Historia polski 1914-1989 (Ryszard Kaczmarek)

Tytuł Historia Polski 1914-1989 Autor Ryszard Kaczmarek Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-17687-7 Rok wydania 2010 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 800 Format mobi, epub Spis treści Wstęp 17 Rozdział 1. Drogi do niepodległości (VIII 1914–XI 1918) 25 1.1. U progu wojny 25 1.1.1. Świadomość narodowa Polaków na początku XX w. 25 1.1.2. Kwestia polska w polityce międzynarodowej 26 1.1.3. Lojaliści 27 1.1.4. Koncepcje powstańcze 29 1.1.5. Nacjonalizm polski 30 1.1.6. Socjaliści a niepodległość Polski 31 1.2. I wojna światowa na ziemiach polskich. Działania militarne (sierpień–grudzień 1914) 32 1.2.1. Wybuch pokaźnej wojny 32 1.2.2. Odezwy głównodowodzących 33 1.2.3. Nieudana rosyjska ofensywa 1914 r. 34 1.2.4. Okupacja Zagłębia Dąbrowskiego i Częstochowy 36 1.3. Naczelny Komitet Narodowy i Legiony Polskie w Galicji 37 1.3.1. Komisja Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych 37 1.3.2. Centralny Komitet Narodowy 38 1.3.3. Pierwsza kompania kadrowa 38 1.3.4. Naczelny Komitet Narodowy 40 1.3.5. Legiony Polskie 40 1.3.6. POW 41 1.4. Endecja i orientacja prorosyjska 41 1.4.1. Orientacja prorosyjska 41 1.4.2. Legion Puławski 42 1.4.3. Komitet Narodowy Polski 42 1.5. Austriacka i niemiecka okupacja Królestwa Polskiego 43 1.5.1. Kontrofensywa państw centralnych i zajęcie Królestwa Polskiego 43 1.5.2. Niemieckie i austriackie władze okupacyjne 45 1.5.3. Aktywiści 46 1.5.4. Legiony na froncie wschodnim 46 1.5.5. Pasywiści 47 1.5.6. Akt 5 listopada 1916 r. 47 1.5.7. Polnische Wehrmacht 49 1.5.8. Kryzys przysięgowy 49 1.5.9. Rząd Jana Kucharzewskiego 50 1.6. Komitet Narodowy Polski 51 1.6.1. Roman Dmowski w Szwajcarii 51 1.6.2. KNP w Lozannie 51 1.6.3. Armia Polska we Francji 52 1.6.4. Orędzie prezydenta Woodrowa Wilsona z 8 stycznia 1918 r. 53 1.7. Wojska polskie w Rosji i konsekwencje pokoju brzeskiego 53 1.7.1. I Korpus Polski w Rosji 53 1.7.2. II i III Korpusy Polskie w Rosji 54 1.7.3. Pomieszczenie w Brześciu w 1918 r. 55 1.8. Polskie organy władzy u schyłku wojny 55 1.8.1. Rada Regencyjna 55 1.8.2. Naczelna Rada Ludowa 58 1.8.3. Polska Komisja Likwidacyjna i Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego 58 1.8.4. Rząd lubelski 60 1.9. Społeczeństwo polskie po I wojnie światowej 60 1.9.1. Zmiany demograficzne 60 1.9.2. Podziały narodowościowe i wyznaniowe 61 1.9.3. Zmiany w strukturze zawodowej 63 1.10. Straty wojenne w gospodarce na ziemiach polskich 64 1.10.1. Straty w przemyśle 64 1.10.2. Załamanie w rolnictwie 65 1.10.3. Katastrofa zaopatrzeniowa 65 1.10.4. Próby przeciwdziałania skutkom wojny w Królestwie Polskim 66 1.11. Oświata, nauka, kultura 67 1.11.1. Inteligencja 67 1.11.2. Szkolnictwo powszechne i przeciętne 68 1.11.3. Polskie szkoły wyższe 69 1.11.4. Odkrycia i wynalazki polskich naukowców 70 1.11.5. Literatura 71 1.11.6. Sztuki błyskotliwe 71 Rozdział 2. Polska odrodzona (1918–1922) 73 2.1. Od rządu Jędrzeja Moraczewskiego do Konstytucji marcowej 73 2.1.1. 