Męstwo jako sposób spełniania się osoby (Akademia Pomorska w Słupsku)

Prezentowana książka dotyczy filozofii Jeana Paula Sartre’a (1905-1980), Gabriela Marcela (1889-1973), Edyty Stein (1891-1942) i Karola Wojtyły (1879-2005). Wybrani filozofowie żyją w zbliżonym czasie, który przyniósł niemało znamiennych pytań i problemów o charakterze egzystencjalnym i kulturowym, a czas drugiej wojny światowej wniósł w ich życie sporo cennych doświadczeń.

Byli wybitni swym czasie, rozpoznawalni w przestrzeni kultury, uznawani także poza Europą, nagradzani. Wątek, który najistotniej mnie zainteresował, dotyczył człowieka w aspekcie jego osobowego spełniania się.

O ile w sytuacji Marcela, Stein i Wojtyły jest on wyjątkowo wyraźny i niejednokrotnie wyrażony wprost, o tyle w twórczości Sartre’a w takiej formie nie występuje. Sartre był tym filozofem, który stawiając trudne pytania, umieszczał egzystencję człowieka w sytuacjach nierzadko bez wyjścia, co nie oznacza, iż wyjścia nie ma.

Sartre zdradziłby samego siebie, gdyby takie wyjścia wskazywał komukolwiek. Trzeba ich szukać. To poszukujące nastawienie towarzyszyło mi podczas studium Sartre’a. Trwało ono w trakcie lektury pism pozostałych myślicieli, jednak ich propozycje były bardziej spójne i prawidłowo odniesione do życia, co niekiedy przybierało postać świadectwa, a nawet męczeństwa.

W czterech rozdziałach prezentowanej rozprawy rozwijam zagadnienie męstwa w sposób, jaki wyznacza struktura osoby. Z tego powodu za przedmiot analizy kolejno obieram egzystencjalne i personalne kryteria męstwa, żeby zbadać męstwo pod kątem twórczego bycia sobą i osobą, następnie męstwo współistnienia z Drugim, a w końcu męstwo w osobowym spełnianiu się człowieka.

(Autor, ze Wstępu)