne zasady leczenia otępień 248 Typy interwencji terapeutycznych w otępieniach 250 Leczenie otępienia w chorobie Alzheimera 250 Wstęp 250 Patogeneza choroby Alzheimera 251 Rokowanie w chorobie Alzheimera 251 Rozpoznawanie choroby Alzheimera 252 Farmakoterapia deficytów poznawczych w chorobie Alzheimera 253 Farmakoterapia otępień przebiegających z zespołem parkinsonowskim – otępienie z ciałami Lewy’ego, otępienie w chorobie Parkinsona 257 Farmakoterapia otępień czołowo-skroniowych 258 Farmakoterapia otępień naczyniopochodnych 259 Farmakoterapia otępień alkoholowych 259 Farmakoterapia w otępieniu związanym z neuroinfekcją HIV (human immunodeficiency virus – ludzki wirus niedoboru odporności) 260 Farmakoterapia w otępieniu w przebiegu zespołu Downa 260 Farmakoterapia u chorych z otępieniem/deficytem funkcji poznawczych w przebiegu padaczki 260 Farmakoterapia otępień/dysfunkcji poznawczych u chorych ze stwardnieniem rozsianym 260 Podsumowanie podstawowych rekomendacji dotyczących farmakoterapii otępień 261 Rozdział 7. Terapia neuropatii Marta Lipowska 263 Zespół Guillaina–Barrégo 263 Wstęp 263 Patofizjologia 264 Rokowanie 264 Rozpoznanie 265 Leczenie 268 Przewlekła zapalna polineuropatia demielinizacyjna 272 Wstęp 272 Patofizjologia 272 Rozpoznanie 273 Rokowanie 274 Leczenie 274 Wieloogniskowa neuropatia ruchowa 280 Wstęp 280 Patofizjologia 280 Rozpoznanie 281 Rokowanie 282 Leczenie 282 Neuropatia w przebiegu paraproteinemii 286 Wstęp 286 Neuropatie w przebiegu łagodnej gammapatii monoklonalnej (monoclonal gammapathy of undetermined significance, MGUS) 287 Zespół POEMS (polyneuropathy, organomegaly, endocrinopathy, M protein, skin changes) 289 Szpiczak mnogi 291 Makroglobulinemia Waldeströma 292 Pierwotna amyloidoza 293 Neuropatie w przebiegu zapalenia naczyń 295 Wstęp 295 Epidemiologia i klasyfikacja 296 Patofizjologia 297 Rozpoznanie 297 Rokowanie 299 Leczenie 299 Neuropatie w przebiegu cukrzycy 303 Wstęp 303 Patofizjologia 304 Klasyfikacja 304 Odsiebna symetryczna polineuropatia cukrzycowa 305 Ostra bólowa symetryczna polineuropatia cienkich włókien 307 Cukrzycowa neuropatia autonomiczna 308 Neuropatie ogniskowe 308 Neuropatie w przebiegu wybranych chorób narządowych 311 Polineuropatia stanu krytycznego 311 Neuropatia mocznicowa 313 Neuropatie w przebiegu chorób wątroby 314 Neuropatie genetycznie uwarunkowane 316 Dziedziczne neuropatie ruchowo-czuciowe – choroba Charcota–Mariego–Tootha 316 Dziedziczna neuropatia z nadwrażliwością nerwów na porażenie z ucisku 319 Dziedziczne neuropatie czuciowe i autonomiczne 320 Dziedziczne dystalne neuropatie ruchowe 320 Neuropatie w przebiegu genetycznie uwarunkowanych chorób ogólnoustrojowych 321 Rozdział 8. Neuroonkologia i zespoły paranowotworowe Sławomir Michalak 326 Guzy ośrodkowego układu nerwowego 326 Wstęp 326 Patogeneza 327 Objawy kliniczne 329 Rozpoznanie 329 Leczenie 331 Pierwotne guzy mózgu 334 Łagodne guzy mózgu 334 Pierwotne chłoniaki OUN 347 Przerzutowe guzy mózgu 352 Epidemiologia 352 Patogeneza 352 Obraz kliniczny 353 Rozpoznanie 353 Leczenie 354 Neurologiczne zespoły paranowotworowe 356 Wstęp 356 Patogeneza 356 Epidemiologia 357 Obraz kliniczny 