11 listopada 1918 r. 73 2.1.2. Rząd Jędrzeja Moraczewskiego 74 2.1.3. Dekret z 22 listopada 1918 r. 76 2.1.4. Powołanie rządu Ignacego Paderewskiego 76 2.1.5. Sejm Ustawodawczy 79 2.1.6. Niepokaźna Konstytucja 81 2.1.7. Gabinet Leopolda Skulskiego 82 2.1.8. Rządy pozaparlamentarne 82 2.1.9. Konstytucja marcowa 83 2.2. Układ sił politycznych w dobie kształtowania się II RP 86 2.2.1. Endecja 86 2.2.2. Ruch chrześcijańsko-demokratyczny 87 2.2.3. Konserwatyści 87 2.2.4. Ruch ludowy 88 2.2.5. Narodowy ruch robotniczy 89 2.2.6. Socjaliści 90 2.2.7. Komuniści 90 2.3. Ukształtowanie się granicy z Niemcami 92 2.3.1. Koncepcje federalistyczna i inkorporacyjna 92 2.3.2. Powstanie wielkopolskie 93 2.3.3. Polski obóz narodowy na Górnym Śląsku 97 2.3.4. Konferencja wersalska 99 2.3.5. Plebiscyt i powstania na Górnym Śląsku 102 2.3.6. Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu 106 2.4. Konflikt z Czechosłowacją o Śląsk, Spisz i Orawę 107 2.4.1. Wojna polsko-czechosłowacka 1919 r. 107 2.4.2. Podział Śląska Cieszyńskiego 108 2.4.3. Spisz i Orawa 108 2.5. Granica wschodnia i wojna polsko-bolszewicka 109 2.5.1. Walki o Lwów 109 2.5.2. Wojna polsko-ukraińska 1919 r. 111 2.5.3. Walki na Litwie 1919 r. 113 2.5.4. Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920 114 2.5.5. Bitwa warszawska 118 2.5.6. Bitwa nad Niemnem i walki na Wołyniu i Podolu 120 2.5.7. Wileńszczyzna 120 2.5.8. Pokój w Rydze w 1921 r. 121 2.5.9. Rozwiązanie sprawy Wileńszczyzny 123 2.6. Ukształtowanie się sojuszów polityczno-wojskowych 125 2.6.1. Sojusz polsko-francuski 125 2.6.2. Sojusz polsko-rumuński 126 2.7. Zjednoczone państwo polskie 127 2.7.1. Symbole jedności 127 2.7.2. Terytorium 127 2.7.3. Ludność 129 2.7.4. Administracja terenowa i odrębności regionalne 130 Rozdział 3. Demokracja parlamentarna (1922–1926) 134 3.1. Wybory do Sejmu i Senatu w 1922 r. 134 3.1.1. Rząd Antoniego Ponikowskiego 134 3.1.2. Kryzys rządowy 135 3.1.3. Wybory do Sejmu 1922 r. 136 3.1.4. Prezydent Gabriel Narutowicz 137 3.1.5. Stabilizacja polityczna 139 3.2. Rząd „Chjeno-Piasta" 139 3.2.1. Pakt lanckoroński 139 3.2.2. Rząd Wincentego Witosa 140 3.3. Próba stabilizacji politycznej 1924–1926 142 3.3.1. Pozaparlamentarny rząd Władysława Grabskiego 142 3.3.2. Stabilizacja polityczna 142 3.3.3. Załamanie rządów parlamentarnych 143 3.3.4. Trzeci rząd Wincentego Witosa 145 3.4. Stronnictwa polityczne w dobie demokracji parlamentarno-gabinetowej 145 3.4.1. Prawica polska 145 3.4.2. Stronnictwa centrowe 