Pamiętniki (Jan Chryzostom Pasek)

Pamiętniki - zbiór pamiętników Jana Chryzostoma Paska. Pasek spisywał swoje wspomnienia pod koniec życia, prawdopodobnie w latach 1690-1695. Rękopis drukiem wydany pozostały dopiero w 1836 roku poprzez hrabiego Edwarda Raczyńskiego. Pamiętniki dzielą się na dwie części. Część pierwsza obejmuje lata 1655-1666. Jej treścią są przygody Paska w czasie wojen ze Szwecją (1656), Siedmiogrodem (1657), Moskwą (1660) oraz rokoszem Lubomirskiego. Opisana w nim jest także znana wyprawa wojsk polskich do Danii (1658-1659). Ponieważ w części pierwszej brakuje pierwszych stron, trudno ustalić, od kiedy Pasek snuje swe wspomnienia. Ponieważ autor spisywał swoje pamiętniki pod koniec życia zdarza mu się mylić fakty historyczne albo przesuwać w czasie. Druga część pamiętników obejmuje lata 1667-1688 i opisuje żywot ziemianina, gospodarza i obywatela, jakie prowadził Pasek na wsi w Krakowskiem. Pasek pomija w tej części bardziej kompromitujące fakty ze swojej biografii, m. In. Skazanie na banicje i infamię.

W swojej narracji wspomnieniowej autor umieścił m. In. Wiersz liryczny (np. Pożegnanie ukochanego konia Deresza), panegiryki opiewające wiktorie nad rzeką Basią czy pod Wiedniem, listy Jana II Kazimierza i Stefana Czarnieckiego, uroczyste mowy, fragmenty modnych piosenek, przyśpiewek, kąśliwych paszkwilów na Litwinów. Pasek przyjął w swej relacji konwencję narracji gawędziarskiej z elementami języka potocznego, obrazowego, wplótł humor, dowcipy, rubaszne słownictwo. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Pamiętniki)