Edukacja ekologiczna w drugiej rzeczypospolitej (Wydawnictwo Naukowe UKSW)

Tytuł Edukacja ekologiczna w Drugiej Rzeczypospolitej Autor Edyta Wolter Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe UKSW ISBN 978-83-7072-799-4 Rok wydania 2013 Warszawa liczba stron 586 Format pdf Spis treści Contents 11
WSTĘP 15

Rozdział 1. ANTECEDENCJE I KULTUROWE UWARUNKOWANIE EDUKACJI naturalnEJ W DRUGIEJ RZECZYPOSPOLITEJ 43
1.1. Więź z przyrodą, intuicje naturalne od średniowiecza do XVII wieku 45
1.2. Prekursorzy ekologii w refleksji twórczej epoki Oświecenia 56
1.3. Natura narodowym sacrum w okresie polskiego Romantyzmu 67
1.4. Wyodrębnienie pojęcia ekologia w II połowie XIX wieku – w okresie polskiego Pozytywizmu 71
1.5. Humanistyczne aspekty relacji ze środowiskiem przyrody, a także ochrona przyrody na ziemiach polskich pod zaborami w latach 1890–1918 78

Rozdział 2. DEZYDERATY EDUKACJI naturalnEJ W DRUGIEJ RZECZYPOSPOLITEJ 89
2.1. Inicjatorzy idei ochrony przyrody, edukacji ekologicznej 89
2.2. Działalność państwowych władz administracyjnych w zakresie ochrony przyrody – na ogół Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego we współpracy z Państwową Radą Ochrony Przyrody 105
2.3. Działalność wydawnicza Państwowej Rady Ochrony Przyrody 122
2.4. Idea ochrony przyrody, postulaty edukacji ekologicznej na łamach rocznika „Wierchy" (1923–1938), wydawanego poprzez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie 169

Rozdział 3. EDUKACJA naturalnA W PROCESIE DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZYM SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W DRUGIEJ RZECZYPOSPOLITEJ 179
3.1. Organizacja szkolnictwa powszechnego i przeciętnego ogólnokształcącego 179
3.2. Organiczno-wychowawcze implikacje programów nauczania dla szkół powszechnych i przeciętnych ogólnokształcących 225
3.3. Formy kształcenia 275
3.4. Metody dydaktyczno-wychowawcze stosowane w edukacji ekologicznej 279
3.5. Środki dydaktyczne użytkowane w procesie edukacji organicznej 285

Rozdział 4. OrganicznO-WYCHOWAWCZE IMPLIKACJE TREŚCI KSZTAŁCENIA W KSIĄŻKACH SZKOLNYCH DLA UCZNIÓW SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W DRUGIEJ RZECZYPOSPOLITEJ 355
4.1. Popularyzacja wiedzy przyrodniczej (naukowej podstawy edukacji organicznej) w książkach Maksymiliana Heilperna (1856–1925) 356
4.2. Wychowawczy walor bezpośredniego kontaktu z przyrodą w książkach Konrada Chmielewskiego (1871–1945) 360
4.3. Wartość życia w publikacjach Ludwika Jaxa-Bykowskiego (1881–1948) 362
4.4. Wychowanie do harmonijnych relacji z przyrodą w książkach Bohdana Dyakowskiego (1864–1940) 370
4.5. Kształtowanie postaw ekologicznych w książkach Adama Czartkowskiego (1881–1958) 378
4.6. Edukacja ekologiczna w podręcznikach botaniki Marii Arct-Golczewskiej (1872–1913), uzupełnionych przez Januarego i Tadeusza Kołodziejczyków w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (oraz w jej tłumaczeniach opowiadań dla dzieci autorów zagranicznych) 380
4.7. Wychowanie organiczne w podręcznikach autorskich Zofii Bohuszewiczówny (1884–1953), a także w jej tłumaczeniach i opracowaniach książek szkolnych autorów zagranicznych 386
4.8. Kształtowanie zamiłowania do wiedzy o środowisku naturalnym w twórczości dydaktycznej Wandy Haberkantówny (1871–1930) oraz dzięki jej działalności popularyzatorskiej dzieł autorów zagranicznych 389
4.9. Znaczenie bezpośredniego kontaktu z przyrodą w książkach Hipolity Selmowiczówny-Gnoińskiej (1896–1956) i Marii Lipskiej-Librachowej (1878–1955) 395
4.10. Kształtowanie umiejętności obserwowania przyrody i jej ochrony w książkach Delfiny Gayówny (1885–1960) 400
4.11. Środowisko przyrody w twórczości dydaktycznej Bronisława Gustawicza (1852–1916) 410
4.12. Naturalne implikacje pogadanek przyrodniczych dla dzieci, napisanych przez Mieczysława Brzezińskiego (1858–1911) 411
4.13. Problematyka ekologiczna w książkach Heleny Grotowskiej i w przetłumaczonych i opracowanych poprzez nią publikacjach autorów zagranicznych 414
4.14. Kształtowanie postawy szacunku dla przyrody ojczystej w książkach krajoznawczych Aleksandra Janowskiego (1866–1944) 416
4.15. Ponadmaterialna wartość przyrody w książkach Tadeusza Dybczyńskiego (1886–1944) 418
4.16. Naturalno-wychowawcza działalność kół krajoznawczych w książkach Stanisławy Niemcówny (1891–1961) 421
4.17. Wychowanie harcerzy do harmonijnych relacji z przyrodą i jej ochrony w wydawnictwach pomocniczych 422
4.18. Ekologiczne implikacje w (dotychczas nie omówionych) książkach zagranicznych autorów, które użytkowano w procesie dydaktyczno-wychowawczym szkół ogólnokształcących w Drugiej Rzeczypospolitej 426

ZAKOŃCZENIE 435

BIBLIOGRAFIA 457

1. Materiały źródłowe 457
1.1. Źródła archiwalne 457
1.2. Akty normatywne 460
1.3. Programy i rozkłady nauczania, protokoły lekcji 505
1.4. Książki szkolne, wydawnictwa pomocnicze 511
1.5. Czasopisma 556
2. Opracowania 559
3. Oficjalne witryny instytucji w Internecie (źródła elektroniczne) 581

SUMMARY, KEY WORDS 583