148 3.4.3. Ruch ludowy 149 3.4.4. PPS 151 3.4.5. Komuniści 152 3.4.6. Mozaika polityczna 153 3.5. Mniejszości narodowe 154 3.5.1. Sprawa ukraińska 154 3.5.2. Białorusini 158 3.5.3. Litwini 160 3.5.4. Niemcy w Polsce 161 3.5.5. Żydzi polscy 163 3.6. Polska polityka zagraniczna 168 3.6.1. Po traktacie ryskim 168 3.6.2. Rewizjonizm niemiecki 170 3.6.3. Sojusznicy 173 3.6.4. Konkordat 175 3.7. Integracja państwa polskiego po I wojnie światowej 176 3.7.1. Integracja administracji 176 3.7.2. Samorząd terytorialny 177 3.7.3. Ujednolicenie prawa i sądownictwa 180 3.7.4. Kościoły i wyznania 180 3.8. Gospodarka odrodzonej Rzeczypospolitej 182 3.8.1. Powojenna inflacja 182 3.8.2. Reformy skarbowa i walutowa Władysława Grabskiego 184 3.8.3. Inwestycje przemysłowe 186 3.8.4. Komunikacja 190 3.8.5. Reforma rolna 190 3.8.6. Handel 193 3.8.7. Kartelizacja 194 3.8.8. Polityka społeczna 195 Rozdział 4. Od zamachu majowego do II wojny światowej (1926–1939) 197 4.1. Zamach majowy 197 4.1.1. Od „obozu belwederskiego" do zamachu majowego 197 4.1.2. Nowy rząd Wincentego Witosa 199 4.1.3. Zamach majowy 201 4.1.4. Bilans zamachu majowego 205 4.2. Sanacja i opozycja parlamentarna 1926–1930 206 4.2.1. Pierwszy rząd Kazimierza Bartla 206 4.2.2. Prezydent Ignacy Mościcki 206 4.2.3. „Bartlowanie" 208 4.2.4. Zmiany konstytucyjne – „nowela sierpniowa" 208 4.2.5. Unifikacja prawa i sądownictwa 210 4.2.6. Generalny Inspektor Sił Zbrojnych 211 4.2.7. Kryzys polityczny jesienią 1926 r 212 4.2.8. Rząd Józefa Piłsudskiego 213 4.2.9. Nieśwież 214 4.2.10. Sanacja i BBWR 215 4.2.11. Spory na lewicy 219 4.2.12. Ludowcy 220 4.2.13. Prawicowa opozycja 221 4.2.14. Wybory do Sejmu i Senatu 1928 r. 224 4.2.15. Opozycja polityczna w Sejmie RP II kadencji 226 4.2.16. Centrolew 230 4.2.17. Kongres Obrony Prawa i Wolności Ludu w Krakowie 233 4.2.18. Drugi rząd Józefa Piłsudskiego 234 4.3. Od wyborów „brzeskich" do uchwalenia Konstytucji kwietniowej 235 4.3.1. Wybory „brzeskie" 1930 r. 235 4.3.2. Proces brzeski 238 4.3.3. Bereza Kartuska 239 4.3.4. „Rządy pułkowników" w czasach kryzysu 240 4.3.5. Reformy samorządowe 242 4.3.6. Konstytucja kwietniowa 243 4.4. Od maja 1935 do września 1939 r. 247 4.4.1. Śmierć Józefa Piłsudskiego 247 4.4.2. Następcy Marszałka 248 4.4.3. Wybory 1935 r. 250 4.4.4. Ignacy Mościcki i Edward Rydz-Śmigły 252 4.4.5. Dekompozycja obozu władzy 254 4.4.6. Wybory 1938 r. 258 4.4.7. Rząd Felicjana Sławoja-Składkowskiego 258 4.5. Opozycja polityczna w latach 30 259 4.5.1. Obóz narodowy 259 4.5.2. Stronnictwo Ludowe 264 4.5.3. Lewica 268 4.5.4. Front Morges 272 4.6. Polska polityka zagraniczna 274 4.6.1. Kontynuacja i aktywizacja 274 4.6.2. Konflikt z Litwą 276 4.6.3. Stosunki polsko-radzieckie 277 4.6.4. Nominacja Józefa Becka na