Determinanty readaptacji społecznej skazanych (Wydawnictwo Naukowe UKSW)

Tytuł Determinanty readaptacji społecznej skazanych Autor Anna Fidelus Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe UKSW ISBN 978-83-7072-777-2 Rok wydania 2012 Warszawa ilość stron 574 Format pdf Spis treści Wstęp 15

CZĘŚĆ I READAPTACJA SPOŁECZNA SKAZANYCH – ASPEKTY TEORETYCZNE I funkcjonalnE 19
ROZDZIAŁ I Od socjalizacji do readaptacji – konceptualizacja i mechanizmy działania 19
1. Wprowadzenie 19
2. Socjalizacja – resocjalizacja 19
3. Adaptacja – readaptacja społeczna 31
3.1. Zasoby wspierające proces readaptacji społecznej 46
4. Podsumowanie 57
ROZDZIAŁ II Pomoc penitencjarna i postpenitencjarna. Formy przygotowania skazanych do readaptacji społecznej 60
1. Wprowadzenie 60
2. Penitencjarne aspekty realizowania kary pozbawienia wolności a proces readaptacji społecznej 61
3. Rozwiązania systemowe wzmacniające cykl readaptacji społecznej 70
3.1. Pomoc penitencjarna i postpenitencjarna 70
3.1.1. Przygotowanie więźniów do życia w środowisku otwartym podczas wykonywania kary pozbawienia wolności 77
3.1.2. Przygotowywanie więźniów do życia na wolności bezpośrednio przed zakończeniem kary więzienia 92
3.1.3. Pomoc skazanym w warunkach wolnościowych 98
3.1.4. Fundusz Pomocy Postpenitencjarnej 108
3.1.5. Opieka duszpasterska nad osobami pozbawionymi wolności 114
4. Wybrane instytucje pozarządowe pomagające skazanym 117
4.1. Działalność Stowarzyszenia Penitencjarnego „Patronat" 118
4.2. Działalność Fundacji „Sławek" 124
4.3. Stowarzyszenie Kofoeda w Siedlcach 128
4.4. Stowarzyszenie Ewangelicznej Pomocy „Bractwo Więzienne" 129
5. Podsumowanie 130

CZĘŚĆ II INSPIRACJE TEORETYCZNE BADAŃ W ZAKRESIE READAPTACJI SPOŁECZNEJ SKAZANYCH 135
ROZDZIAŁ II cykl readaptacji społecznej w kontekście wybranych koncepcji i teorii 135
1. Wprowadzenie 135
2. Komponenty wybranych teorii psychologicznych pokaźne w procesie readaptacji społecznej 136
3. Komponenty wybranych teorii socjologicznych wyraźne w procesie readaptacji społecznej 159
4. Wybrane koncepcje resocjalizacyjne współczesnych polskich naukowców 189
5. Podsumowanie 193
ROZDZIAŁ IV Udział samoświadomości w procesie readaptacji społecznej byłych więźniów 194
1. Wprowadzenie 194
2. Samoświadomość w wybranych koncepcjach filozoficznych 194
3. Samoświadomość – perspektywa psychologiczna 203
3.1. Pojęcie świadomości i samoświadomości 203
3.2. Samoświadomość a poznanie samego siebie 205
3.3. Teoria treści i form samoświadomości Zbigniewa Zaborowskiego 210
4. Model relacyjnej readaptacji społecznej opartej na samoświadomości 217
5. Podsumowanie 219

CZĘŚĆ III ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE PRZEPROWADZONYCH BADAŃ 221
ROZDZIAŁ V Metodologia badań własnych 221
1. Wprowadzenie 221
2. Cel i przedmiot badań 222
3. Problemy badawcze 226
4. Charakterystyka zmiennych i wskaźników 232
5. Charakterystyka badanej zbiorowości 236
6. Metody, techniki i narzędzia badawcze 243
7. Schemat statystycznej analizy danych 255
8. Organizacja i przebieg badań 258
8.1. Badana grupa skazanych 258
8.2. Badanie postaw społecznych 259