357 Rozpoznanie 357 Leczenie 359 typowe neurologiczne zespoły paranowotworowe 361 Zapalenie układu limbicznego 361 Paranowotworowe zwyrodnienie móżdżku 363 Podostra neuropatia czuciowa 365 Zespół opsoklonie–mioklonie 367 Zespół miasteniczny Lamberta–Eatona 368 Zapalenie skórno-mięśniowe 369 Nietypowe zespoły paranowotworowe 371 Paranowotworowe zapalenie pnia mózgu 371 Neuropatia czuciowo-ruchowa 372 Paranowotworowe neuropatie demielinizacyjne 373 Zespół niesprężystego człowieka 374 Rozdział 9. Choroby złącza nerwowo-mięśniowego Anna Kostera-Pruszczyk 377 Wstęp 377 Patofizjologia 378 Rokowanie 378 Rozpoznanie 379 Leczenie miastenii 380 Leczenie objawowe 380 Leczenie operacyjne 381 Leczenie immunosupresyjne 381 Leczenie immunomodulujące 383 Leki biologiczne 383 Niefarmakologiczne sposoby leczenia 383 Leczenie zespołu miastenicznego Lamberta–Eatona 383 Leczenie objawowe 383 Leczenie immunosupresyjne 384 Leczenie immunomodulujące 384 Leczenie chirurgiczne, radio- i chemioterapia 384 Leczenie wrodzonych zespołów miastenicznych 384 Rozdział 10. Miopatie Anna Kostera-Pruszczyk 386 Wstęp 386 Patofizjologia 387 Rokowanie 387 Rozpoznanie 387 Leczenie 388 Leczenie farmakologiczne w genetycznie uwarunkowanych chorobach mięśni 388 Leczenie farmakologiczne w miopatiach zapalnych 390 Rozdział 11. Bóle głowy i neuralgie w zakresie głowy i szyi Izabela Domitrz, Wojciech Kozubski 392 Migrena 392 Wstęp 392 Patofizjologia 392 Rokowanie 393 Rozpoznanie 393 Leczenie 394 Ból głowy rodzaju napięciowego 397 Wstęp 397 Patofizjologia 398 Rokowanie 398 Rozpoznanie 398 Leczenie 398 Klasterowy ból głowy 399 Wstęp 399 Patofizjologia 400 Rokowanie 400 Rozpoznanie 400 Leczenie 401 Napadowa hemikrania 403 Wstęp 403 Patofizjologia 403 Rokowanie 403 Rozpoznanie 403 Leczenie 404 Szyjnopochodny ból głowy 405 Wstęp 405 Patofizjologia 405 Rokowanie 406 Rozpoznanie 406 Leczenie 406 Hemikrania ciągła (hemicrania continua) 407 Wstęp 407 Patofizjologia 407 Epidemiologia 407 Rokowanie 407 Rozpoznanie 407 Leczenie 408 Zespół SUNCT (short-lasting unilateral neuralgiform pain with conjunctivital injection and tearing) 408 Wstęp 408 Epidemiologia 409 Patofizjologia 409 Rokowanie 409 Rozpoznanie 409 Leczenie 409 Bóle głowy wynikłe z nadużywania leków 410 Wstęp 410 Epidemiologia 410 Patofizjologia 410 Rokowanie 411 Rozpoznanie 411 Leczenie 411 Bóle głowy związane z wysiłkiem i z aktywnością seksualną 413 Wstęp 413 Epidemiologia 413 Patofizjologia 413 Rokowanie 413 Rozpoznanie 414 Leczenie 414 Popunkcyjny ból głowy 415 Wstęp 415 Patofizjologia 415 Rokowanie 415 Rozpoznanie 415 Leczenie 415 Neuralgia nerwu trójdzielnego 416 Wstęp 416 Epidemiologia 416 Patofizjologia 416 Rokowanie 417 Rozpoznanie 417 Leczenie 417 Neuralgia nerwu językowo-gardłowego 418 Wstęp 418 Epidemiologia 418 Patofizjologia 418 Rokowanie 418 Rozpoznanie 419 Leczenie 419 Neuralgia nerwu potylicznego obszerniejszego 419 Wstęp 419 Epidemiologia 419 Patofizjologia 420 Rokowanie 420 Rozpoznanie 420 Leczenie 420 Rozdział 12. Bólowe zespoły korzeniowe – szyjny i lędźwiowo-krzyżowy Wojciech Kozubski 421 Ból okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa 421 Wstęp 421 