ministra spraw zagranicznych 278 4.6.5. Normalizacja stosunków z Niemcami 279 4.6.6. Zbliżenie z Trzecią Rzeszą 284 4.6.7. Międzymorze 285 4.6.8. Monachium 287 4.7. Społeczeństwo II RP 289 4.7.1. Stosunki demograficzne 289 4.7.2. Struktura zawodowa 290 4.7.3. Mniejszości narodowe 291 4.7.4. Konflikt polsko-ukraiński 292 4.7.5. Białorusini 296 4.7.6. Mniejszość niemiecka 297 4.7.7. Kościół katolicki 300 4.7.8. Żydzi w Polsce 303 4.7.9. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny 307 4.7.10. Kościół greckokatolicki 308 4.7.11. Kościół ewangelicki 309 4.8. Sytuacja gospodarcza Polski po 1926 r. 310 4.8.1. Koniunktura lat 1926–1929 310 4.8.2. Kryzys gospodarczy 311 4.8.3. Plan Kwiatkowskiego i COP 314 4.8.4. Polityka finansowa 316 4.8.5. Inwestycje przemysłowe i komunikacyjne 318 4.8.6. Zbrojenia 321 4.8.7. Warunki materialne życia codziennego 323 4.9. Edukacja i nauka 325 4.9.1. Szkolnictwo powszechne i reforma jędrzejewiczowska 325 4.9.2. Szkolnictwo wyższe 327 4.9.3. Nauki humanistyczne 329 4.9.4. Nauki matematyczne i przyrodnicze 332 4.10. Kultura polska w niepodległej Rzeczypospolitej 333 4.10.1. Zmiany kulturowe 333 4.10.2. Literatura 335 4.10.3. Teatr 340 4.10.4. Muzyka 342 4.10.5. Sztuka 343 4.10.6. Kultura masowa 346 4.11. Polska w przededniu wojny 355 4.11.1. Propozycje niemieckie 355 4.11.2. Upadek Czechosłowacji 358 4.11.3. Gwarancje brytyjskie 359 4.11.4. Wystąpienie ministra Józefa Becka 5 maja 360 4.11.5. Pakt Ribbentrop-Mołotow 360 4.11.6. Przygotowania wojskowe 362 4.11.7. Sierpień 1939 r. 364 4.12. 20 lat niepodległej Polski 367 Rozdział 5. II wojna światowa (1939–1945) 372 5.1. Wojna obronna 1939 r. 372 5.1.1. Niemieckie plany wojskowe 372 5.1.2. Radzieckie plany wojskowe 375 5.1.3. Polskie plany wojskowe 376 5.1.4. Prowokacje niemieckie 379 5.1.5. Bitwa graniczna 1–6 września 380 5.1.6. Przystąpienie do wojny pokaźnej Brytanii i Francji 383 5.1.7. Bitwa nad Bzurą 384 5.1.8. Wojna ze Związkiem Radzieckim 386 5.1.9. Klęska Polski – wrzesień/październik 1939 r. 388 5.1.10. Starania o zachowanie ciągłości państwa polskiego 390 5.2. Polityka okupacyjna na obszarach wcielonych do ZSRR 392 5.2.1. Rozgraniczenie stref okupacyjnych 392 5.2.2. Wileńszczyzna 394 5.2.3. Administracja na obszarze okupacji radzieckiej 1939–1941 396 5.2.4. Polityka radziecka na obszarze okupowanym 397 5.2.5. Aresztowania i deportacje 399 5.2.6. Katyń 401 5.2.7. Współpraca radziecko-niemiecka 402 5.2.8. Stosunki polsko-ukraińskie 403 5.2.9. Postawy obywateli polskich wobec okupanta radzieckiego 404 5.2.10. Wkroczenie Niemców do strefy radzieckiej w 1941 r. 406 5.3. Niemiecka polityka okupacyjna 406 5.3.1. Sposoby i zakres okupacji 406 5.3.2. Polityka niemiecka na terenach wcielonych do Rzeszy Niemieckiej 408 