CZĘŚĆ IV WYNIKI BADAŃ I PROPOZYCJE ZMIAN W PRAKTYCE RESOCJALIZACYJNEJ 261
ROZDZIAŁ VI Doświadczenia więzienne skazanych. Analiza przeprowadzonych badań 261
1. Wprowadzenie 261
2. Obiektywna i subiektywna ocena readaptacji społecznej skazanych 262
3. Charakterystyka doświadczeń kryminalnych badanych skazanych 267
3.1. Związek między readaptacją społeczną byłych więźniów a czynnikami demograficznymi i doświadczeniami kryminalnymi 272
4. Aktywność skazanych w zakładzie karnym. Praca, terapia, udział w programach resocjalizacyjnych 282
4.1. Związek pomiędzy readaptacją społeczną byłych więźniów a pracą, udziałem w terapii i zajęciach resocjalizacyjnych 290
5. Kontakty skazanych ze światem zewnętrznym. Występowanie osoby wspierającej w życiu skazanego 291
5.1. Kontakty ze światem zewnętrznym a cykl readaptacji społecznej 296
6. Podsumowanie 299
ROZDZIAŁ VII Powrót do życia w środowisku wolnościowym. Specyfika i uwarunkowania w badanej grupie skazanych 301
1. Wprowadzenie 301
2. Miejsce zamieszkania skazanych bezpośrednio po opuszczeniu więzienia 301
3. Problemy byłych więźniów z powrotem do życia na wolności 306
4. Aktywność zawodowa skazanych bezpośrednio po opuszczeniu zakładu karnego 316
5. Oczekiwana pomoc i wsparcie po opuszczeniu zakładu karnego 319
5.1. Rola kuratora sądowego w procesie readaptacji społecznej skazanych 321
6. Relacje skazanych w najbliższym środowisku 324
7. Aktualna sytuacja zdrowotna, bytowa, zawodowa i rodzinna skazanych 334
8. Ocena sytuacji życiowej z perspektywy skazanych. Cele i plany na przyszłość. Tożsamość skazanych 340
9. Podsumowanie 346
ROZDZIAŁ VII Doświadczenia więzienne i pozawięzienne versus zasoby wewnętrzne skazanych a proces readaptacji społecznej 349
1. Wprowadzenie 349
2. Charakterystyka analizowanych wybranych zasobów wewnętrznych badanych skazanych 350
2.1. Wpływ nasilenia pozytywnej readaptacji na nasilenie zasobów wewnętrznych (ocena obiektywna) 351
3. Związek między przebiegiem readaptacji społecznej byłych więźniów a zasobami wewnętrznymi i zewnętrznymi 353
3.1. Związek oceny tendencji procesu readaptacji z analizowanymi zasobami wewnętrznymi 360
3.2. Związek między nasileniem pozytywnej readaptacji skazanych a subiektywną i obiektywną oceną readaptacji i zasobami wewnętrznymi skazanych 362
4. Przewidywanie tendencji przebiegu readaptacji społecznej byłych więźniów – perspektywa subiektywna i obiektywna 373
4.1. Przewidywanie subiektywnej oceny readaptacji na podstawie posiadanych zasobów wewnętrznych i zewnętrznych 377
4.2. Przewidywanie obiektywnej oceny readaptacji na podstawie posiadanych zasobów wewnętrznych i zewnętrznych 379
5. Poziom samoświadomości badanych skazanych i ich zasobów wewnętrznych w kontekście przebiegu readaptacji społecznej 381
5.1. Mediacyjna funkcja samoświadomości w relacji między zasobami wewnętrznymi a procesem readaptacji 384
5.2. Mediacyjna funkcja samoświadomości w relacji pomiędzy zasobami zewnętrznymi a procesem readaptacji 391
6. Analiza skupień. Klasyfikacja procesu readaptacji na podstawie zasobów zewnętrznych i wewnętrznych 400
7. Model relacyjnej readaptacji społecznej skazanych – weryfikacja empiryczna 403
7.1. Moderacyjny wpływ pobytu na oddziale terapeutycznym, podjęcia pracy podczas odbywania kary pozbawienia wolności, poczucia własnej wydajności i stygmatyzacji na obiektywną ocenę readaptacji społecznej skazanych 403
7.2. Moderacyjny wpływ pobytu na oddziale terapeutycznym, satysfakcji z życia i samoświadomości zewnętrznej i obronnej na subiektywną ocenę readaptacji społecznej
Skazanych 407
8. Podsumowanie 409
ROZDZIAŁ IX Postawy społeczne wobec skazanych – wyniki badań i ich interpretacja 411
1. Wprowadzenie 411
2. Element poznawczy postaw społecznych wobec skazanych 411
2.1. Wskaźnik znajomości osób mających za sobą przeszłość izolacyjną w badanej grupie społeczeństwa 412
2.2. Opinie badanych na temat uwarunkowań cyklu resocjalizacji skazanych 419
3. Komponent behawioralny postaw społecznych wobec skazanych 424
3.1. Deklaracje badanych w obszarze pomocy byłym więźniom 424
3.2 Opinie społeczne na temat aktualnego systemu kar 432
4. Element emocjonalny badanych postaw społecznych 434
4.1. Stosunek emocjonalny badanych do skazanych 434
4.2. Opinie badanych na temat osobistych kontaktów ze skazanymi 435
5. Stopień zgodności pomiędzy elementami emocjonalnymi, poznawczymi, behawioralnymi postaw, z uwzględnieniem socjodemograficznych cech badanej grupy społecznej 438
5.1. Płeć i osobista znajomość skazanych a postawy społeczne wobec nich 438
5.2. Związek między wiekiem, wykształceniem, miejscem zamieszkania, sytuacją materialną oraz częstością praktyk religijnych badanych a opiniami dotyczącymi skazanych 441
5.3. Związek między stosunkiem do skazanych a akceptacją, postrzeganiem i chęcią niesienia im pomocy 443
6. Przewidywane postawy społeczne wobec skazanych z perspektywy uzyskanych wyników badań 444
6.1. Obawa badanych przed skazanymi 444
6.2. Segmenty postaw (grupy opinii) na temat skazanych 445
7. Podsumowanie wyników badań dotyczących postaw społeczeństwa wobec byłych więźniów 455
ROZDZIAŁ X Model relacyjnej readaptacji społecznej opartej na samoświadomości – propozycje rozwiązań ergonomicznych 462
1. Wprowadzenie 462
2. System pomocy osobom opuszczającym więzienie – propozycje działań resocjalizacyjnych uwzględniających relacje: zasoby zewnętrzne versus wewnętrzne 462
3. Rekomendacje rozwiązań ergonomicznych, posiadających na celu zmiany postaw społeczeństwa wobec skazanych 474
4. Metoda dialogu motywująco-wspierającego w procesie readaptacji społecznej skazanych 478
4.1. Rola dialogu wewnętrznego w rozwoju Samoświadomości 486

Kilka refleksji końcowych 490
Bibliografia 496
Spis tabel 523
Spis wykresów 531
Aneks 533
Summary 566
Résumé 568
Zusammenfassung 571