Powracająca fala (Bolesław Prus)

Utwór „ Powracająca fala ” pokazuje rozwój przemysłu włókienniczego w Królestwie Kongresowym przy udziale kapitału zagranicznego, najczęściej niemieckiego. Miejsce akcji nie zostało starannie określone, lecz można śmiało przypuszczać, że są to okolice Łodzi, gdzie rozwijała się ta gałąź przemysłu.

Pastor Marcin Böhme i fabrykant Gotlieb Adler przyjaźnili się jeszcze w czasach szkolnych. Po ukończeniu szkoły Adler rozpoczął pracę w fabryce jako robotnik. Nad wyraz prędko zorientował się, iż pragnie zdobyć ogromny posiadajątek, żeby móc wydawać pieniądze na zabawy i hulanki. Żył nadzwyczaj oszczędnie i zajmował się lichwą. Kiedy zarobił wystarczającą sumę, z Prus przeniósł się do Polski, gdzie założył własną fabrykę włókienniczą i gdzie spotkał niewidzianego od wielu lat Böhmego.

Adler miał talent do pomnażania pieniędzy i dość szybko stał się bogaczem. Ożenił się i miał syna Ferdynanda. Jednak krótko po urodzeniu dziecka żona Adlera zmarła, a ten postanowił synowi wynagrodzić stratę matki. I odtąd spełniał absolutnie wszystkie kaprysy syna, który dorastał i miał coraz pokaźniejsze zapotrzebowania. Ferdynand nie miał ochoty ani uczyć się, ani pracować. Uwielbiał za to rozrywkowe życie, kobiety, alkohol, gry w karty. Jeżdżąc po Europie, wydał w ciągu kilku lat ogromną sumę pieniędzy ojca...