5.3.3. Niemiecka Lista Narodowościowa 409 5.3.4. Wysiedlenia 411 5.3.5. Polityka niemiecka w GG 413 5.3.6. Codzienność na terenach okupowanych 414 5.3.7. Eksterminacja narodu polskiego 416 5.3.8. Od getta do obozu zagłady – Żydzi pod okupacją niemiecką 421 5.4. Polskie Państwo Podziemne: życie polityczne, administracja cywilna, struktury wojskowe 425 5.4.1. Pierwsze struktury polityczne 425 5.4.2. Początki konspiracji wojskowej 427 5.4.3. Delegatura Rządu RP na Kraj 427 5.4.4. Komuniści 433 5.4.5. Kierownictwo Walki Cywilnej 438 5.4.6. Służba Zwycięstwu Polski – Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa 439 5.4.7. Ruch narodowy 445 5.4.8. Konspiracja żydowska 447 5.4.9. Powstanie w getcie warszawskim 448 5.4.10. Postawy kolaboracyjne 449 5.5. Rząd polski na uchodźstwie 451 5.5.1. Powstanie i organizacja władz RP we Francji 451 5.5.2. Sojusze wojskowe 453 5.5.3. Przeniesienie rządu polskiego do Londynu 454 5.5.4. Układ Sikorski–Majski 457 5.5.5. W koalicji antyhitlerowskiej 460 5.5.6. Śmierć premiera Władysława Sikorskiego w Gibraltarze 461 5.5.7. Sprawa polska na konferencji w Teheranie 462 5.6. Udział Polaków w walkach na frontach II wojny światowej 463 5.6.1. Polskie formacje wojskowe we Francji 463 5.6.2. Polskie Siły Zbrojne 466 5.6.3. Armia Polska w ZSRR 470 5.6.4. II Korpus PSZ 471 5.6.5. Armia Polska w ZSRR w 1943 r. 472 5.7. Wyzwalanie ziem polskich 475 5.7.1. Działania militarne styczeń–sierpień 1944 r. 475 5.7.2. Stosunki polsko-ukraińskie – mordy na Wołyniu 475 5.7.3. Akcja „Burza" 478 5.7.4. PKWN 481 5.7.5. „Polska lubelska" 482 5.7.6. Powstanie warszawskie 485 5.8. Polska pod dyktatem mocarstw koalicji antyhitlerowskiej 489 5.8.1. Rozmowy Stanisława Mikołajczyka w Moskwie 489 5.8.2. Konferencja w Jałcie 493 5.9. Ziemie polskie pod koniec II wojny światowej 494 5.9.1. Działania militarne styczeń–maj 1945 r. 494 5.9.2. Rząd Tymczasowy 496 5.9.3. Polskie Państwo Podziemne po klęsce powstania warszawskiego 496 Rozdział 6. Iluzja niepodległości (1945–1947) 498 6.1. Armia Czerwona i NKWD na ziemiach polskich 498 6.1.1. Armia Czerwona w „Polsce lubelskiej" 498 6.1.2. Armia Czerwona 1945–1947 499 6.1.3. NKWD w Polsce 501 6.1.4. Radzieckie obozy i deportacje 502 6.2. Komunistyczny obóz władzy 503 6.2.1. Konferencja moskiewska 503 6.2.2. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej 505 6.2.3. Partie koncesjonowane 507 6.2.4. Aparat bezpieczeństwa 513 6.2.5. Sądownictwo specjalne 516 6.2.6. System obozowy 518 6.3. Opozycja polityczna 520 6.3.1. Społeczeństwo wobec nowej władzy 520 6.3.2. Legalna opozycja polityczna: PSL i SP 524 6.3.3. Komitet Porozumiewawczy Organizacji Polski Podziemnej 527 6.3.4. Podziemie zbrojne 529 6.3.5. Kościół katolicki 534 6.4. Rząd Polski na emigracji 