Sklepy cynamonowe / sanatorium pod klepsydrą (Bruno Schulz)

Opowiadania wchodzące w skład Sklepów cynamonowych i Sanatorium Pod Klepsydrą to utwory napisane liryczną prozą poetycką. Podstawową materię tematyczną stanowią w obydwu cyklach reminiscencje z okresu dzieciństwa i wczesnej młodości narratora-bohatera (noszącego imię Józef). Są to jednak "wspomnienia" dość osobliwe - w oryginalny sposób przeniesione w sferę "mitu". Utwory Schulza obfitują bowiem w bogactwo motywów, obrazów i symboli, a także epatują różnorodnością podtekstów. Podążając tedy za poetycką wyobraźnią autora, obserwujemy ciekawą syntezę odmiennych sfer rzeczywistości: cielesnej i materialnej przyziemności - z duchowym i psychologicznym wysublimowaniem. Cały czas wprawdzie wędrujemy na pograniczu jawy i marzenia sennego, natrafiając na nieprzebrane obfitość form - onirycznie ukształtowanego, fantasmagorycznego - świata przedstawionego; świata, którego substancja ontyczna - warto wyróżnić tę jego właściwość - podlega procesowi nieustannej metamorfozy; świata, w którym jednak zobaczyć można pewne komponenty groteski i autoironii. Tej wykreowanej rzeczywistości nie byłoby jednak bez oryginalnego obrazowania, jak dodatkowo bez nieledwie ekscentrycznego stylu pisarskiego. Nieprzypadkowo zatem Schulz sięga w swojej prozie po uniwersalny język mitów i symboli, nieprzypadkowo odwołuje się do sfery podświadomości - uparcie poszukując przy tym pierwotnego sensu słowa (oraz - tym samym - pierwotnego sensu bytu). Dobór takiej, a nie innej konwencji literackiej świadczy zaś o kunsztownym nowatorstwie tej prozy, która od dawna zaliczana jest do arcydzieł literatury światowej.