Niepełnosprawność edukacja dorosłość (Joanna Belzyt)

Niniejsza praca ma na celu ukazanie roli edukacji (także edukacji dorosłych) w pokonywaniu kryzysu życiowego, jakim jest utrata wzroku, na przykładzie życia osoby ociemniałej. Dla mnie jako pedagoga, absolwentki Podyplomowego Studium Edukacji Dorosłych, a także Studiów Podyplomowych z Tyflopedagogiki, jest to szansa poznania czynników, które mogą posiadać wpływ na podjęcie nauki przez osoby dorosłe, zwłaszcza osoby niepełnosprawne, wśród których tylko kilkanaście procent ma średnie albo wyższe wykształcenie, a wskaźnik bezrobocia jest nad wyraz wysoki. Coraz obszerniejsza ilość niepełnosprawnych podejmuje naukę na poziomie pomaturalnym i wyższym, a każda z tych osób ma niepowtarzalne i bardzo jednostkowe potrzeby, uświadomienie i zrozumienie których pomoże w lepszej współpracy kadry uczącej i dorosłych uczniów niepełnosprawnych. Do niedawna większość osób niepełnosprawnych kończyła swoją edukację na poziomie szkoły zawodowej, nie posiadając możliwości dalszego kształcenia. Tym bardziej kategoria „dorosłych uczniów niepełnosprawnych" jest nowym zjawiskiem dla specjalistów edukacji dorosłych. Badania biografii edukacyjnych dorosłych osób niepełnosprawnych pozwalają na poznanie biegu ludzkiej edukacji: etapów, genezy, motywacji, roli rodziny, szkoły i kształcenia poza instytucjami, skutków i wpływu na całość osobowości uczącego się, a także jego życiowy sukces. Biografia ukazuje jednostkę jako istotę edukującą się, dla której edukacja i uczenie się są pomocne w przezwyciężaniu kryzysu życiowego i stawaniu się „bardziej człowiekiem", z uwagi na to, że procesy edukacyjne związane z rozwojem wpisane są w istotę człowieczeństwa. Niniejsza praca jest jeszcze próbą przybliżenia sylwetki osoby, dla której edukacja jest celem życia. Pisząc biografię edukacyjną, chciałam pokazać Człowieka, pokazać więcej aniżeli dwa wymiary, które dostrzega większość osób pełnosprawnych, myśląc o osobach niepełnosprawnych – wymiar bohatera albo pacjenta. Chciałam pokazać osobę zaradną, ambitną, inteligentną, interesującą świata i zarażoną bakcylem edukacji, który – mam nadzieję – jest nieuleczalny (por. Belzyt, 2002). Praca ta jest także w pewnej mierze próbą zmierzenia się z własnym doświadczeniem życiowym – badaczki i wolontariuszki osoby niewidomej.

Tytuł Niepełnosprawność Edukacja Dorosłość Podtytuł Studium przypadku osoby ociemniałej Autor Joanna Belzyt Język polski Wydawnictwo Impuls ISBN 978-83-7587-984-1 Rok wydania 2012 Kraków Wydanie 1 ilość stron 182 Format pdf Spis treści Wstęp 7

Część I
Niepełnosprawność jako kryzys życiowy i wyzwanie edukacyjne
1. Niepełnosprawność jako kryzys życiowy 11
1.1. Wpływ niepełnosprawności na osobowość 11
1.2. Psychospołeczne uwarunkowania sytuacji osób niepełnosprawnych 16
1.3. Koncepcje kryzysów życiowych 19
1.4. Wsparcie społeczne jako podstawa przezwyciężania kryzysu życiowego 24

2. Rodzina osoby niepełnosprawnej 31
2.1. Problemy emocjonalno-społeczne rodzin dzieci niepełnosprawnych 31
2.2. Sposoby adaptacji rodziców do nowej sytuacji 32
2.3. Dynamika kryzysów w rodzinie 35

3. Osoba niepełnosprawna w obliczu zdrowego społeczeństwa 37
3.1. Mechanizmy psychologiczne przeżywania i reagowania na uraz ciała 37
3.2. Tożsamość negatywna pacjenta 40
3.3. Biografie osób niepełnosprawnych 41
3.4. Koncepcja trajektorii losu ludzkiego 43
3.5. Postrzeganie osób niepełnosprawnych w przeobrażającym się społeczeństwie 49

4. Edukacja osób niepełnosprawnych w dorosłości 55
4.1. Edukacja dorosłych i koncepcje jej rozwoju 55
4.2. Determinanty uczenia się osób dorosłych 63
4.3. Specyfika motywowania i motywacji edukacyjnej w przypadku niepełnosprawności 66
4.4. Edukacja dorosłych osób z niepełnosprawnością wzroku 82

Część II
Studium przypadku osoby ociemniałej – perspektywa badawcza
1. Metodologia podjętych badań 91
1.1. Przyjęcie strategii jakościowej i jej konsekwencje 91
1.2. Ustalenia co do przedmiotu, celu i metody badań 92
1.3. Wybór próby badawczej, organizacja i przebieg badań 99
1.4. Strategie analityczne i interpretatywne 101

2. Przezwyciężanie kryzysu życiowego w sytuacji ociemnienia 105