536 6.4.1. Cofnięcie uznania rządowi polskiemu 536 6.4.2. PSZ na Zachodzie 537 6.4.3. Rząd polski 1945–1947 539 6.5. Kampanie polityczne 539 6.5.1. Referendum 539 6.5.2. Wybory do Sejmu Ustawodawczego 542 6.6. Polska w nowych granicach – konsekwencje demograficzne i społeczne 545 6.6.1. Granice 545 6.6.2. Podziały administracyjne 550 6.6.3. Ziemie Odzyskane 551 6.6.4. Transfery ludności – wysiedleni, przesiedleni, repatriowani 552 6.6.5. Problem żydowski 558 6.6.6. Bilans wojennych i powojennych migracji 559 6.7. Odbudowa gospodarcza 560 6.7.1. Straty wojenne 560 6.7.2. Reforma rolna 561 6.7.3. Nacjonalizacja przemysłu 564 6.7.4. Izolacja gospodarcza 564 6.7.5. Plan trzyletni 565 6.7.6. Współzawodnictwo pracy i przymus pracy 567 6.7.7. „Bitwa o handel" 568 Rozdział 7. Stalinizm w Polsce (1948–1956) 570 7.1. Sowietyzacja życia politycznego i społecznego 570 7.1.1. Zimna wojna 570 7.1.2. Powstanie PZPR 572 7.1.3. Partie stowarzyszone 578 7.2. Od Rzeczypospolitej Polskiej do PRL 579 7.2.1. Nieduża konstytucja 579 7.2.2. Reforma administracji terenowej 581 7.2.3. Powstanie PRL 583 7.2.4. Bolesław Bierut 585 7.2.5. „Na froncie ideologicznym" – propaganda 587 7.2.6. Aparat bezpieczeństwa w latach 50 590 7.2.7. Sądownictwo 592 7.3. Opór społeczny 594 7.3.1. Rozbicie struktur WiN 594 7.3.2. Procesy pokazowe 594 7.3.3. Likwidacja podziemia niepodległościowego 597 7.3.4. Kościół katolicki 598 7.4. Emigracja 603 7.4.1. Konsekwencje zimnej wojny 603 7.4.2. Dekompozycja rządu polskiego na emigracji 603 7.5. Gospodarka w służbie ideologii 606 7.5.1. Nowa wizja gospodarcza 606 7.5.2. Plan Sześcioletni 607 7.5.3. Załamanie gospodarcze 611 7.6. Polski Czerwiec i Październik 1956 r. 614 7.6.1. Odwilż 614 7.6.2. Poznański Czerwiec 1956 r. 616 7.6.3. Polski Październik 1956 r. 618 Rozdział 8. Polska Rzeczpospolita Ludowa po przełomie październikowym(1956–1970) 621 8.1. W socjalistycznym obozie 621 8.1.1. Stosunki polsko-radzieckie 621 8.1.2. Polskie inicjatywy dyplomatyczne 625 8.1.3. Problem niemiecki 627 8.2. Władza i opozycja 631 8.2.1. PZPR w latach 60 631 8.2.2. Rewizjoniści, „partyzanci" i „technokraci" 633 8.2.3. „Ludowa demokracja" 636 8.2.4. Służba Bezpieczeństwa 640 8.2.5. Reformatorzy systemu 641 8.2.6. „Komandosi" 645 8.2.7. Opozycja katolicka 648 8.2.8. Kościół katolicki a władza 650 8.2.9. Milenium 655 8.2.10. Marzec 1968 r. 656 8.2.11. Opozycja po Marcu 1968 r. 665 8.2.12. Grudzień 1970 r. 666 8.3. Zmiany społeczne w latach 60. 