Wywiad 421 Patofizjologia 423 Rokowanie 423 Rozpoznanie 424 Leczenie 424 Rwa kulszowa 425 Wstęp 425 Wywiad 426 Patofizjologia 426 Rokowanie 427 Rozpoznanie 428 Leczenie 429 Zwężenie kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym 430 Wstęp 430 Wywiad 430 Patofizjologia 431 Rokowanie 431 Rozpoznanie 431 Leczenie 432 Bóle odcinka szyjnego kręgosłupa i radikulopatia szyjna 432 Wstęp 432 Wywiad 432 Patofizjologia 433 Rokowanie 433 Rozpoznanie 433 Leczenie 435 Spondyloza szyjna 435 Wstęp 435 Wywiad 436 Patofizjologia 436 Rozpoznanie 436 Leczenie 437 Rozdział 13. Stwardnienie zanikowe boczne jako choroba neuronu ruchowego Jan P. Mejnartowicz 438 Wstęp 438 Epidemiologia 439 Patofizjologia 439 Rozpoznanie 440 Badania laboratoryjne 442 Rokowanie 444 Leczenie 444 Leczenie farmakologiczne 444 nowoczesnanie pozafarmakologiczne 445 Objawy niepożądane terapii, powikłania 446 Rozdział 14. Zawroty głowy Alicja Kalinowska-Łyszczarz 448 Wstęp 448 Epidemiologia 448 Patofizjologia 449 Klasyfikacja i rokowanie 449 Rozpoznanie 450 Wywiad 450 Badanie przedmiotowe 451 Badania laboratoryjne 451 Diagnostyka różnicowa 455 Leczenie 458 Rozdział 15. Zatrucia, zespoły niedoborowe i zaburzenia metaboliczne układu nerwowego 462 Niedobory witamin i ich toksyczne działania – Wojciech Kozubski 462 Niedobór witaminy B12 462 Niedobór kwasu foliowego (witaminy B9) 466 Niedobór witaminy B1 (tiaminy) 468 Niedobór niacyny (kwasu nikotynowego, nikotynamidu, witaminy B3) 471 Niedobór i działania toksyczne witaminy B6 (pirydoksyny) 473 Niedobór witaminy E (tokoferolu) 474 Oddziaływanie etanolu na układ nerwowy – objawy neurologiczne w zespole zależności alkoholowej Wojciech Kozubski 476 Wstęp 476 Patofizjologia 477 Rozpoznanie 477 Rokowanie 478 Leczenie 478 Encefalopatie metaboliczne Maria Łukasik 481 Encefalopatia wątrobowa 481 Encefalopatia mocznicowa 485 Encefalopatia glinowa (otępienie dializacyjne) 488 Encefalopatia hipoglikemiczna 490 Encefalopatia Hashimoto 491 Zespół tylnej odwracalnej encefalopatii (posterior reversible encephalopathy syndrome, PRES) 493 Zaburzenia gospodarki elektrolitowej Maria Łukasik 496 Encefalopatia hiponatremiczna 496 Zespół osmotycznej demielinizacji (dawniej: środkowa mielinoliza mostu) 499 Zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego (syndrome of inappropriate antidiuretic hormone secretion, SIADH) 500 Hipernatremia 502 Hipokaliemia 504 Hiperkaliemia 505 Hipokalcemia 506 Hiperkalcemia 507 Hipomagnezemia 508 Hipermagnezemia 509 Rozdział 16. Urazy głowy Tomasz Berkowicz 511 Wstęp 511 Patofizjologia 512 Najczęstsze urazy głowy 512 Rany skóry głowy 512 Złamania kości czaszki 513 Wstrząśnienie mózgu 514 Stłuczenie mózgu 515 Krwiak podtwardówkowy 515 Krwiak nadtwardówkowy 516 Urazowy krwiak śródmózgowy 517 Pourazowy krwotok podpajęczynówkowy 517 Rozlane zniszczenie aksonalne (diffuse amonal injury, DAI) 518 Obrzęk mózgu 518 Zespoły wgłobieniowe 519 Leczenie ciężkich urazów głowy 520 innowacyjnanie przedszpitalne 520 postępowanie ogólne w urazach głowy 520 Farmakoterapia urazów mózgu 524 Śmierć mózgu 524 Wstęp 524 Patofizjologia 525 Rozpoznanie 525 Badanie neurologiczne 525 Skorowidz 528