Ciała zdruzgotane, ciała oporne (Instytut Badań Literackich PAN)

Ciała zdruzgotane, ciała niepodatne są pracą o kapitalnym znaczeniu dla współczesnych badań humanistycznych w Polsce, pracą jednoznacznie wpisującą się w "zwrot afektywny", który dokonał się w humanistyce światowej już jakiś czas temu, ale też ujmującą zagadnienie afektów na swój własny, oryginalny sposób. Chodzi nie tylko o krytyczną refleksję wobec zróżnicowanych trendów myślenia o afektach, lecz też lekturową egzemplifikację powiązaną ściśle z historią. Jest to praca, która po raz pierwszy na gruncie krajowym podejmuje tę problematykę na taką skalę i zarazem praca, która w oparciu o wypracowane przez silnie różny zespół badawczy podstawy teoretyczne oferuje szereg pionierskich lektur rozmaitych tekstów, które pozostawiły swój trwały ślad w kulturze XX wieku. Przedmiotem rozpraw składających się na ten tom jest estetyka afektywna, która traktuje dzieła nie jako obiekty odizolowane, lecz raczej kładzie nacisk na ich charakter intertekstualny, czy nawet "pan-inter-tekstualny", jak powiada we Wstępie Marek Zaleski, na ich uwikłanie w rozległym gąszczu najróżniejszych zakamarków kultury. Podstawową zasadą czytania w każdym tekście jest to, iż reakcja afektywna zostaje wysunięta na pierwszy plan i staje się ważniejsza od znaczenia komunikatu. Takie podejście, opierające się na hermeneutyce afektywnej, przybliża odpowiedź na pytanie o znaczącym dla całego projektu znaczeniu: jak działa dzieło sztuki? Czytanie afektywne powoduje, iż dzieło sztuki staje się wydarzeniem, które z zasady wstrząsa klasycznym systemem wiedzy, opartymi na nim przyzwyczajeniami i schematami. Redaktorzy i autorzy tomu optymalnie podkreślają polityczny kontekst tej książki - cielesność i opresję ciała opanowanego poprzez reżymy znaków w społeczeństwie totalitarnym i demokratycznym. Z recenzji wydawniczej Adama Dziadka