Późne tropy młodej polski (1914-1939), AZ#1BC67F99EB/DL-ebwm/pdf (Jan Jakóbczyk)

Książka jest wynikiem przekonania, że dotychczasowe syntezy historycznoliterackie dwudziestolecia międzywojennego w niedostatecznym stopniu respektują udział pisarzy młodopolskich w kształtowaniu obrazu literatury w latach 1914−1939. Opisuje zatem wojenne perypetie pisarzy starszego pokolenia, ich polityczne wybory, przeróżne formy obrony pozycji na literackim Parnasie już w Polsce wolnej oraz relacje młodego pokolenia ze starszymi, którzy mieli swoje koneksje, czytelników, niejednokrotnie sławę, byli więc dla młodych konkurencją, wyzwaniem. Opracowanie ma również intencję polemiczną: 1) pokazuje rolę pisarzy przełomu XIX i XX wieku w kształtowaniu literatury dwudziestolecia z perspektywy czytelnika, dominującego wówczas, który sięgał raczej po książkę Żeromskiego czy Reymonta aniżeli Gombrowicza bądź Peipera; 2) choć w syntezach historycznoliterackich dwudziestolecia twórczość młodopolska funkcjonuje osobliwie: jako niechciana, lekceważona i wyszydzana; jako przypadkowa w przestrzeni zagospodarowanej przez postępowe formy kultury, to najpoważniejsze obfity toczyły się wokół Przedwiośnia, najpopularniejszą książką były Słówka Boya-Żeleńskiego, najwyżej spośród dramatów uwielbiano niespodziewankę Rostworowskiego, i nawet w poezji również „triumfowała Młoda Polska" w postaci twórczości Leśmiana. Książka Jana Jakóbczyka przemieszcza wektory naszego rozpoznania literatury dwudziestolecia. Warto poznać te perspektywę.