W obronie rzeczy (Instytut Badań Literackich PAN)

Bjornar Olsen - norweski archeolog, teoretyk i badacz kultury materialnej, jeden z głównych rzeczników "zwrotu ku rzeczom" we współczesnych naukach humanistycznych. Profesor w Instytucie Archeologii Uniwersytetu w Tromso. Obok "In Defense of Things. Archaeology and the Ontology of Objects" (2010), jest także autorem książek "Persistent memories. Pyramiden - a Soviet mining town in the High Arctic" (2010) i "Archaeology: The Discipline of Things" (2012). W myśli współczesnej rzeczywistość społeczną i kulturową pojmuje się jako istniejącą niezależnie od świata materialnego i jako uprzednią wobec niego. Nieraz zatem eksponuje się, że rzeczy są w pełni "konstruowane" na drodze społecznego lub kulturowego postrzegania i iż poza nim nie wiodą one - same w sobie i same poprzez się - żadnej znaczącej egzystencji. Bjornar Olsen zajmuje stanowisko odmienne. Odwołując się do ujęć teoretycznych, w szczególności do fenomenologii i teorii aktora-sieci, twierdzi on, iż życie człowieka jest kompletnie splecione z rzeczami i iż to właśnie z tego związku wyłaniają się człowieczeństwo i ludzka historia. Co więcej, rzeczy odznaczają się niepowtarzalnymi właściwościami, które wnoszą do naszego z nimi współzamieszkiwania- owe parametry rzeczy mają wpływ na nasze egzystencjalne bezpieczeństwo, na nich opiera się także pamięć o przeszłości. "W obronie rzeczy" stawia w nowym świetle nasze przekonania o naturze rzeczy i nasze poglądy na temat przeszłości i teraźniejszości. Książka ta prezentuje, że same przedmioty odznaczają się swoistą, intensywną obecnością. Musimy ją zabrać pod uwagę, jeśli chcemy zrozumieć świat, który - z rzeczami i wśród rzeczy - zamieszkujemy.