668 8.3.1. Procesy demograficzne 668 8.3.2. Narodowości i wyznania 670 8.3.3. Materialne warunki życia 674 8.3.4. Ideologizacja życia społecznego 681 8.4. Gospodarka planowa 683 8.4.1. Nowy model gospodarczy 683 8.4.2. Finanse PRL 686 8.4.3. Przemysł 687 8.4.4. Rolnictwo 691 Rozdział 9. Dekada Edwarda Gierka (1970–1980) 694 9.1. Otwarcie na świat 694 9.1.1. Normalizacja stosunków Polska–RFN 694 9.1.2. Polska polityka zagraniczna w dobie odprężenia 695 9.1.3. ZSRR i blok wschodni 697 9.2. Nieudana próba modernizacji systemu władzy 699 9.2.1. Próba zmian systemowych 699 9.2.2. Obóz władzy 701 9.2.3. Administracja rządowa 704 9.2.4. Reforma administracji terenowej 706 9.2.5. Nowa fala ideologizacji 709 9.3. „Druga Polska" – nowa polityka gospodarcza i społeczna 711 9.3.1. Reforma gospodarcza 711 9.3.2. Modernizacja 713 9.3.3. Zmiany społeczne 715 9.3.4. Kryzys 1976 r. 720 9.4. Opozycja lat 70. 723 9.4.1. Stosunki państwo–Kościół 723 9.4.2. Jan Paweł II 725 9.4.3. KOR 726 9.4.4. ROPCiO 729 9.4.5. NOWA 731 9.4.6. Wolne Związki Zawodowe 731 9.4.7. Odrodzenie emigracji politycznej 732 Rozdział 10. „Solidarność" i rozpad systemu komunistycznego (1980–1989) 734 10.1. NSZZ „Solidarność" i komunistyczna władza 1980–1981 734 10.1.1. „Regulacja" cen 734 10.1.2. Strajki lipcowe 736 10.1.3. Strajki sierpniowe na Wybrzeżu 737 10.1.4. Porozumienia sierpniowe 740 10.1.5. Nowa ekipa rządowa 741 10.1.6. NSZZ „Solidarność" 742 10.1.7. Wojciech Jaruzelski 745 10.1.8. Konfrontacja 748 10.2. Stan wojenny 749 10.2.1. Przyczyny 749 10.2.2. 13 grudnia 1981 r. 751 10.2.3. Strajki grudniowe 753 10.2.4. Izolacja międzynarodowa 755 10.2.5. Opór społeczny 756 10.2.6. Dylematy władzy 759 10.2.7. PRON 761 10.2.8. Zniesienie stanu wojennego 762 10.3. Stracone lata 80. 763 10.3.1. Marazm władzy 763 10.3.2. Zbrodnie systemu 765 10.3.3. Próby przełamania impasu politycznego 766 10.3.4. Nastroje społeczne 768 10.3.5. Załamanie gospodarcze 771 10.4. Załamanie systemu komunistycznego w Polsce 774 10.4.1. Imperatyw zmian 774 10.4.2. Przełom 1988 r. 777 10.4.3. Kolisty Stół 780 10.4.4. Wybory 1989 r. 781 10.4.5. Rząd Tadeusza Mazowieckiego 782 10.4.6. Plan Balcerowicza 783 Rozdział 11. Oświata, nauka i kultura w Polsce Ludowej 785 11.1. Oświata i nauka 785 11.1.1. Szkolnictwo powszechne 785 11.1.2. Szkolnictwo wyższe 789 11.1.3. Organizacja nauki 792 11.1.4. Nauki humanistyczne i społeczne 797 11.1.5. Nauki matematyczno-przyrodnicze 802 11.2. Kultura w Polsce Ludowej 806 11.2.1. Zmiany kulturowe 806 11.2.2. Literatura 808 11.2.3. Teatr 813 11.2.4. Muzyka 816 11.2.5. Architektura 817 11.2.6. Sztuki plastyczne 820 11.3. Kultura masowa 825 11.3.1. Film 825 11.3.2. Radio i muzyka rozrywkowa 830 11.3.3. Telewizja Polska 832 11.3.4. Sport 834 11.4. Dziedzictwo Polski Ludowej 836 Rozdział 12. Rzeczpospolita Polska 1990 r. 840 12.1. Pluralizm polityczny 840 12.2. Droga do Europy 842 12.3. III Rzeczpospolita 842 Tablica synchroniczna 845 Bibliografia 906 Indeks nazwisk 934 Indeks nazw geograficznych 978 Spis map 990 Spis tabel 991